2
Əliquliyev R.M., Ələkbərova İ.Y., Vikipediya – virtual ensiklopediya
Bak
ı: ”İnformasiya texnologiyaları” nəşriyyatı, 2010, 175 səh.
Kitabda Vikipediya
virtual ensiklopediyası, yaranma tarixi, indiki
durumu
haqqında məlumat verilmiş və ensiklopediyada meydana çıxan
probleml
ərə toxunulmuşdur. Kitab ilk dəfə Azərbaycan
dilində oxuculara
t
əqdim olunur.
Birinci f
əsil Viki texnologiyası və CMS MediaWiki sistemi haqqında
elmi araşdırmalara həsr edilmişdir. İkinci və üçüncü fəsildə Vikipediya
f
əlsəfəsi, Vikimedia Fondunun fəaliyyəti və digər layihələri haqqında geniş
m
əlumat verilmişdir. Dördüncü və beşinci fəsillər Vikipediyada məqalələrin
yaranma qaydalarına və ensiklopediyada qəbul olunmuş ümumi şablonlara
h
əsr edilmişdir. Altıncı fəsildə Vikipediyada baş verən informasiya
müharib
əsindən və ümumi problemlərdən danışılmış, yeddinci fəsildə
İnternet məkanında fəaliyyət göstərən digər ən populyar ensiklopediyaların
araşdırılması aparılmışdır.
Vikipediya virtual
ensiklopediyasının konkret sahə barədə ümumi
informasiya
nın və mövzu ilə əlaqədar mənbələrin əldə edilməsində daha
əlverişli layihə olduğunu nəzərə alaraq, demək olar ki, kitab İnternetdə
m
əlumat axtarışında çətinlik çəkən İnternet istifadəçiləri, o
cümlədən
t
ələbələr, jurnalistlər, müəllimlər və elm sahəsində çalışan mütəxəssislər
üçün n
əzərdə tutulmuşdur.
AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun Elmi Şurasının qərarı ilə
çapa tövsiy
ə olunmuşdur.
Elmi redaktor:
AMEA İnformasiya Texnologiyaları
İnstitutunun şöbə müdiri, dosent Ə.Q. Əliyev
ISBN: 978-9952-434-21-7
©
”İnformasiya Texnologiyaları” nəşriyyatı, 2010
3
MÜNDƏRİCAT
G
İRİŞ .................................................................................................. 5
FƏSİL 1. VİKİ TEXNOLOGİYASI ................................................ 7
1.1. Virtual m
əkanda vəziyyət ........................................................ 7
1.2. Viki texnologiyası – sürətli informasiya texnologiyası ............ 8
1.3. CMS MediaWiki sistemi ........................................................ 10
FƏSİL 2. VİKİPEDİYANIN ƏHƏMİYYƏTİ VƏ
İMKANLARI ................................................................................... 14
2.1. Vikipediya n
ədir? ................................................................... 14
2.2. Vikipediyanın əhəmiyyəti ...................................................... 17
2.3. Vikipediya f
əlsəfəsi ................................................................ 19
2.4. Vikipediya
əhalisi................................................................... 25
FƏSIL 3. VİKİMEDİA FONDU
....................................................
28
3.1. Vikimedia Fondunun serverl
əri .............................................. 29
3.2.
GFDL lisenz
iyası ................................................................... 31
3.3. Vikilayih
ələr ........................................................................... 32
3.4. Vikimaniya ............................................................................. 38
FƏSİL 4. VİKİPEDİYADA MƏQALƏLƏRIN
YARADILMASI QAYDALARI .................................................... 41
4.1. Qeydiyyatdan keçm
ə qaydası ................................................. 42
4.2. M
əqalə üçün mövzunun və adın seçilməsi ............................. 43
4.3. M
əqalənin ensiklopediyada axtarışı ....................................... 44
4.4. M
əqalənin yaradılmasının ümumi qaydaları .......................... 45
4.5. M
ənbənin göstərilməsi ........................................................... 50
4.6. M
əqaləyə kateqoriyanın əlavə olunması ................................ 52
4.7. M
əqaləyə interviki linklərinin daxil edilməsi ........................ 53
4.8. M
ətnin formatlaşdırılması ...................................................... 54
4.9. Keçidl
ərin yaradılması ........................................................... 57
4.10.
Şəkillərin və media fayllarının daxil edilməsi .................. 58
4.11. M
əqalələrin birləşdirilməsi .................................................. 60
4.12. S
əhifənin izlənməsi .............................................................. 60
4.13. Müzakir
ə səhifələri ............................................................... 61