Əlyazması hüququnda
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tədqiqatın informasiya bazası və işlənməsi metodları.
- Tədqiqatın elmi yeniliyi
- Tədqiqatın praktiki əhəmiyyəti.
- Tədqiqatın predmet və obyekti .
7
olunan Azərbaycan milli iqtisadi inkişaf modelinin məqsəd və vəzifələrinə aşağıdakıları aid etmək olar : 1).İqtisadi sistem və onun parametrlərinin tədqiq edilməsi 2).Milli iqtisadi inkişaf modelinin formalaşmasında mühüm rol oynayan ayrı-ayrı inkişaf modellərinin xüsusiyyətlərinin araşdırırlması. 3).Milli iqtisadiyyatın inkişafına təsir göstərən spesifik amillərin və məqsədlərin aşkar edilməsi 4).Iqtisadiyyatdakı transformasiya proseslərinin tədqiq edilməsi və.s
dövrünü uğurla başa vuran Azərbaycan milli iqtisadi inkişaf modelinin elmi-nəzəri əsaslarının işlənməsi üçün ilk növbədə respublikanını son illərdə inamla gerçəkləşdirdiyi sosial iqtisadi islahatları təhlil etmək,əldə olunan nəzəri – təcrübi,fəlsəfi qənaaətləri ümumiləşdirmək vacibdir.Son illərdə tədqiqatçılar ,ayrı- ayrı alimlər,iqtisadçılar keyfiyyətcə yeni mərhələdə Azərbaycanın milli iqtisadi inkişaf modelinin mahiyyətini açmağa çalışırlar.Tədqiqatın informasiya bazası , faktiki materiallarının əldə edilməsi mənbələri kimi klasik ,neoklassik və digər iqtisadi məktəblərin iqtisadi modellərlə bağlı mülahizələrindən,ayrı-ayrı iqtisadçı alimlərin milli iqtisadi inkişaf modelinə həsr olunmuş elmi məqalələri və.s elmi,ədəbiyyat və bibilioqrafik mənbələrdən istifadə olunmuşdur. Azərbaycan milli iqtisadi inkişaf modelinin nəzəri-metodloji əsasını “Sosial yönümlü bazar iqtisadiyyatı” konsepsiyası təşkil edir. Eyni zamanda Azərbaycan milli iqtisadi inkişaf modelinin qurulmasında induktiv,deduktiv ,analiz-sintez və digər iqtisadi metodlardan,statistik qruplaşdırma metodlarından istifadə olunmuşdur.
dissertasiya işində iqtisadi inkişaf modelinin xüsusiyyətləri “sosial-iqtisadi inkişaf modeli” çərçivəsində tədqiq olunmuşdur. Azərbaycan milli iqtisadi inkişaf modelinin əsasında sosial dövlət prinsipləri durur.Bu da iqtisadiyyatın sosial yönümlü 8
inkişafını,əhalinin sosial rifahının təmin edilməsini ,insan kapitalının inkişaf etdirilməsini nəzərdə tutur.Məhz bu məsələlərdə dissertasiya işində həm nəzərə,həm praktiki yöndən tətqiq olunmuşdur. Tədqiqatın praktiki əhəmiyyəti. Azərbaycan milli iqtisadi inkişaf modeli üzrə tədqiqatlar göstərir ki, bu modelin praktiki əhəmiyyəti dövlətin tənzimləyici rolunun güclü olmasında,mülkiyyət formalarının çoxnövlü olmasında iqtisadi həyatda sosial- mənəvi aspektlərdən istifadə olunmasında innovasiyalı,diversifikasiya olunması və digər aspektlərdə özünü göstərir .Qlobal maliyyə böhranı şəraitində respublikamızın bu prosesə müqavimət göstərməsi dünya dövlətlərində maraqla qarşılanması gerçəkliyi ilə şərtləndirilmişdir.Bu reallığa nəzərən ən müxtəlif iqtisadi mərkəzlər respublikanın davamlı iqtisadi yüksəlişi timsalında XXI əsrin yeni iqtisadi fenomenini görür,Azərbaycan modelinin mahiyyətini öyrənməyə çalışırlar. Bütün bunları nəzərə alaraq Azərbaycan milli iqtisadi inkişaf modelindən qlobal maliyyə böhranının mənfi nəticələrindən əziyyət çəkən ölkələrin praktikasında,eləcə də iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələri üzrə proqramların qəbul edilməsində istifadə etmək olar.
Giriş Mövzunun aktuallığı. Son zamanlarda dünya iqtisadiyyatında baş vermiş dərin geosiyasi və sosial-iqtisadi dəyişikliklər milli iqtisadiyyatın inkişaf modeli probleminə marağı artırmışdır.Baş vermiş dəyişikliklər iqtisadiyyatların bazar istiqamətli formalaşmasında köklü islahatlarla da əlaqədardır. Milli model milli təsərrüfatın bütövlüyünü formlaşdıran elementlərin məcmusu olub yerli xüsusiyyətlər sırasında xalqların tarixi ənənələrini ,genetik köklərini əks etdirir.İqtisadiyyatın milli modelinin mühüm
cəhəti onun
xüsusiyyətlərinin ,başqa
sözlə desək,özünəməxsusluğunun səciyyələndirməsidir.Müasir bazar iqtisadiyyatının milli modelləri bazar mexanizmi və dövlət tənzimlənməsinin ,xüsusi sahibkarlıq və sosial
9
təminatların sintezinin milli əmsalları fərqləndirilən modellərdir.Əsas meyarlardan çıxış edərək bazar iqtisadiyyatının bir sıra səciyyəvi modelləri (liberal,sosial yönümlü bazar təsərrüfatı,sosial demokratik,tənzimlənənn kapitalizm və.s) mövcuddur ki , bunlar da ölkə iqtisadiyyatlarının birinin digərindən fərqlənməsini şərtləndirir. Azərbaycanın inkişaf etmiş ölkələrin iqtisadi modellərinə müraciəti ilkin şəraitin (elmi-texniki baza,iş qüvvəsinin yüksək keyfiyyəti və.s) mövcudluğu ,ölkənin dünyanın inkişafının qabaqcıl meyllərinə inteqrasiyasının zəruriliyi ilə
şərləndirilir.Məhz bu cəhətləri nəzərə alaraq Azərbaycan milli iqtisadi inkişaf modelinin formalaşmasında innovativ inkişaf strategiyasının həyata keçirilməsi,elmi - texniki,texnoloji ,insan potensialından səmərəli istifadə olunması,iqtisadiyyatın strukturunun modernləşməsi və davamlı inkişafın təmin olunması kimi məsələlər aktualdır.
Azərbaycanda ümumdünya prosesləri ilə uzlaşan , xarici ölkələrin təcrübəsini nəzərə alaraq onları yerli şəraitlə uyğunlaşdıran inkişaf strategiyası formalaşmışdır.Ulu öndər Heydər Əliyevin böyük uzaqgörənliklə müəyyənləşdirdiyi bu strategiya alman modelinə-sosial yönümlü bazar iqtisadiyyatına daha çox yaxındır. Azərbaycan milli iqtisadi inkişaf modelinin səciyyəvi cəhətlərini xüsusi qeyd etmək olar: Birincisi,həqiqətən Azərbaycanda müxtəlif mülkiyyət və təsərrüfat formalarına əsaslanan qarışıq iqtisadiyyatın formalaşması prosesi gedir və dövlət mülkiyyətinin formalarının səmərəli fəaliyyəti üçün
bərabər təsərrüfatçılıq mühiti yaradılmışdır.İkincisi, “standard” bazar iqtisadiyyatı ölkələri ilə müqayisədə Azərbaycanda bu gün iqtisadiyyatın dövlət tərəfindən tənzimlənməsi prosesinin çox güclü olması ,ilk növbədə ,keçid mərhələsinin ilk illərində iqtisadiyyatın böhran vəziyyətindən çıxarılması,iqtisadi artımın təmin edilməsi ,iqtisadiyyatda struktur dəyişikliklərinin həyata keçirilməsi və həm daxili,həm də xarici bazarda rəqabət qabiliyyətli olması üçün əlverişli şərait yaratmışdır.Üçüncü tənzimlənmə nəinki makroiqtisadi səviyyədə,həm də mikroiqtisadi səviyyədə həyata keçirilmişdir. Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|