41
Heydər Əliyevin “ Yoxsulluğun azaldılması və İqtisadi inkişaf üzrə Dövlət Proqramı”
kimi bu proqram da əhalinin ərzaq məhsulları və xidmət sahələriylə təminatındakı
çətinliklərin aradan qaldırılmasına,regionlardakı istehsal müəssisələrinin fəaliyyətinin
yaxşılaşdırılmasına,məhsul ixrac imkanlarının genişləndirilməsinə yönəldilmişdir.
Fərq ondadır ki,burada problem daha geniş miqyasda qoyulmuş və həlli üçün daha
geniş miqyaslı təşkilati-iqtisadi tədbirlər müəyyənləşdirilmişdir
8
.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev demişdir: "Ümummilli
lider Heydər Əliyevin uzaqgörən siyasəti nəticəsində Azərbaycan beynəlxalq
təcriddən çıxdı. Bu gün Azərbaycan beynəlxalq aləmdə çox görkəmli yer tutur,
beynəlxalq təşkilatların üzvüdür, onlarda fəal iştirak edir. Bütün dövlətlər tərəfindən
tanınır. Azərbaycanın böyük hörməti var. Artıq demək olar ki, regional məsələlərdə
Azərbaycanın sözü həlledici sözdür. Azərbaycanın iştirakı olmadan bölgədə heç bir
regional layihə keçirilə bilməz. Beləliklə, Azərbaycan region üçün mərkəzə
çevrilibdir. Bizim nüfuzumuz artır, gücümüz artır. Bu, bizə imkan verəcək ki,
qarşımızda duran bütün məsələləri öz xeyrimizə həll edək. Bütün bunlar Heydər
Əliyevin xidmətləridir".
Beləliklə, iqtisadi inkişafın tarixdə analoqu olmayan Azərbaycan modelinin
formalaşması və inkişafı nəticəsində uzunmüddətli perspektivdə Azərbaycanın sosial-
iqtisadi inkişaf trayektoriyası yüksək dərəcədə perspektivlidir. Belə ki, ölkəmizdə:
1. İnzibati-amirlik sistemi ləğv edilərək bazar iqtisadiyyatı prinsipləri bərqərar
olmuşdur;
2. müstəqil, demokratik, hüquqi dövlətin əsasları qoyulmuş və ölkə yüksək inkişaf
mərhələsinə daxil olmuşdur;
3. transformasiya prosesi uğurla aparılmış və özünün son mərhələsinə qədəm
qoymuşdur;
8
Nuriyev Ə. Azərbaycanda iqtisadi inkişaf və moderniləşmə siyasətinin konseptual əsasları. Səh. 210-211
42
4. qapalı sosial-iqtisadi sistem xaricə açılmış və "açıq qapı" siyasətinin tətbiq
edilməsi nəticəsində bərabərhüquqlu dövlət kimi qlobal iqtisadi sistemə inteqrasiya
prosesi sürətlənmişdir;
5. xarici kapital geniş miqyasda cəlb edilərək, resurs amillərindən intensiv istifadə
edilməsinə başlanmışdır;
6. ölkədə yaradılmış yeni imkanlar daxili mənbələrin hərəkətə gətirilməsi,
iqtisadiyyatın strukturunun yenidən qurulması, informasiya texnologiyalarının sürətli
inkişafı və bütün sahələrdə modernləşdirmə xəttinin həyata keçirilməsi məqsədlərinə
xidmət edir və bu sahədə ciddi irəliləyişlər mövcuddur;
7. həyata keçirilən qlobal əhəmiyyətli infrastruktur layihələri Azərbaycanın Avrasiya
məkanında mərkəzi nəqliyyat dəhlizinə çevrilməsi üçün geniş imkanlar yaratmışdır;
8. siyasi müstəqillik iqtisadi müstəqilliklə möhkəmləndirilmişdir. Tam müstəqil və
balanslaşdırılmış iqtisadi siyasət yeritməklə ölkənin milli təhlükəsizliyini və onun
mühüm tərkib hissələri olan iqtisadi təhlükəsizliyini, enerji təhlükəsizliyini və ərzaq
təhlükəsizliyini qısa zaman kəsiyində təmin edə bilmişdir;
9. ölkə qısa tarixi dövr ərzində kapital idxal edən ölkədən ixrac edən ölkəyə, təbii qaz
idxal edən ölkədən ixrac edən ölkəyə çevrilmiş, bir çox həyati əhəmiyyətli
məhsullarla öz ehtiyaclarını təmin edir;
9
10. ölkənin əlverişli geosiyasi vəziyyətindən məharətlə istifadə edilməsi
Azərbaycanın regionda lider dövlətə çevrilməsinə və qabaqcıl dünya dövlətləri
arasında mövqeyinin möhkəmləndirilməsinə səbəb olmuşdur.
Sürətli iqtisadi inkişaf Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə diqqət mərkəzində
olmasını təmin etmişdir. Bütün dünyanı sarsıdan qlobal böhran zamanı ölkəmizdə
iqtisadi artım sürətinin 9,3 faiz səviyyəsində olması Azərbaycanın milli iqtisadi
inkişaf modelinin, onun perspektivli inkişaf trayektoriyasının uğ urlu olduğunu əyani
şəkildə bir daha sübut etdi. Mürəkkəb böhran dövründə Azərbaycan modelinin
9
Abduləzimov C. Davamlı iqtisadi inkişaf strategiyasının uğurları. Səh. 72-74
43
uğurunun sirrini cənab İlham Əliyev özü belə izah edir: a).istehlak qiymətlərinin
aşağı salınmasının vacibliyi və inflyasiyaya nəzarət; b).mərkəzi bankların
dəstəklənməsi də daxil olmaqla maliyyə monitorinqi, c).kreditlərə və faiz
dərəcələrinə nəzarət; d).təkcə neft sektoruna deyil, real iqtisadiyyata daimi sərmayə
axınının təmin edilməsi; e).sosial öhdəliklərin qətiyyətlə yerinə yetirilməsinə
yönəldilmiş siyasət; f).sənaye müəssisələrinin fəaliyyət istiqamətinin daxili bazara
yönəldilməsi; ərzaq təhlükəsizliyi probleminə daimi nəzarət və sair.
Beləliklə, akademik Ramiz Mehdiyevin qeyd etdiyi kimi: "Bu gün biz fəxrlə
deyirik ki, Azərbaycan iqtisadiyyatı keçid dövrünü başa çatdıra bilmişdir. Hazırda bu,
liberal, müstəqil, davamlı, öz ehtiyatlarına əsaslanan iqtisadiyyatdır.
1995-ci ilin noyabrında ümumxalq səsverməsi yolu ilə qəbul edilmiş Azərbaycan
Konstitusiyasında milli iqtisadi inkişaf modelinin əsas prioritetləri hüquqi kontekstdə
göstərilmiş, insanların firavan yaşayışının təmin edilməsi dövlətin ali məqsədi kimi
təsbit edilmişdir. Konstitusiyada mülkiyyətin çoxnövlülüyü, təbii sərvətlərin xalqa
məxsusluğu, habelə hər bir vətəndaşın sosial təminat, əmək, azad sahibkarlıq,
mülkiyyət, mənzil toxunulmazlığı və s. hüquqları, habelə dövlətin üzərinə götürdüyü
iqtisadi öhdəliklər əksini tapmışdır.
Hazırda isə Azərbaycan yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyur. Bu mərhələnin əsas
hədəfi çoxşaxəli, səmərəli və innovasiya yönümlü iqtisadiyyatın formalaşdırılması,
əhalinin rifahının layiqli, qabaqcıl beynəlxalq standartlara uyğun səviyyəyə
çatdırılması, təhsilin, elmin, mədəniyyətin inkişafında, ictimai həyatın bütün
sahələrində yeni nailiyyətlərin əldə olunmasıdır. Müasir tariximizin 2003-2014-cü
illərinin yüksəliş və inkişaf göstəricilərinin davamlılığını təmin etmək bundan sonra
da dövlətimizin qarşısında duran ən böyük vəzifədir.
Azərbaycanda iqtisadi inkişafın ikinci və üçüncü mərhələsində alınan qərarların da
təsiriylə əldə olunan nəticələr aşağıdakılardır:
Dostları ilə paylaş: |