Enerji Gereksinimi Nasıl Hesaplanır? GereksiNİlen enerji = harcanan enerji



Yüklə 445 b.
tarix05.02.2018
ölçüsü445 b.
#25329


Enerji Gereksinimi Nasıl Hesaplanır?

  • GEREKSİNİLEN ENERJİ = HARCANAN ENERJİ

  • Ne İçin Enerji Harcarız?

  • Bazal Metabolizma (%60-70)

  • Fiziksel Aktivite (%15-30)

  • Yiyeceklerin termik etkisi (%10)

  • Vücut ısısının denetimi (< %10)

  •  BİRİM: Kilo kalori (Kal)= 4184 Joule= 4.18 KJ


BAZAL (DİNLENME) METABOLİZMAYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

  • Yaş:Büyüme döneminde hızlı. Yaş ilerledikçe azalır.

  • Cinsiyet: Kadınlarda düşük.

  • Vücut cüssesi ve bileşimi: Yağsız doku arttıkça BMH artar. (Kadınlarda yağ dokusu fazla)

  • Fizyolojik durum: Gebelik, emziklilik durumunda artar.



Ateşli hastalıklar: Ateşin her 10C yükselmesinde BMH % 7 artar.

  • Ateşli hastalıklar: Ateşin her 10C yükselmesinde BMH % 7 artar.

  • Tiroid bezi hormonları:Hipertroidi varsa BMH artar.

  • İklim: (20-25 0C ) normal şartlar

  • < 140C ısıda % 5 artar, Fazla giysi % 2-5 arttırır. > 370C ısıda da artış olur.

  • Kas tonusu: Öfke, coşku, düşünme arttırır.

  • Uzun süren açlık azaltır.

  • Menstrüel siklus (hemen önce artar)

  • Stres (Epinefrin) arttırır.



BMH HESABI DENKLEMLERİ



PRATİK YOLLA DMH HESABI

  • ERKEK  1 kal x Uygun Ağırlık x 24

  • KADIN  0.95 kal x Uygun Ağırlık x 24

  • > 60Yaş E/ K 0.8 kal x Uygun Ağırlık x 24  



Uygun Ağırlık Nasıl Hesaplanır?

  • BMİ (Body Mass İndeks )=

  • BKİ (Beden Kitle İndeksi ) ile hesaplanır.

  • BKİ= Ağırlık (kg) / Boy 2 (m)

  • Çıkan değerin Yorumu:

  • < 18.5 Zayıf

  • 18.5-24.9 Normal

  • 25-29.9 Fazla kilolu veya toplu

  • 30-39.9 Şişman

  • 40 + Ağır Şişman



İDEAL BKİ : E  22 K  21

  • İDEAL BKİ : E  22 K  21

  • İDEAL AĞIRLIK: E  Boy2 x 22 kg K  Boy2 x 21 kg

  • * KRONİK HASTALIKLARDAN KORUNMAK İÇİN BKİ 25’İ GEÇMEMELİ. YANİ YAŞAM BOYU GEÇİLMEMESİ GEREKLİ AĞIRLIK=

  • Boy2 x 25 kg



ENERJİ GEREKSİNİMİ HESABI

  • 1. Yol: BMH x FAK (Fiziksel aktivite katsayısı)

  • 2. Yol: Uygun ağırlık x Günlük aktiviteye uygun kalori değeri

  •  



Çeşitli aktivitelerin Katsayıları (saat / BMH)

  • AKTİVİTE TÜRÜ

  • DİNLENME

  • Uyku- yatarak dinlenme

  • ÇOK HAFİF AKTİVİTELER

  • Oturarak ve ayakta yapılan işler: Araba kullanma, resim yapma, Lab. çalışması, daktilo yazma, dikiş dikme, ütü yapma, yemek pişirme, müzik aleti çalma



HAFİF AKTİVİTELER

  • HAFİF AKTİVİTELER

  • Yavaş yürüme, marangozluk, lokanta işletme, ev işleri (aletle), çocuk bakımı, golf, yelkencilik, masa tenisi

  • ORTA AKTİVİTELER

  • Normal yürüme, bahçe işleri, yük taşıma, bisiklet, kayak, dans

  • AĞIR AKTİVİTELER

  • Yükle yokuş yukarı yürüme, ağaç kesme, elle yapılan ağır işler, basketbol, futbol dağcılık



Ortalama FAK Değerleri



1. Yoldan Enerji Gereksinimi Hesaplanması (Örnek)



Az aktif gün: 1,375 x DMH

  • Az aktif gün: 1,375 x DMH

  • Çok aktif gün: 2.25 x DMH

  • 23 yaşında, 65 kg ağırlığındaki erkek için DMH= 1750 k.kal

  • 23 yaşında 55 kg ağırlığındaki kadın için DMH= 1350 k.kal

  • GEG= 1.375 x 1350/1750= 1856/3038 k.kal

  • 2.25 x 1350/1750= 2406/3938 k.kal



2. Yoldan Enerji Gereksinimi Hesabı



MESLEKLERİN GRUPLANDIRILMASI

  • Hafif İşler:

  • Büro işleri,

  • avukat,

  • doktor,

  • öğretmen,

  • muhasebeci,

  • mimar,

  • ev aletleri kullanılarak yapılan ev işleri



Orta işler:

  • Orta işler:

  • Hafif sanayi işleri,

  • terzilik,

  • elektrik-gıda –montaj işleri,

  • marangozluk,

  • mobilya endüstrisi,

  • kanal işçiliği,

  • matbaa işçiliği,

  • gemicilik,

  • fırıncılık,

  • ev aletleri kullanılmadan yapılan ev işleri,

  • öğrencilik,

  • tütün işçileri,

  • tezgahtarlık



Orta üstü işler:

  • Orta üstü işler:

  • Tarım işçilerinin bir bölümü,

  • düz işçiler,

  • sıva işleri,

  • yük taşımak,

  • balya istiflemek,

  • çiftçilik,

  • lastik-kauçuk işçileri,

  • deri sanayi,

  • kimya-elektrik endüstrisi,

  • orman işçileri,

  • maden ocağı işçileri,

  • demir-çelik işçileri, atletler



Ağır işler

  • Ağır işler

  • Tomruk işleri

  • Madencilik

  • Ormancılık

  • Demir-çelik sanayii,

  • yol ve inşaat işçileri,

  • Ağır yük taşıyıcıları,

  • Yüksek ısılı fırın işçileri

  • Ağaç kesme işleri,

  • Soğuk-sıcak demir işçileri

  • Tarım işçilerinin bir bölümü



Ortamın sıcaklığı 10-14 derecenin altına her 10 derece indiğinde enerji gereksinimi % 5-10 artar.

  • Ortamın sıcaklığı 10-14 derecenin altına her 10 derece indiğinde enerji gereksinimi % 5-10 artar.

  • Ortamın sıcaklığı 30 derecenin üstünde her 1 derece yükseldiğinde enerji gereksinimi % 5 artar(terle kaybedilen 1 litre su 580 k.kalori demektir).

  • Terle birlikte suyun yanısıra elektrolitler de kaybolur.

  • İşçilerin çalışma ortamlarında gaz, kimyasallar, toz, duman vb olması, güneş ışınları altında çalışması antioksidant gereksinimini arttırır.



Yetişkinler için Önerilen Enerji Tüketimi Kal/kg/gün



Spor İçin Ek (Kal/kg/saat)



2. Yoldan Enerji Gereksinmesi Hesabı

  • 2. Yoldan Enerji Gereksinmesi Hesabı

  • Orta aktif 23 yaşındaki örnek bireyler için;

  • Erkek: 42 x 65 =2730 k.kalori

  • Kadın: 38 x 55 =2090 k.kalori



Örnek: Spor dışında orta aktif olan 23 yaşındaki, 65 kg ağırlığındaki erkek eğer her gün 1,5 saat futbol antrenmanı yapıyorsa;

  • Örnek: Spor dışında orta aktif olan 23 yaşındaki, 65 kg ağırlığındaki erkek eğer her gün 1,5 saat futbol antrenmanı yapıyorsa;

  • GEG= 42 x 65 + (7.9 x 65 x 1.5) =

  • 2730 + 770 = 3500 k.kalori



Çocuklar için önerilen Enerji değerleri (kal/kg)



BESİNLERİN TERMİK ETKİSİ

  • CHO: Bazal metabolizmada %6 artış,

  • Yağ : “ “ %6 artış,

  • Protein: “ “ %30 artış

  • Genelde : < %10 (toplam enerjinin) artış olur.



VÜCUT ISISININ DENETİMİ

  • Isı, vücut yüzeyinden kayboluyorsa enerji gereksinimi artar.

  • Deri altı yağ tabakasının fazlalığı kaybı önler.

  • Vücut yüzeyinin genişliği kaybı arttırır.

  • Yalıtma araç-gereçlerinin durumu etkiler

  •  İklim koşulları etkiler. Soğuk-kuru hava, rüzgar, buharlaşma kaybı arttırır.

  • Yetişkinlerde normalde ek gerekmez. Bebek-çocuk-yaşlı, soğukta yaşayanlarda, yetersiz giyim ve konut koşullarında ek gerekir (%10) .



Günlük enerjinin besin öğelerine dağılımı (%)



BESİN ÖĞELERİNİN SAĞLADIĞI ENERJİ DEĞERLERİ

  • 1 gr CHO  4 k.kal

  • 1 gr protein  4 k.kal

  • 1 gr yağ  9 k.kal

  • 1 gr alkol  7 k.kal



Bazı besinlerin enerji değerleri(kal/100 gr)

  • Yağlı tohumlar  450-650

  • Yağlı etler  250-300

  • Yağsız etler  140-180

  • Yumurta  140

  • Süt  60

  • Sebzeler  15-80

  • Meyveler  25-90

  • Tahıllar  200-300

  • Şeker  360

  • Yağ (sıvı)  900

  • Yağ (katı) 750



Bazı yemeklerin porsiyonlarının enerji değerleri (k.kal)









Bazı aktivitelerde harcanan enerji (kal/saat)



Enerji Alımı İle İlgili Sorunlar

  • Yetersiz Alım: Zayıflık, PEM

  • Fazla Alım: Şişmanlık

      • Tip II Diyabet
      • Kalp-damar hastalıkları
      • Hipertansiyon
      • Gut
      • Diğer kronik hastalıklar


Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə