Ekologiya sözünü ilk dəfə elmə kim yaymışdır? A j. B. Lamark b aristotel c ernest Hekkel d



Yüklə 38,92 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix03.05.2018
ölçüsü38,92 Kb.
#41272


1

Ekologiya sözünü ilk dəfə elmə kim yaymışdır? 

A)J.B.Lamark B) Aristotel C) Ernest Hekkel D) 

A.C.Tensli E) K.Troll

2

Ekologiyanın əsas tədqiqat obyekti nədir? 



A)Populyasiya, biosfer, biosenoz  B) Biomüxtəliflik C) 

Biotik qarşılıqlı münasibət D) Fitosenoz E) Biotop

3

Ekologiyanın əsas vəzifəsi nədir?A) Biosferdə canlı 



orqanizmlrin təbiətlə qarşılıqlı təsirini öyrənmək B) 

Ekosistemdə enerji və materiyanın qarşılıqlı təsirini 

öyrənmək C) Coğrafi təbəqədə baş verən enerji və 

maddələr mübadiləsini öyrənmək D) Ekosistemdə 

fərdlərin təbiətlə qarşılıqlı təsirini öyrəmək E) Biotop 

və biosenozun qarşılıqlı təsirini öyrənmək

4

Təbiətin mühafizəsində və ekologiya elminin 



inkişafında azərbaycanlı alimlərdən kimlərin daha çox 

xidməti var?A) Vahid Quliyev, Validə Tutayuk B) 

Həsən Əliyev, Qara Mustafayev, Qərib Məmmədov C) 

Urxan Ələkbərov, Tariyel Talıbov D) Musa Musayev, 

Məmmədtağı Cəfərov E) Bəhman Xəlilov, Məmməd 

Salmanov


5

Tükənməz sərvətlərə aid olanları seç: 1.Su, 2. Hava, 3. 

Kosmik   4. Heyvan 5. Bitki A) 3,4,5 B) 1,3,4 C) 2,4,5 

D) 1,2,3 E) 1,3,5

6

Ekologiyanın hansı tədqiqat metodları vardır?A) Nəzəri 



biliklərdən, laborator analizlərindən B) Torpaq 

analizlərindən, atmosfer müşahidələrindən C) Elmi 

eksperimentdən, çöl təcrübələrindən və ekoloji 

metodlardan D) Hidrosferin tədqiqindən E) Qurunun 

tədqiqindən

7

Tədqiqat obyektinin ölçülərinə görə müasir ekologiya 



elmi hansı ekoloji bölümlərə ayrılır?A) Kənd 

təsərrüfatı, tikinti, tarixi, landşaft ekologiyalarına B) 

Autoekologiya, demoekologiya, sinekologiya, landşaft 

ekologiyası, qlobal ekologiya C) Geoekologiya, social 

ekologiya, hidrosfer ekologiyası D) Litosfer 

ekologiyası, biosfer ekologiya, riyazi ekologiya E) 

Sənaye ekologiyası, insan ekologiyası, torpaq 

ekologiyası, paleontoloji ekologiya

8

Heyvan və bitkilərin mühitin təsirinə reaksiyası 



xüsusiyyətlərinin və növün həyat tərzini öyrənən 

ekologiya bölümü hansıdır? A) Landşaft ekologiyası B) 

Sosial ekologiya C) Qlobal ekologiya D) 

Autoekologiya E) Sinekologiya 




9

Ekoloji faktorlar neçə qrupa bölünür: A) 3-fiziki, 

kimyəvi, edafik B) 2-edafik, biotik C) 3-abiotik, biotik, 

antropogen D) 2-abiotik, biotik E) 3-fiziki, biotik, 

antropogen

10

Mühitin orqanizmlərə təsir göstərən ayrı-ayrı xassələri 



və ya elementləri necə adlanır?A) Ekoloji faktorlar B) 

Neytralizm C) Kommensializm D) Amensializm E) 

Protokooperasiya 

11

Həyat üçün daha böyük əhəmiyyətə malik şüa 



hansıdır?A) Çəhrayı-qırmızı B) Qırmızı C) Ultra-

bənövşəyi D) Infraqırmızı E) Göy 

12

Təbii ekosistemləri seçin. 1. Meşə  2. Zavod  3. Çöl  4. 



Çəmən  5.Tarla  A) 1,4,5  B) 2,4,6 C) 1,3,5 D) 4,5,6 E) 

1,5,6


13

Ekosistem əmələ gətirir: A) Litosfer və hidrosfer B) 

Biotop və pedosfer C) Biotop və ekotop D) Biosenoz 

və biotop E) Biosenoz və hidrosfer

14

Biosenoza daxildir: 1. Bitkilər  2. Atmosfer  3. 



Heyvanlar  4. Mikroorqanizmlər  5. Torpaq     6. 

Pedosfer A) 1,2,6 B) 1,3,5 C) 3,4,5 D) 4,5,6 E) 1,3,4

15

Abiotik amillərə aiddir: A) Fotogen amillər B) 



Antropogen amillər C) Zoogen amillər D) Iqlim və 

geofiziki amillər E) Təbii antropogen amillər

16

Ekologiya elminin inkişafı hansı dövrə təsadüf edir?A) 



XX əsrin əvvəllərinə B) XIX əsrin əvvəlinə C) XX 

əsrin sonlarına  D) XX əsrin ortalarına E) XIX əsrin 

sonlarına

17

Ekologiyanın demoekologiya bölməsi nədən bəhs 



edir?A) Ekoloji faktorlardan B) Populyasiyalardan C) 

Biosenozlardan D) Biosferdən E) Ekosistemlərdən

18

Biosfer terminin yaradıcısı kimdir? A) A.Tensli B) 



V.Vernadski C) V.Sukaçev D) V.Dokuçayev E) 

Q.Morozov

19

Ən böyük və davamlı ekosistem hansıdır? A) Pedosfer 



B) Biotop C) Atmosfer  və Litosfer D) Biosfer E) 

Ekotop 


20

Neçə səhralaşma dərəcəsi var? A) 5  B) 3 C) 4 D) 2  E) 

6

21

Antropogen ekosistemlərə aiddir: 1. Akvakulturlar                 



        2. Günəş enerjisi    3.Aqroekosistemlər  4. Meşə 

ekosistemləri  5.Külək enerjisi  A) 2,3 B) 1,3 C) 2,5 D) 

4,5 E) 3,4



22

Ekosistem sxemini nə təşkil edir?A) Biotop B) Ekotop  

C) Biosenoz və atmosfer D) Biotop v zoosenoz   

E)Biotop və biosenoz

23

Azərbaycanda atmosferin çirklənmə mənbəyi hansıdır?



1.elektrik stansiyaları  2.Dağ-mədən sənayesi  3.Sənaye 

müəssisələri  4. Avtomobil nəqliyyatı   5.Əlvan 

metallurgiya  6.Sənaye və kənd təsərrüfatı  A) 1,3,6 B) 

1,3,5 C) 2,4,5 D) 2,4,6 E) 1,3,4

24

Okean və dənizlərin ekoloji problemi deyil: A) Sahil 



zonalarda torpaqların istifadəsi B) Sahil zonada dənizə 

çirkab sularının axıdılması C) Dənizlərdə hidroloji 

rejimin dəyişməsi D) Istilik çirklənməsi E) Dənizlərin 

resurslarının istismarı zamanı öhdəciliklərin tətbiqi

25

Xəzərin Türkmənistan Respublikası sahilində 



yaradılmış qoruq: A) Kaspi B) Xəzər C) Həştərxan D) 

Qaragiye E) Ətrək

26

Təbii komplekslərin mühafizəsi üçün yaradılması 



zəruridir:A) Xüsusi mühafizə olunan ərazilər B) 

Qoruqlar C) Yasaqlıqlar D) Milli parklar E) 

Yaşıllaşdırma zolaqlar

27

Qoruq nədir?A) Təsərrüfata yararlı mühafizə olunan 



ərazidir. B) Canlı orqanizmlərin bərpa olunduğu 

sahədir. C) Təbii komplekslərin ilkin təbii vəziyyətində 

qorunduğu ərazidir. D) İstirahət və ekskursiya 

obyektidir E) Ekoturizm üçün istifadə olunan ərazidir.

28

Eroziyaya qarşı mübarizə tədbirlərinə aşağıdakılardan 



hansı aid edilir? 1.Fitomeliorasiya işləri  2.Aqrotexniki 

tədbirlər 3.Rekultivasiya işləri  4.Pestisidlərdən az 

istifadə etmək  5.Hidromelirasiya işləri  6.Təzyiqli 

damcı üsulu ilə suvarma A) 1,2,5 B) 1,3,6 C) 2,5,6 D) 

2,4,6 E) 1,4,6

29

Hansı çirklənmə Xəzərin məhsuldarlığının azalmasına 



təsir edən başlıca səbəbdir?A) Ağır metallarla 

çirklənmə B) Neftlə çirklənmə C) Çirkab suları ilə 

çirklənmə D) Məişət tullantıları ilə çirklənmə E) 

Mineral çirklənmə

30

Yer kürəsində ətraf mühitin mühafizəsinin  strateji 



məqsədinin əsas əlamətlərindən biri hansıdır? A) 

Biosfer ehtiyatlarından istifadə B) Ekoloji mühitin 

pozulması C) Yeni regionların öyrənilməsi D) Bioloji 

müxtəlifliyin qorunub saxlanılması E) əhali artımının 

nizamlanması

31

Ətraf mühitin və atmosferin başlıca çirklənmə 



mənbələri hansıdır? A) Kənd təsərrüfatı B) Dağ-mədən 

işləri C) Sənaye müəssisələri və avtomobil nəqliyyatı 

D) Sənaye və kənd təsərrüfatı E) Məişət tullantıları



32

Kür-Araz çayları daha çox hansı ölkələrin ərazisində 

çirklənir?A) Türkiyə, Azərbaycan, İran B) Ermənistan, 

Azərbaycan Türkiyə C) Gürcüstan, Azərbaycan, 

Türkiyə D) İran, Ermənistan, Azərbaycan E) Gürcüstan, 

Ermənistan, İran

33

Tuğay meşələrinin mühafizə olunduğu qoruq: A) 



Hirkan qoruğu B) Türyançay qoruğu C) Bəsitçay 

qoruğu D)Qarayazı qoruğu E) Qızılağac qoruğu

34

Ətraf mühitin qorunması üzrə əməkdaşlığın ilk 



dövrlərində yaranan təşkilat hansıdır?A) Ekologiya 

təşkilatı-1960-cı il B) Monreal-1987-ci il C) Roma 

klubu-1968-ci il D) Avropa birliyi-1970-ci il 

E)Beynəlxalq təbiəti mühafizə ittifaqı-1948-ci il

35

Monreal-1990-cı il konfransının protokol qərarının əsas 



məqsədi nə idi? A) Ozon dağıdıcı maddələrin (ODM) 

istehsalını azaltmaq B) Səhralaşma problemini aradan 

qaldırmaq C) Dünya okeanını qorumaq D) Turşulu 

yağışlara qarşı mübarizə aparmaq E) Alternativ enerji 

mənbələrini inkişaf etdirmək

36

Dünya landşaftlarının deqradasiyası nə ilə təzahür 



olunur? A) Antropogen landşaftların yaranması ilə B) 

Bioloji müxtəlifliyin yaranması ilə C) Bioloji 

məhsuldarlığın azalması ilə  D) Törəmə landşaftların 

yaranması ilə E) Düzgün cavab yoxdur

37

Ətraf mühitin monitorinqi nədir?A) ətraf mühitin 



hərtərəfli analizi B) Potensial ehtiyatları öyrənmək C) 

İqlim göstəricilərinin tədqiqi D) Əhalinin yerləşməsini 

öyrənmək E) Bioloji dövranın tədqiqi

38

Hansı cavab düzgün deyil?A) Ekosistem-biotop və 



biosenozun vəhdətidir B) Biosenoz-bitki, heyvan və 

mikroorqanizmlərin məcmusudur. C) Ekotop-

biosenozların məskən saldığı sahədir D) Biotop-şəraiti 

müxtəlif olan vahid ölçülü və həcmli coğrafi rayondur. 

E) Klimotor-fitosenozun yerüstü hissəsi məskənidir

39

Atmosferdə hansı qazın çoxalması qlobal iqlimin 



dəyişməsinə təsir göstərir? A) Azot 4-oksidin-NO2 B) 

Dəmir 6-oksidin-Fe2O3 C) Karbon 4-oksidin-CO2 D) 

Kalsium oksid-CaO E) Kükürd  4-oksidin-SO2

40

Populyasiyanın məkan vahidinə düşən miqdarı necə 



adlanır?A) Populyasiyanın sıxlığı B) Populyasiyanın 

sayı C) Populyasiyanın yerləşməsi D) Populyasiyanın 

yerdəyişməsi E) Populyasiyanın dinamikası



41

Yeyinti və yüngül sənaye sahələrinin çirkab suları  

hansı çirklənməyə aid edilir?A) Mineral çirklənmə B) 

Üzvi çirklənmə C) Fiziki çirklənmə D) Bioçirklənmə 

E) Kimyəvi çirklənmə

42

Sudan ən çox sənayenin hansı sahəsində istifadə 



edilir?A) Yüngül sənaye B) Yeyinti sənayesi C) Əlvan 

metallurgiya D) Maşınqayırma E) Kimya sənayesi

43

Torpağın məhsuldarlığını bərpa etmək üçün alimlər 



hansı təklifləri verirlər? A) Növbəli əkinı keçmək B) 

Dənli bitkilərin becərilməsini azaltmaq C) Gübrələrdən 

istifadəni azlatmaq D) Həşəratlara qarşı mübarizəni 

dayadırmaq E) Suvarma sistemini dəyişmək

44

Yamaclarda suvarma texnologiyasının düzgün tətbiq 



olunmaması aşağıdakılardan hansına səbəb olur?A) 

Təkrar şorlaşmaya B) Şorakətləşməyə C) 

Bataqlıqlaşmaya D) Irriqasiya eroziyasına E) Torpağın 

çirklənməsi və münbitliyin azalmasına

45

Tullantı qazlarının tərkibində olan faydalı qarışıqları 



ayırmaq üçün hansı kimyəvi təmizləmə üsulundan 

istifadə edilir?A) Termik üsuldan B) Qravitasiya 

üsulundan C) Absorbsiya üsulundan D) Katalitik 

təmizləmə üsulundan E) Ventilyasiya üsulundan

46

Bataqlıq torpaqları əsasən hansı zonada yayılmışdır?A) 



Şirvan, Qarabaş-Mil zonalarında B) Abşeron zonasında 

C) Xəzər sahili ərazilərdə D) Naxçıvanda və Şirvanda

E) Şəki-Zaqatala və Lənkəranda

47

Xəzər dənizinin çirklənməsi ən çox hansı zonada 



yayılmışdır?A) Qazaxıstan Respublikası B) 

Azərbaycan Respublikası C) Türkmənistan 

Respublikası D) İran İslam Respublikası E) Rusiya 

Federasiyası

48

Evtrofikasiya nədir?A) Çay sularında asılı maddələrin 



qatılığı B) Su hövzələrində biogen elementlərin 

toplanması nəticəsində bioloji məhsuldarlığın 

güclənməsi C) Suyun minerallaşması D) Su 

obyektlərinin yoluxması E) Suda arsenin və ağır 

metalların olması

49

Populyasiyanın dinamikası hansı maddələr hesabına 



yaranır?A) Sıxlıq, say, invaziya B) Doğum, yaşam, 

köçmə C) Doğum, ölüm, yerdəyişmə D) Doğum, ölüm, 

köçmə, köçürülmə E) Sıxlıq, say, dispersiya 



50

Ekoloji problemləri həll etməyin ən səmərəli və 

perspektivli yolu: A) Ətraf mühiti çirkləndirən 

müəssisələrin bağlanması B) Avtomobil nəqliyyatının 

elektriklə işləməsinə nail olmaq C) Az tullantılı və 

tullantısız istehsal texnologiyasına keçmək D) 

Müəssisələri iri şəhərlərdən kiçik şəhərlərə köçürmək 

E) Alternativ enerji mənbələrindən istifadə etmək



Yüklə 38,92 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə