Birgə müəllif məqaləsi: Xarici İşlər və Təhlükəsizlik Siyasəti üzrə Ali
Nümayəndə/Avropa Komissiyasının vitse-prezidenti Federika Moqerini; Avropa
Komissiyasının vitse-prezidenti Kristalina Corciyeva və Avropa Komissiyasının vitse-
prezidenti Cörki Kəteynen
Yüksək səy tələb edən zamanlar bizi onları yeni düşüncə ilə qarşılamağa səsləyir. Yenilik ilə.
Gələcəyi görərək. Öz daxili inkişafımızı və vətəndaşlarımızın rifahını təşviq etməliyik. Və
qonşu ölkələrlə onların inkişafı, sabitliyi və rifahını dəstəkləmək üçün əməkdaşlıq etməliyik.
Yalnız müştərək işlə, dövlət və özəl sektorları, maliyyə institutlarını və vətəndaş cəmiyyətini
cəlb edərək bu çətinliyin öhdəsindən gələ bilərik. Avropa Komissiyası olaraq biz hazırda
nümunə oluruq. Ehtiyacların artdığı və ehtiyatların azaldığı bir vaxtda Avropa Komissiyası
ictimai maliyyəni davam etdirmək üçün yeni üsullar irəli sürməli oldu. Bunu bu həftə yenidən
həyata keçirməli olduq. 2020-ci ilə qədər prioritet sahələri maliyyələşdirmək üçün əlavə 6.3
milyard € təmin edən Aİ büdcəsinin ümumi icmalını təqdim etdik. Həmin məbləğ büdcədən
istifadəni dəyişikliklərə uyğunlaşdırır və kiçik və orta bizneslər (KOB-lar), həmçinin qeyri-
hökumət təşkilatları üçün əlavə rəsmiyyətçiliyi aradan qaldırır. Ən başlıcası, Avropada iş yeri
açmaq üçün investisiyalar üçün bir təminat fondunu genişləndirmişik və qonşuluğumuzda,
həmçinin Afrikada inkişaf və sabitliyi təşviq etmək üçün yenisini başladırıq.
Avropa İnvestisiya Planı – yaxud məşhur adı ilə desək, Juncker Planı və onun Avropa
Strateji İnvestisiyalar Fondu (EFSİ) bizim iqtisadi böhrana kollektiv cavabımızda dönüş
nöqtəsi olmuşdur. Ağır maliyyə məhdudiyyətləri ilə üzləşdiyimizdən ictimai maliyyə
iqtisadiyyatı inkişaf etdirmək və xalqımız üçün iş yerləri açmaq üçün kifayət olmayacaqdı.
Özəl pul çatışmazlığı olmasa da, pul buraxmağa ehtiyac var idi. Beynəlxalq maliyyə
institutları ilə birlikdə yeni fond əsas sektorlarda özəl investisiyalar üçün təminatdır və KOB-
ları birbaşa dəstəkləyir.
Maliyyə vasitələrindən daha öncə istifadə etmişdik, lakin bunu cüzi şəkildə həyata
keçirmişdik. Hazırlıqsız başlamışdıq: Avropa İttifaqı büdcəsindən16 milyard € 315
milyarddan çox investisiyaya yol açması üçün Avropa İnvestisiya Bankı tərəfindən 5 milyard
€ ilə tamamlandı.
Plan isə uğurlu baş tutmuşdur. Sadəcə bir ildə onun 200,000 KOB-a çatacağı gözlənilir.
Çünki bu fondlarımıza investisiya edilməsinin düzgün yoludur, hazırda müddət və maliyyə
həcmi cəhətdən Avropa daxili Avropa Strateji İnvestisiyalar Fondunu ikiqat artırmağa
çalışırıq. Hazırda 5 il ərzində davamlı investisiyalar və transsərhəd layihələrə daha böyük
diqqət ayıraraq səfərbər edilmiş investisiyalarla ən azı yarım trilyon Avronu təslim etməyi
təklif edirik. Və əgər Üzv Dövlətlər maddi dəstək versələr, hətta biz fondu ikiqat artıraraq
630 milyard Avroya çatdıra bilərik.
Eyni prinsipi yeni Xarici İnvestisiya Planının əsasını qoyaraq qitəmizdən kənarda da tətbiq
etməyimiz eyni dərəcədə əhəmiyyətlidir.
Ə
gər Avropanın qonşuluğuna nəzər salsaq, müharibə, yoxsulluq, infrastruktur çatışmazlığı və
zəif idarəetmənin ləngitdiyi yüksək potensiala malik bölgələr görə bilərik. Milyonlarla gənc
daha yaxşı fürsət axtarır. Onların bir çoxu axtardıqlarını tapmaq üçün Avropaya təhlükəli
səyahət edərək həyatlarını riskə atırlar. Digərləri isə terrorçu qrupların təbliğatı üçün asan
hədəfə çevrilir.
Avropa İttifaqı daha geniş ərazidə inkişafa təkan verməklə və iş yerləri açmaqla bu mənfi
tendensiyaları poza bilər. Avropa şirkətləri bütün dünyadan yüz minlərlə insanı işə götürür,
bir çoxlarını öz məmləkətlərində uğur qazanması üçün imkanla təmin edir və miqrasiyanın
təməl səbəblərini araşdıraraq töhfə verirlər.
Bu investisiyalar əsaslı xarici siyasətdir. Lakin özəl şirkətlərin yeni bir ölkəyə köçməsi yaxud
mövcud fəaliyyəti genişləndirməsi üçün təhlükəsizliyə və maliyyə, həmçinin hüquqi
risklərdən, qeyri-sabitlikdən qorunmağa ehtiyacı var.
Bu məqamda Xarici İnvestisiya Planı təzahür edir. Əsası Aİ büdcəsindən 1.4 milyard Avro
təminat olan Plan qonşuluğumuzdakı investisiyaya 40 milyard Avrodan çox istifadə etməyi
hədəfləyir. Bu Avropa İttifaqının hazırda illik dünyada yardıma etdiyi investisiyalardan daha
çoxdur. Əgər Üzv Dövlətlər Aİ büdcə yardımına uyğunlaşsalar, ikiqat arta bilər.
Avropa Davamlı İnkişaf Fondu (EFSD) özəl investorlar inkişaf etməkdə olan ölkələrdə
biznesə başladıqları zaman üzləşdikləri risklərə qarşı onlara zaminlik edəcək. Bu zaminlik
yalnız tək layihələri deyil, həm də strateji bölgələrdə və sektorlarda daha geniş “investisiya
pəncərələri”ni inkişaf etdirəcək.
“Vahid nöqtədə xidmət” həm Avropadan, həm partnyorumuz olan ölkələrdən özəl və
müəssisə investorlarını öz təkliflərini istiqamətləndirməyə və sövqedici amillər barədə
məlumat əldə etməyə həvəsləndirəcək. Xarici İnvestisiya Planı layihələrin keyfiyyətini,
sayını və davamlılığını artırmaq üçün texniki yardım göstərəcək. Avropa Komissiyası,
Avropa İnvestisiya Bankı və digər beynəlxalq maliyyə institutları özəl operatorların
mütəxəssis məsləhəti ilə birgə layihələrin sürətli və biznes yönümlü qiymətləndirilməsini
təqdim etmək üçün işləyəcək.
Həmin icraya Aİ və partnyorlarının güclü dəstəyi olacaq. Avropa İttifaqı qlobal yardım
göstərilməsi və hər bir konkret ölkədə ümumi biznes mühitini yaxşılaşdırmaq üçün işləyə
bilər. İnvestisiyanın ardınca siyasəti müəyyənləşdirən dialoqlar və bacarıqları artırmaq üçün
fəaliyyətlər olacaq. Fəaliyyətimiz xarici və təhlükəsizlik siyasəti üçün Qlobal Strategiyamızın
ruhunda koordinasiya olunacaq və iştiraklar olacaq.
Xarici İnvestisiya Planı bizim yardım siyasətimizi növbəti mərhələyə daşıyır. Biz maliyyə
öhdəliyimizi davamlı inkişafa yüksəltdikcə, özəl sektorun bizə qatılmağına ehtiyacımız var.
Artıq komisyoner Addis Ababa Fəaliyyət Gündəmi və Davamlı İnkişaf Hədəflərinə yardım
etdiyimiz zaman bunu həyata keçirmək üçün razılaşdıq. Afrikadakı və qonşuluğumuzdakı
partnyorlarımızla birlikdə Avropa şirkətlərinə yeni imkanlar yaradaraq gənclərin öz
potensiallarına nail olmaqlarına kömək edə bilərik. Avropa inkişaf siyasətindəki yeni fəsil Aİ
fondlarından daxildə və xaricdə ən yaxşı şəkildə yararlanmaq üçün daha geniş təşəbbüsün bir
hissəsi olaraq yenicə başlayıb.