59
Taxıl istehsalının artırılması,heyvandarlığım yem bazasının genişləndirilməsi,şəkər
qamışı əkinçiliyinin əsasının qoyulması və s.üzrə aqrar sektorun strukturlarının
təkmilləşdirilməsi üçün tədbirlər həyata keçirilir,lakin bütün bunlara böyük vaxt tələb
olunur.Respublikamızda taxılçılığın inkişafı üçün mövcud olan geniş imkanlar ərzaq
probleminin həllinə böyük diqqət verilməsini tələb edir. Respublika Prezidenti
taxılçılığın inkişafını mühüm vəzifə kimi qarşıya qoymuşdur.Hazırda orta
məhsuldarlıq 27 sentnerdir ki,bu d a inkişaf etmiş ölkələrdəki məhsuldarlıqdan çox
aşağıdır. Odur ki,yaxın illərdə taxılçılıqda məhsuldarlığı 40-50 sentnerə çatdırmaq
nəzərdə tutulur.
Keçən illərdə olduğu kimi kənd təsərrüfatında sahibkarlığın inkişafında SKMF-in
kreditləri mühüm rol oynamalıdır.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev cənablarının 12 Yanvar 2015-
cil tarixli sərəncamı ilə 2015-ci il Azərbaycanda “Kənd təsərrüfatı ili” elan
olunmuşdur.
Cədvəl 2.2 Kənd təsərrüfatının ümumi məhsulu(faktiki qiymətlərlə)
İllər
Cəmi
Bitkiçilik
məhsulları
Heyvandarlıq
məhsulları
2005 1844,8 988,2
856,6
2006 2115,5 1124,4
991,1
2007 2918,6 1726,4
1192,2
2008 3505,9 2084,9
1421,0
2009 3805,5 2106,0
1699,5
60
2010 3877,7 1999,2
1878,5
2011 4525,2 2339,8
2185,4
2012 4844,6 2458,2
2368,4
2013 5244,6 2629,6
2615,0
Mənbə:Azərbaycanın statistik göstəriciləri www.azstat.org
Cədvəl 2.2-dən göründüyü kimi kənd təsərrüfatı məhsullarının həcmində və ayrı- ayrı
növlərinin xüsusi çəkisində artım qeydə alınmışdır. Belə ki,2013-cü ildə 2005-ci ilə
nisbətən kənd təsərrüfatında məhsul istehsalı 3 dəfə artmışdır.Həmçinin,bitkiçilik və
heyvandarlıq məhsulları da müvafiq olaraq 2,7 və 3,1 dəfə artmışdır.2014-cü ildə
kənd təsərrüfatında 5225,8 mln manat məhsul istehsal olunmuşdur .Bu isə 2013-cü
ilə nisbətən 2,6 faiz azalmanın olduğunu göstərir.Azalmanın başlıca səbəbi bitkiçilik
sahəsində göstəricilərin pisləşməsiylə əlaqədardır.
Ölkənin vergi siyasəti ,maliyyə -istehsal potensialı və dövlət büdcəsinin gəlirləri
arasında sıx əlaqə vardır. Düzgün vergi siyasəti bir tərəfdən dövlət büdcəsi
gəlirlərinin formalaşmasında,ölkənin maliyyə-iqtisadi potensialının artmasında,digər
tərəfdən vergi ödəyən fiziki və hüquqi şəxslərin iqtisadiyyatın inkişafına maraqlarının
artmasında,digər tərəfdən vergi ödəyən fiziki və hüquqi şəxslərin iqtisadiyyatın
inkişafına maraqlarının və məsuliyyətinin artmasında mühüm rol oynayır.Dövlətin və
təsərrüfat subyektlərinin mənafe və maraqlarının düzgün əlaqələndirilməsi və
ödənilməsi bütün hallarda vergi siyasətinin əsas məsələsi,onun uğurlu olmasının əsas
göstəricisidir. Yeridilən düzgün vergi siyasəti və yaradılmış əlverişli şərait,görülmüş
tədbirlər özünün müsbət nəticələrini birinci növbədə vergi ödəyicilərinin sayının və
vergi daxilolmalarının miqdarının sürətli artmasında özünü göstərir. Vergi sisteminin
yaratdığı əlverişli şərait nəticəsində vergi ödəyicilərinin maliyyə imkanları daha da
artmışdır.2013-cü ildə büdcəyə vergi daxilomalrının həcmi 19496,3mln manata
61
çatmışdır.2014-cü ildə Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsinə 7113622,4 mln
manat vergi və sair ödənişlər daxil olmuşdur
13
.
Azərbaycanın iqtisadi sahədə keçid dövrünü uğurla başa vurması elm və təhsil
sferasında da adekvat modernləşməni, əsaslı keyfiyyət dəyişikliklərini zərurətə
çevirir. Sürətli iqtisadi inkişaf yolunda olan Azərbaycanda elmin inkişaf
təmayüllərinin ölkənin müasir reallıqlarına nəzərən müəyyənləşdirilməsi, bu sahədə
mövcud problemlərin mərhələlərlə aradan qaldırılması, elmlə idarəçiliyin üzvi
vəhdətinin təmini, bu sahəyə yönəldilən vəsaitlərin rentabelliliyinə nail olunması yeni
mərhələdə qarşıda mühüm vəzifələr kimi durur. Ölkəmiz xammalyönümlü
iqtisadiyyatdan innovasiyayönümlü iqtisadiyyata keçidi prioritet istiqamət kimi elan
etmişdir. .«Azərbaycan 2020: İnkişaf strategiyası» hazırlanarkən elmin müasir inkişaf
istiqamətlərininnəzərə alınması son dərəcə vacib hesab edilir. Dünya təcrübəsinə
diqqət yetirdikdə, bu sahələrin nəinki sosial-iqtisadi, sosial-mədəni inkişafa nail
olunmasında,
həmçinin,
cəmiyyətin
gələcək
inkişaf
perspektivlərinin
müəyyənləşdirilməsi və proqnozlaşdırılmasında mühüm əhəmiyyəti bir daha
təsdiqlənir. Bu baхımdan Azərbaycan dövlətinin iqtisadi imkanları artdıqca, sivil
dəyərləri, qabaqcıl ölkələrin elmi-teхniki yeniliklərini, «nau-hau» teхnologiyalarını
dərindən mənimsəyən gənc, kreativ düşüncəli, vətənpərvər kadrların hazırlanması
məsələsinə хüsusi diqqət yetirilir.
Bütün bunlara baxmayaraq hələ də Azərbaycanda elmi araşdırmalar və onların
praktiki tətbiqi arasında əlaqələrin pozulması mövcuddur.Məhz bunu aradan
qaldırmaq üçün aşağıdakı tədbirlərin icrası nəzərdə tutulur:
a).Elmin dövlət tərəfindən maliyyələşdirilməsinin genişləndirilməsi;
b).Elmi-texniki tərəqqinin kadr hazırlığının və yenidən hazırlığının istiqamətlərinin
müəyyən edilməsi üzrə uzun müddətli və orta müddətli proqramlarının işlənib-
hazırlanması və həyatda keçirilməsi;
c).Perspektiv layihələrin uzun müddətli güzəştli kreditləşməsinin həyat keçirilməsi;
13
Dövlət büdcəsinə vergi daxil olmaları haqqında məlumat www.taxes.gov.az