Əlyazması hüququnda
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
44
1.Ölkə iqtisadiyyatında stabilliyə nail olunması; 2Ölkənin vacib təbii sərvətlərinin aktiv şəkildə istifadə edilmə strategiyası çərçivəsində böyük uğurlara imza atılması; 3. Torpağın xüsusi mülkiyyətə verilməsi ilə Azərbaycan kəndlərində yeni sosial- iqtisadi şəraitin meydana gəlməsi; 4.İqtisadiyyatın liberallaşması,xarici əlaqələrin inkişaf etməsi və xarici investorların özəlləştirmə prosesinə cəlb olunması ilə,iqtisadi inkişaf adına əsas, vacib və davamlı mənbənin əldə edilməsi. Təqdirəlayiq haldır ki, iqtisadi inkişafın ikinci və üçüncü mərhələsində Azərbaycan Respublikasında qeyd edilən modelin gerçəkləşməsinin rəsmi bazası kimi bir çox irimiqyaslı iqtisadi siyasət sənədləri (konsepsiya, strategiya və proqramlar) qəbul olunmuş (''Azərbaycanda Kiçik və Orta Sahibkarlığa Dövlət Yardımı Proqramı (1997-2000-ci illər)'', "Azərbaycan Respublikasında kiçik və orta sahibkarlığın inkişafının Dövlət Proqramı (2002-2005-ci illər)", "Azərbaycan Respublikasında maşınqayırma sənayesinin inkişafının Dövlət Proqramı (2002-2005-ci illər)", "Azərbaycan Respublikasında aqrar bölmənin inkişafının Dövlət Proqramı (2002- 2006-cı illər)", "Azərbaycan Respublikasının demoqrafik inkişaf konsepsiyası", "Azərbaycan Respublikasında 2002-2005-ci illərdə turizmin inkişafına dair Dövlət Proqramı", "Azərbaycan Respublikasında yoxsulluğun azaldılması və iqtisadi inkişaf üzrə Dövlət Programı (2003-2005-ci illər)", "Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Programı (2004-2008-ci illər)") və digərləri uğurla həyata keçirilmişdir. Eyni zamanda, hal-hazırda "Azərbaycan Respublikasının məşğulluq strategiyası" (2006-2015-ci illər), “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”, “2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında yoxsulluğun azaldılması və davamlı inkişaf Dövlət Proqramı”, “2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında əhalinin ərzaq məhsulları ilə etibarlı təminatına dair Dövlət Proqramı” və digər vacib sənədlər uğurla icra olunur.
45
Keçid dövrünün başa çatması ilə Respublikamız 2009-2010-cu illərdən başlayaraq sosial-iqtisadi inkişafın yeni dövrünə daxil olmuşdur. Əslində,Azərbaycanın milli inkişaf modelini xarakterizə edən vacib xüsusiyyətlərdən biri iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi siyasətinin uğurla həyata keçirilməsi, xüsusən regional inkişaf və sahibkarlığın yüksəlişi məsələlərinə xüsusi diqqətin yetirilməsidir.Azərbaycanda sahibkarlıq üçün tamamilə azad mühit yaradılıb . Həyata keçirilmiş məqsədyönlü tədbirlər nəticəsində Azərbaycanda sahibkarlar təbəqəsi formalaşmış,özəl sektorun ölkənin sosial-iqtisadi inkişafında rolu artmışdır.Azərbaycanda kiçik və orta biznesin inkişafının vəzifəsi dövlətin əhəmiyyətli köməyi ilə bir sıra təsərrüfat sahələrinin struktur yenidənqurmasının həyata keçirilməsində və əhalinin sosial-iqtisadi hüquqlarının müdafiəsində başlıca rolun oynanmasından ibarətdir. Dövlət bu prosesin sosial-iqtisadi tənzimlənməsinin yeganə institutu kimi qalır. Yerlərdə sahibkarlığa dətək vermək üçün onlara məsləhət xidmətinin,informasiya təminatı ,marketinq xidməti və digər xidmətin sistemli və fasiləsiz həyata keçirilməsi məqsədi ilə İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyi yanında regionlarda bölmələri olan Bakı Biznes tədrisi mərkəzi(BBTM) yaradılmışdır. Transformasiya iqtisadiyyatından davamlı inkişafa keçid istiqamətində dövlətin səyləri daha çox hüquqi və iqtisadi metodlarla reallaşdırılmalıdır. Doğrudur, zəruri hallarda inzibati təsir mexanizmlərinin istifadə edilməsi də istisna olunmur. Beləliklə transformasiya iqtisadiyyatından davamlı inkişafa keçidlə bağlı dövlətin qarşısında duran ən mühüm vəzifələri iki istiqamətdə təsnifləşdirmək mümkündür. Bunlara, birincisi, daxili sabitliyin və milli iqtisadiyyatın inkişafının davamlılığının təmin edilməsi, ikincisi xarici rəqabətin əlverişsiz təsirlərinin effektiv şəkildə neytrallaşdırılması şamil edilir. Transformasiya şəraitində Azərbaycanda dövlətin makroiqtisadi siyasətinin işlənib hazırlanması və reallaşdırılmasının bir sıra xüsusiyyətləri vardır. Müasir şəraitdə sosial-iqtisadi proseslərə dövlət müdaxiləsini şərtləndirən əsas arqumentlərə aşağıdakıları şamil etmək olar:
46
- reallıqda təsərrüfat subyektləri arasında təkmil rəqabətin mövcud olmaması; - təsərrüfat subyektlərinin bazar konyunkturunda baş verən dəyişikliklərlə bağlı informasiyaları əldə etmək imkanının olmaması və makroiqtisadi tarazlığın təmin edilməməsi; - qeyri-istehsal sahələrində gəlirlərin istehsal sahələri ilə müqayisədə aşağı olması səbəbindən gəlirlərin dövlət tərəfindən yenidən bölüşdürülməsinin zəruriliyi; - xüsusilə keçid dövrünü yaşayan ölkələrdə bazarın bir sıra növmüxtəlifliklərinin və infrastruktur qurumlarının kifayət qədər təkmil şəkildə inkişaf etməməsi; - iqtisadi münasibətlərin liberallaşdığı şəraitdə xarici amillərin zərərli təsirlərinin neytrallaşdırılması baxımından daxili və beynəlxalq bazarlarda yerli təsərrüfatçılıq qurumlarının maraqlarının müdafiəsi; - ictimai xidmətlərin, eləcə də müdafiə xidmətlərinin, fundamental elm sahələrinin inkişafı ilə bağlı fəaliyyətin həyata keçirilməsinin zəruriliyi; - inhisarçılığın qarşısının alınması və azad rəqabət mühitinin stimullaşdırılması. Hal-hazırki dövrdə transformasiya prosesi daha çox qloballaşma ilə xarakterizə olunur. Qloballaşma bir çox dövlətlərin qarşısında yeni bazarların aşkarlanması, informasiya və əmtəə axınlarının tezlənməsi, xarici investisiyaların cəlb edilməsi də daxil olmaqla geniş iqtisadi perspektivlər açmışdır. Qloballaşma, vahid dünya bazar sisteminin formalaşmasına səbəb olan əmək məhsuldarlığının artması, yüksək texnologiyaların tətbiqi və ümumdünya kommunikasiya xəttlərinin yaranması ilə kifayətlənməmişdir. O, müasir bazarın sərt problemlərini üzə çıxartmış, cəmiyyətin sosial problemlərini kəskinləşdirmiş və ekoloji təhlükəsizliyi qorxu altına qoymuşdur. Qloballaşma sadəcə milli təsərrüfatların bir-biri ilə bağlılığı, dünya iqtisadiyyatının qlobal miqyaslara çatması deyil həmçinin, öz tərkibinə həm beynəlmiləlçiliyi, həm də modernləşməni daxil edən bir prosesdir. Qloballaşma - real prosesdir və onun müasir meylləri daha əvvəlki olan tərəqqi, modernləşmə, sivilizasiyaların yaranması kimi proseslərin davamıdır. Qloballaşma şəraitində inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|