Elmi redaktor: amea-nın həqiqi üzvü, əməkdar elm xadimi, fəlsəfə elmləri doktoru, professor Fuad Qasımzadə


'■* Bax: Журн. «Вопросы философии», № 5,2000, с. 107



Yüklə 2,86 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə209/540
tarix31.12.2021
ölçüsü2,86 Mb.
#81989
1   ...   205   206   207   208   209   210   211   212   ...   540
1027 (1)

'■* Bax: Журн. «Вопросы философии», № 5,2000, с. 107. 

Sitat götürülüb: Дж.Пасмор. Сто лет философии. М.. «Прогресс-Традиция». 1998, с.79. 

190 


C.Dyüi  universal  filosofdur  və  onun  əsərləri  olduqca  geniş 

fəlsəfi  və  sosial  problemləri  əhatə  edir.  Bəzi  müasir  filosoflar 

Dyüinin  və  Vitgenşteynin  xidmətini  onda  görürlər  ki,  bu 

filosoflar fundamentalizmi dağıtdılar. Müasir Qərb fəlsəfəsində 

fundamentalizm  deyəndə  əvvəlki  fəlsəfə  üçün  xarakterik  olan 

inam nəzərdə tutulur: bütün mənəvi, o cümlədən nəzəri fəlsəfi 

fikirlərin hansısa dayanıqlı əsası, ilk başlanğıcı olmalıdır. Hələ 

Aristotel metafizikanı və yaxud ilk fəlsəfəni məhz «varlığın və 

idrakın  ilk  başlanğıcı  haqqında  elm»  adlandırırdı.  Dyüi  üçün 

əsas  fəlsəfi  anlayış  təcrübədir.  O,  bədii,  sosial  və  mədəni 

fəaliyyəti  təcrübə  anlayışına  daxil  edir.  Dyüiyə  görə  təcrübə 

əslində  bütün  insan  həyatını,  o  cümlədən  insanın  təbiət  ilə 

qarşılıqlı əlaqəsini və həm də təbiətin özünü əhatə edir. 

3.2.


 

XX əsrin Amerika filosofları  128 

Amerika  fılosoflannın  çoxunun  fikrini  daim  məşğul  edən 

məsələ  analitik  fəlsəfə  olmuşdur.  «Bu  termin  Vena  dəməyi 

təmsilçilərinin ideyalarının Amerika zəmininə köçürülməsindən 

sonra meydana gələn neopozitiv cərəyanı ifadə edİD>.'^’ İkinci 

Dünya müharibəsi ərəfəsində alman nasistlərinin irqi və siyasi 

təqiblərindən  xilas  olmaq  istəyən  Orta  Avropanın  əksər 

filosofları  ABŞ-a  mühacirət  etmiş  və  onların  çoxu  orada 

qalmışdı. 

1914-cü  ildə  Ç.Pirsin  ölümündən  sonra  məntiqə,  onun 

riyaziyyatda oynadığı fundamental rola maraq yenidən canlanır. 

Bu  marağın  yaranmasına  B.Rassel  və  A.N.Uaythedin 

(1861-1947)  1910-1913-cü  illərdə  İngiltərədə  yazdıqları 

«Riyaziyyatın  prinsipləri»  əsərinin  böyük  təsiri  oldu.  ABŞ 

postanalitik konsepsiyaların mərkəzinə çevrildi. 

XX əsrin 40-60-cı illərində Avropadan idxal olunan neopo- 

zitivist nəzəriyyələr ABŞ-da praqmatizmi sıxışdırmağa başlayır. 

Mövcud fikir cərəyanlarının əvvəlinə «post» önlüyü qoyulması 

dəbə düşür. Məsələn, praqmatizmə qarşı postpraq- 




Yüklə 2,86 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   205   206   207   208   209   210   211   212   ...   540




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə