262
Ə
li
İld
ırı
m
oğ
lu
toybayram eləyirmiş. Çoxusu onun yasına belə get
məyib. Atamın ölümündən üç ay sonra dünyaya göz
açmışam. Anam adımı Mehriban qoymaq istəyirmiş.
Anamın qohumları etiraz ediblər. Mənə doğum haq
da şəhadətnamə alanda da atamın yox, anamın fami
liyasını yazıblar. Yekə qız olmuşdum. Orta məktəbdə
oxuyurdum. Biz orada həyətli bir evdə yaşayırdıq.
Xeyirşərdə qonumqonşu bir yerə yığışanda öz arala
rında azərbaycanlılar barəsində nifrətlə danışırdılar.
Hamısı türklərin vaxtilə ermənilərə necə divan tutma
sı barədə cürbəcür cəfəngiyatlar uydururdular. Daş
naklarla gizli əlaqə saxlayan və səksəndən artıq yaşı
olan Aşot adlı erməninin sərxoş halda dedikləri indiki
kimi xatirimdədir. O, fəxrlə sinəsinə döyüb öyünürdü
ki, ürəyinizi heç də sıxmayın, on beşincion səkkizinci
illərdə türklərin erməniləri qırdığından ikiüç dəfə
çox biz onların başını əzmişik. Zəngəzur tərəfdə, Ba
kının özündə və ətraf rayonlarında bilirsən azərbay
canlılara necə divan tutmuşuq?! Əsl həqiqətə qalsa,
bizim ermənilər müsəlmanları genosid eləyib. Bəxti
miz onda gətirib ki, onlar səsini çıxarmırlar. Aşot bun
ları deyib fəxrlə güldü: – Müsəlmanların xasiyyəti
baş qadır. O qanlıqadalı günləri çoxdan unudublar.
Görmürsünüz, Şaumyanın neçə yerdə heykəli qoyu
lub? Ermənilərin adına nə qədər küçə var? Ən yağlı
vəzifələr də bizim əlimizdədir.
Qretanın bu cür söhbətlərdən zəhləsi gedirmiş
kimi, ikrahla başını bulayıb özüözünə etiraz etdi və:
– Aşotun da atasına lənət, Şaumyanın da, – deyib
sözünün istiqamətini dəyişdi. – Bilirsən, Nəcəf, ata
mın da, anamın
da dininə, dilinə, millətinə eyni dərə
cədə hörmətim var. Ancaq həqiqəti danmaq olmaz.
Bakıda neçəneçə millət yaşayır. Rus, erməni, tatar,