1
ƏLĠ VƏLĠYEV
BĠR CÜT ULDUZ
( HEKAYƏLƏR )
GƏNCLĠK
BAKI-1967
2
ARZUNUN PALTARLARI
(M ә k t u b)
Xurmayı saçlı, alagözlü balam. Çatma qaşlarına nisbәtәn burnun o qәdәr
qәşәng deyil. Ürәyimdәn keçirdi ki, fındıqburun n әvәmin alnı geniş, dişl әri
xırda olsun. Ancaq alnın bir az dik, dişlәrin һәm seyrәk, һәm dә iridir.
Әllәrin gözәl, barmaqların uzun, dırnaqların sәdәfә oxşayır. Dodaqların süd
qaymağından şirin vә nazikdir.
Bunların һamısından üstün cәһәtin odur ki, aydın danışırsan. Yaşına görә
ağıllı һәrәkәt elәyirsәn. Anan sәni çağıranda «bәli» deyirsәn. Nәnәn sәnә
alma verәndә «çox sağ ol» cavabı alır. Әllәrini çirkli şeyә vurmur,
üst-başını tәmiz saxlayırsan.
Mәnim arzulu Arzum! Dörd yaşında bu cür şirin olan körpә, böyüdükcә
daһa dadlanmalı, evimizin lәzzәti olmalıdır.
Tәzә paltardan xoşun gәlir. Qırmızı don görәndә gülümsәyir, üzü mә
baxırsan. Әtәyi lentli, yaxası bәzәkli paltara baxanda köks ötürürsәn. Ancaq
«Baba mәnә tәzә paltar al» sözünü dilinә gәtirmirsәn...
Hәr dәfә sәnә tәzә paltar alanda el ә bilirәm şairәm, yeni şerim çap
olunub. Elә ki, sәn tәzә paltar geyinib nazlana-nazlana bәdәn-nü ma
3
güzgünün qabağında dayanırsan, boyuna tamaşa elәmәkdәn һәzz alıram.
Bic-bic gülüb paltarın ora-burasını dartışdıranda az qa lıram durub sәni
bağrıma basam.
Körpә quzum! Nә qәd әr xoşbәxtsәn. Mәnim tәkin baban olduğundan
bәxtәvәrsәn. Mәnim bacılarım sәn yaşda olanda ildә bir dәfә tәzә paltar
geymәdilәr. Babaları vaxtsız vәfat elәdiyindәn onları qucağına alıb
saçlarını sığallayan, öpüb oxşayan olmadı.
Sәn bәxtiyarsan, Arzu! Baban da var, n әnәn dә. Xalan da var, da yın da,
qardaşın da var, anan da.
Anan sәnә paltar tikәndә, xalan sәnin üçün dәyişәk tәdarük elәyәndә,
dayın sәndәn ötrü çәkmә alanda, nәnәn sәnә yorğan salanda tәkcә sәn
sevinmirsәn, baban o qәdәr razı qalır ki...
Boş vaxtımın çoxusunu mağazalarda keçirib sәnә sovqat almaq istәyirәm.
Özün boyda gәlin (kukla) görәndә alıram. Qәşәng ayaqqabı gözümә dәyәndә
qiymәtini soruşub pulunu sa yıram. İpәk baş yaylığına rast gәlәndә
sevinә-sevin ә alıb, paltomun qoltuq cibinә qoyuram. Rәngli, naxışlı, tikmәli
paltarların sәnin boyuna uyğun gәlәnlәrini kağıza bükdürüb әlimә alanda
sevincim sin әmә sığmır, mәnim Arzum!
Gündә azı üç dәfә paltarını dәyişib gәlinini qucağına alanda babanı
cavanlaşdırırsan. Sәn babanın nәvәsi, һәm bacısı, һәm dә anasısan. Anaya
һәsrәt, bacıya tamarzı baban sәninlә dayın qızı Afaqa baxanda bilirsәn
taleyindәn nә qәdәr razılıq elәyir.
Mәnim nazlı Arzum! Anam de yәrdi ki, dövlәtdә dәvә, külfәtdә nәvә şirin
olar. Mәn anamın sözünә gülürdüm. Çünki o vaxt anamın nәvәsi vardı, mәn
isә һәlә ata olmamışdım. Anamın tәk oğlu olduğum һalda lәzzәtli tikәni
daldalayıb nәvәlәrinә verәrdi.
Mәnim qәmzәli körpәm! Sәn bu dünyaya gәlәni babanın işi һәmişә avand
olub. Halal zәһ mәti, faydalı әmәyi, xeyirxaһ mәslәһәti ilә һörmәt yiyәsidir.
Fәrasәtli nәvәlәrinin yaxşı sәdalarını eşitdikcә, ömrünün mәnalı keçәn illәri
ilә fәxr elәyir.
4
Mәnim nazlı qızım! Böyü k bacım deyәrdi ki, gözәllik ondur, doqquzu
dondur. Arzum budur ki, Arzunun paltarı doqquz yox, daһa çox olsun.
Qızlar elә incә mәxluqdur ki, al da geysәlәr yaraşar, şal da.
Mәnim nәvәm Arzu isә aldan, şaldan daһa çox sad әliyә fikir versin .
Çalışsın ki, paltarından çox qanacağı, mәrifәti olsun. Unutmasın ki, camalla
kamal bir-birini tamamladığı kimi geyimlә gözәllik dә qızlar üçün vacibdir.
Mәnim
Arzuma
cansağlığı,
gözәllik,
tәzә
paltar, xoşxasiyyәt
arzulayıram.
BĠR CÜT
ULDUZ
(Hekayә)
Polad kişinin bir çüt nәvәsi var. Oğlanın adı Surxay, qızın adı Solmazdır.
Surxay altı, Solmaz dörd yaşındadır.
Elә gәtirib ki, nәvәlәrin çox vaxtı baba evindә keçir. Polad kişi özü
bazarlıq elәyir. Әvvәlcә nәvәlәrinin sifarişini yerinә yetirir: Surxay üçün
fındıq lәpәsi, Solmazdan ötrü kişmiş alır. Surxay turşmәzә konfetlәri,
5
Solmaz şokoladları çox istәyir. Yemәkdәn sonra Surxay gilas kompotu,
Solmaz moruq ki seli içir.
Nәvәlәrin ikisi dә istәmәlidir. Birin cisi şıltaqlıqı, ikincisi naz-qәmzәsi
ilә babalarının ürәyinә yol açıblar.
Polad ki şinin yaşı altmışdan ötüb. Qırx il müxtәlif vәzifәlәrdә olub,
faydalı işlәr görüb. Bәdәncә qıvraq olsa da iki ildәn artıq dır ki, dövlәtdәn
kәsimәt alır, ailәsinә başçılıq elәyib gün keçirir.
Yayda Poladla Gülcaһan һara getsә Surxayı özlәri ilә aparırlar. Hәrçәnd,
nәvә, baba ilә nәnәnin istiraһәtini pozur, o ki lazımdır qo caları incidir,
babadan әl çәkmir, gecәlәr başını Poladın tüklü sinәsinә söykәyib yuxuya
gedir.
Surxay yuxudan durana qәdәr nәnә yemәk һazırlayır, çay qoyur, Nәvә
әl-üzünü yuyandan sonra babasının böyründә oturub yemәk yeyir, süd içir,
oyuncaqlarını balaca yeşiyә yığıb һәyәtә çıxır, qonşu uşaqları ilә o ynayır.
Doğrudur, arabir uşaqlar qışqırır, baba ilә nә nә nәvәlәrinin xasi yyәtinә
bәlәd olduqlarından cınqırlarını çıxartmırlar. Qonşular isә get-gedә
Surxayın һәrәkәtinә ciddi göz qoyurlar. Görürlәr ki, Surxay göz-gözә durub
һәrdәn uşaqları çimdiklәyir, ya da ki, әllәrinә, ayaqlarına ucu şiş
oyuncaqları batırır..
Qonaq olduğunu, tәkli yini, babası yla nәnәsinin һörmәtini nәzәrә alıb
qonşular Surxaya söz demir, bәzilәri başını sığallayır, bәzilәri kürәyinә
vurub deyirdi:
— Surxay, yoldaşlarını incitmә, yoxsa sәninlә oynamazlar, tәk qalarsan.
Şәһәrdә xalası qızı Solmazı gündә neçә dәfә ağladan Surxay böyüklәrin
sözünә diqqәtlә qulaq assa da dediklәrinә әmәl elәmir. Bir müddәt sakitlik
olur. Çox çәkmir ki, uşaqların bağırtısı eşidilir. Poladla Gülcaһan Surxayı
çağırır, һәdәlәyir, öyüd-nәsiһәt verirdilәrsә dә, sәmәrәsi az olurdu...
Bu il baba ilә nәnә qızları vә nәvәlәri ilә birlikdә Şuşada din cәlirdilәr.
Polad kişi bu şәһәri çox sevir, Gülcaһan da buraların ab-һavasına vurğundu.
Qızları iki-üç yaşında olanda Polad onları buraya gәtirmişdi. O vaxt özü
Dostları ilə paylaş: |