N .  C əfərov,  M .  Ç o b a n o v,  Q.  P a şa y e v a

N .  C əfərov,  M .  Ç o b a n o v,  Q.  P a şa y e v a
İkinci  Dünya  müharibəsinin  nəticəsi  olaraq,  Almaniya Reyxi, 
Britaniya və Yaponiya imperiyaları dağıldı (1939-1945)...
Üçüncü Dünya müharibəsi  (şərti  olaraq)  "Soyuq" müharibənin 
nəticəsi  olaraq,  70  il  Dünyaya  meydan  oxuyan  sabiq  SSRİ 
imperiyası çökdü...
Beləcə  də,  Dünyada  siyasi  və  hərbi  xarakterdə  mövcud olmuş 
bu  ilk  "qloballaşma"lar  nəticədə  milyonlarla  insanlann  həlak 
olmasına,  ölkələrin  iqtisadi  və  mədəni  həyatının  darmadağın 
edilməsinə, əhalinin  "dilənçi" kökündə yaşamasına səbəb olmuşdur. 
Odur  ki,  qloballaşmaya  təşəbbüs  göstərən  siyasətçilər,  dövlət 
başçıları  və  Müdafiə  Nazirliyi-Ordu  Komandanlığı  "Qloballaş- 
ma"nın  mahiyyətini  qabaqcadan  dərk  etsələr,  bu  prosesə  başlanma 
şəraitini  daha  yaxşı  qiymətləndirsinlər  və  hər  bir  qərar  qəbul 
edərkən "Yüz ölçüb, bir biçməlidir"lər. Yoxsa, milyardlarla əhalinin 
gələcək taleyi ilə oynamaq olmaz...
Yuxanda  qeyd  olunanlardan  belə  qənaətə gəlmək olar ki, XX 
əsrin  son rübündə  Qərb  dünyasının  irəli  sürdüyü dünya xalqlannın 
Avrasiya  coğrafi  məkanında  inteqrasiya  olunması  və  ya  qloballaş- 
dınlması  prosesinin  əsas  və  ən  mühüm  nəticəsi,  ilk növbədə, kiçik 
və  zəif dövlətləri  "qloballaşma  pərdəsi"  altında  siyasi,  iqtisadi  və 
mədəni  baxımdan  özlərinin  təsir dairəsinə  (müstəmləkəsinə) çevir­
mək, sonrakı mərhələdə isə, yerdə qalan dövlətləri də özlərinin -  bir 
neçə  fövqəldövlətin  nüfuz  dairəsinə  birləşdinnək  üçün  əllərindən 
gələn  hər  cür  siyasi,  iqtisadi  və  digər  məsələlərin  gələcəkdə 
"demokratik prinsipləridə həll ediləcəyi barədə "vədlər" verirlər...
Sayca  dördüncü  olan Müasir “Qloballaşma”nın (XX əsrin son 
rübündən  başlayıb,  hələlik,  XXI  əsrin  ikinci  on  illiyində də davam 
etməkdədir...)  baş  ideoloqları -  “təşəbbüskarları” dünya xalqlannın 
müstəqilliyini  və  suverenliyini,  insanların  hüquq  bərabərliyini,
338
A zərb a yca n şü n a slığ ın   əsasları
ədalətlə  ədalətsizliyi  nəzərə  almadan  digər  ölkələrin  beynəlxalq 
hüquq  normalarına  ikili  standartlarla  yanaşır,  “üstüörtülü”,  “pərdə 
arxası”  siyasət  yeridərək,  Avrasiya  coğrafi  məkanında  “Qloballaş- 
ma”nı  sürətləndirmək  üçün  bəzi  bölgələrə  siyasi,  bəzi  bölgələrə 
iqtisadi,  bəzi  bölgələrə  mədəni-mənəvi  və  bəzi  bölgələrə  isə,  hərbi 
texniki  yardım  etməklə  və  ya  güc  nümayiş  etdiməklə  müxtəlif 
cəhətdən  təsir göstənnəklə  çox  tələsik  halda  qarşılarına  qoyduqlan 
məqsədə - “Qloballaşma”ya nail olmağa çalışırdılar...
Lakin  “Qloballaşma’ nın  ideoloqları,  nədənsə,  XX  əsrdə 
dünyada  baş  venniş  “Qloballaşma”lann  təcrübəsini  -   Birinci 
Dünya  Müharibəsinin  (1914-1918),  İkinci  Dünya  Müharibəsinin 
(1939-1945)  və  Üçünçü  Dünya  Müharibəsinin  (şərti  olaraq,  Soyuq 
Müharibənin)  (1950-1990)  ümumi  nəticələrini  nəzərə  almayaraq 
araşdırmadan,  təhlil  etmədən  (bir  milyarddan  çox  əhalinin  gələcək 
taleyi  ilə  oynayırlar)  tələsikcəsinə  Avrasiya  coğrafi  məkanını  bir 
imperiya altında birləşdirməyə can atırlar.
Tarixi  faktlara  və  "Qloballaşma"nın  mahiyyətinə  dərindən  nə­
zər  saldıqda  məlum  olur  ki,  makro  qloballaşmanın  ideoloqları,  ilk 
növbədə,  böyük  imperiyalar yaratmağı;  digər  ikinci  dərəcəli  böyük 
dövlətlər  -   mikro  qloballaşmanın  ideoloqları  isə  onların  təsiri 
altında  bölgə  dövlətlərini  birləşdirməyə  və  hüquqi  baxımdan  onun 
təsdiq olunmasına can atırlar...
Müasir  “Qloballaşma”nın  ideoloqları  unudurlar  ki,  “Kosmos” 
əsrində  Qloballaşan  ölkələr  də,  xalqlar  da,  intellekt  potensialı  da, 
elmi-texniki  tərəqqi  də  70-80  il  bundan  əvvəlki  dövrlə  müqayisədə 
də  “Kosmik”  sürətlə  inkişaf  etmişdir.  Deməli,  “Qloballaşma”nın 
Dünya  xalqları  üçün  daha  təhlükəli  və  acınacaqlı  yekunları  da 
təsəvvür edilməz dərəcədə qat-qat artıq ola bilər...
339

N.  C əfərov,  M .  Ç o b a n o v,  Q.  P a şa yeva
Buraya  kimi  qeyd  olunanları  yekunlaşdıraraq,  belə  nəticəyə 
gəlmək olar ki,  "İnteqrasiya" və "Qloballaşma"nın aparıcı və ya baş 
ideoloqları  da  qədim  və  orta  əsrlərdə,  həmçinin,  XIX-XX  əsrlərdə 
olduğu  kimi  "Böyük  imperiyalar"  yaratmaq  iddialarına  düşüblər. 
Çox  güman  ki,  onlar  da  qədim  İkıçayarası  və  ya  Babilistan, 
Makedoniya  və  Roma  imperiyaları,  Ərəb xilafəti  və  Monqolustan, 
Azərbaycan  Səfəviləri,  Çar  Rusiyası  və  sabiq  SSRİ  kimi  "Böyük 
İmperiyalar"  yaratsınlar  və  həmin  imperiyaların  idarə  olunmasını 
yalnız  öz  xalqlarının  nümayəndələrinə  tapşırsınlar...Beləcə  də,  öz 
xalqları üçün münbit həyat şəraiti yaratsınlar...
Lakin onlar düşünmürlər ki,  müasir xalqı -  yüksək intellektual 
potensiala  malik  olan  xalqı  daha  vahid  imperiyanın  diktəsi  altında 
saxlamaq  olmaz...  Tarixdə  "qançanağı"  üstündə  yaradılmış  bütün 
imperiyaların sonu fəlakətlə və faciələrlə nəticələnmişdir...
Buradan  belə  nəticəyə  gəlmək  olur  ki,  Türk  xalqlannın 
gələcəyi  yalnız  və  yalnız,  ilk  növbədə,  öz  aralannda  "inteqrasiya" 
olmalı  və  sonra  "Qloballaşma"lıdır  (Əlbəttə,  özlərinin  siyasi 
qurumunu və iqtisadi müstəqilliyini saxlamaqla)...
340
A zərb a yca n şü n a slığ ın   əsasları
ƏDƏBİYYAT
1. 
Qayıdış (1990-1993), Bakı, 2008.
2. 
Heydər  Əliyev  və  Mədəniyyət,  3  cilddə,  Birinci  cild  (1969-1982, 
1993-1996),  Bakı,  2008;  İkinci  cild  (1997-1998),  Bakı,  2008; 
Üçüncü cild (1999-2003), Bakı, 2008.
3. 
Heydər Əliyev  Müasir Azərbaycan  Respublikasının  banisidir,  Bakı, 
2008.
4. 
Heydər Əliyev və məlbuat,  3  cilddə,  Birinci  cild,  Bakı,  2003;  İkinci 
cild, Bakı, 2003, Ücüncü cild, Bakı, 2003.
5. 
Müstəqilliyimiz  əbədidir  (1993-1994),  1  cild,  Bakı,  1997;  2  cild 
(1994),  Bakı,  1997;  5  cild,  (1995-1996),  Bakı,  1997;  9  cild  (1997), 
Bakı, 2002;  11  cild (1997),  Bakı, 2003;  15  cild, (1998),  Bakı, 2005; 
35  cild  (2001),  Bakı,  2011;  38  cild  (2002),  Bakı,  2011;  39  cild 
(2002), Bakı, 201 i ; 40 cild (2002), Bakı, 2012.
6. 
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, Bakı, 2007.
7. 
H.  Əliyev,  Müstəqil  Azərbaycan  respublikası  Gənclərinin  1 
Forumunda nitqi, Bakı,  1996.
8. 
Bayrağımız,Gerbimiz, Himnimiz. Bakı, 2000.
9. 
Çobanov M. Görkəmli strategiyaçı... (Heydər Əliyev), Bakı, 2003.
10.  Çobanov M. Görkəmli strategiyaçı... (Heydər Əliyev), Bakı, 2004.
11.  Çobanov M. Görkəmli strategiyaçı... (Heydər Əliyev), Bakı, 2010.
12.  Çobanov  M.  Görkəmli  strategiyaçı...  Heydər  Əliyev-  89,  ‘Təhsil” 
jurnalı, N 5-6(23-24) may-iyun 2012, səh. 27-29,0,6 ç .v .
13.  Azərbaycan tarixi, Bakı,  1994.
14.  Azərbaycan tarixi, I-II cildlər, Bakı, 1958,1960.
15.  “Azərbaycan filologiyası məsələləri”, Bakı, 1983.
341

N.  Cafarov,  M.  Ç oban ov,  Q.  P a şa yeva
16.  Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar.  Bakı,  1989.
17.  Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi, I cild, Bakı,1960;  II cild, Bakı,1960: III 
cild, Bakı,  1957
18.  Çobanov  M.N.  Natiqlik  sənətinin  mahir  ustadı,  AAHDM,  Elmi 
əsərlər, Bakı,  1997,səh. 31-39
19.  Çobanov  M.N.  Azərbaycanşünaslığın  atributları,  AAHDM,  Elmi 
əsərlər, Bakı, 2005, səh.  107-  118.
20.  Çobanov  M.N.  Heydər  Əliyev  və  gənclərin  hərbi-vətənpərvərlik 
tərbiyəsi,  AAHDM,  Elmi  Əsərlər,  Bakı  Ali  Birləşmiş Komandanlıq 
Məktəbi, Elmi metodik konfrans, Bakı,  1997.
21.  Çobanov  M.N.  Görkəmli  strategiyacı,  “Heydər  Əliyev  və  dilimiz, 
ədəbiyyatımız,  tariximiz”  -Respublika  elmi-nəzəri  konfransı, 
tezislər,  ADU,  Bakı,  2003,  səh.63;  “Azərbaycan  müəllimi”,  №  18 
(8022), 2-8 amy 2003-cü il.
22.  Çobanov  M.N., 
Türk  dünyasının  öndəri  (H.ƏIiyev)Bax  -  
A.Qurbani, Əbədiyaşar komandan, Bakı, 2004, səh. 335-336.
23.  Çobanov  M.N. 
Heydər  Əliyevin  dil  siyasəti.  H.Əliyev  adina 
Azərbaycan  Ali  Hərbi  Məktəbi,  Elmi-praktik  konfrans,  Bakı,  5  may 
2009-cu il.
24.  Çobanov  M.N. 
Görkəmli  strategiyaçı  (H.Əliyev),  “Azərbaycan 
Ordusu”,30 (320), 7 avqust  1997-ci il.
25.  Çobanov  M.N. 
Görkəmli  strategiyaçı  (H.Əliyev),  1-ci  məqalə, 
“Azərbaycan Ordusu”, № 61  (905),  10 may 2003-cü il.
26.  Çobanov  M.N. 
Görkəmli  strategiyaçı  (H.Əliyev),  2-ci  məqalə, 
“Azərbaycan Ordusu”, № 62 (906),  13 may 2003-cü il.
27.  Çobanov  M.N. 
Görkəmli  strategiyaçı  (H.Əliyev),  3-ci  məqalə, 
“Azərbaycan Ordusu”, №63(907),1,5 may 2003-cü :ı.
28.  Çobanov  M.N.  Görkəmli  straktegiyası,  “Şərqin  səsi” №  14  (147), 
dekabr 2004-cü il.
29.  Çobanov  M.N.  Heydər Əliyevin  strateji  görüşləri  ,  “Elm  və təsil”, 
№  18(118) may 2003-cü il.
342
A zərb a yca n şü n a slığ ın   əsasları
3 0 . 
Ç o b a n o v   M .M .  “ A z ə r b a y c a n ş ü n a s lığ ın   ə s a s la n ”  fə n n in in   tədrisi 
h ə y a tın   tələb id ir,  “ A z ə r b a y c a n   m ü ə llim i” ,  3 2   ( 8 0 3 5 ) ,  8 - 1 4   a v q u st 
2 0 0 3 - c ü   il;
3 1 . 
Ç o b a n o v   M .N .,  B ö y ü k   itki.  A z ə r b a y c a n   R e s p u b lik a s ın ın   P rezid en ti 
H e y d ə r   Ə liy e v in   v ə fa tı  m ü n a s ib ə ti  ilə   y a z ılm ış   m ə q a lə ,  “ X a lq  
q ə z e t i” ,  №   2 9 5   ( 2 4 5 6 0 ) ,  2 3   d e k a b r  2 0 0 3 - c ü   il;  “ A z ə r b a y c a n  
O r d u s u ” ,  №   152  ( 9 9 6 ) ,  2 6   d e k a b r   2 0 0 3 - c ü   il;  “ Ş ə r q in   s ə s i ” ,  №   14 
( 1 4 7 )   d e k a b r  2 0 0 3 - c ü   il.
3 2 . 
Ç o b a n o v   M .N .,  H e y d ə r   Ə liy e v in   x a tir ə sin i  ə b ə d ilə ş d ir m ə k   v a cib d ir, 
“ Ş ərq in   s ə s i” , № 1 4 ( 1 4 7 ) ,  
15  d e k a b r  2 0 0 4 - c ü   il.
3 3 . 
A z ə r b a y c a n   S o v e t  E n s ik lo p e d iy a s ı,  10  c ild ,  B a k ı  1 9 7 6 - 1 9 8 7 .
3 4 . 
A z ə r b a y c a n d a   d ö v r i  m ətb u a t,  B a k ı,  1 9 6 5 .
3 5 . 
A ş u r b ə y li,  S .  Q o s u d a r s tv o   Ş ir v a n ş a x o v  ( V I - X I V   w ) ,   B a k ı, 
1983.
3 6 . 
B ü n y a d o v  T .Ə .,  A z ə r b a y c a n   a r x e o lo g iy a s ı  o ç e r k lə r i,  B a k ı,  1 9 6 0 .
3 7 . 
B ü n y a d o v   Z .M .,  A z ə r b a y c a n   V II  -   IX   ə sr lə r d ə ,  B a k ı,  1 9 8 9 .
3 8 . 
C a v a d   H e y a t.,  T ü rk lərin   tarix  v ə   m ə d ə n iy y ə t in ə   b ir  b a x ış ,  B a k ı, 
1 9 9 3 .
3 9 . 
C ə fə r o v   N .,  E p o sd a n   k ita b a ,  B a k ı,  1 9 9 9 .
4 0 . 
C ə f ə r o v   N .,  G e n e z is d ə n   tip o lo g iy a y a ,  B a k ı,  1 9 9 9 .
4 1 . 
C ə fə r o v   N .,  T ü r k o lo g iy a   ta r ix in ə   ü m u m i  b ir b a x ış ,  B a k ı,  2 0 0 0 .
42.  Cəfərov N., Azərbaycanşünaslığa giriş, Bakı, 2002.
43.  Cəfərov N., Azərbaycan xalqının tarixi və ya “tərcümeyi-halı”, Bakı, 
2012
.
4 4 . 
C ə fə r o v   N .,  O s m a n lı  D .,  İlh am   Ə l i y e v   (P o r t r e t  c iz g ilə r i) ,  B a k ı,  2 0 0 4 .
4 5 . 
C ə fə r o v   N .,  O s m a n lı  D .,  A z ə r b a y c a n :  H e y d ə r   Ə liy e v d ə n   İlham  
Ə l iy e v ə ,  B a k ı,  2 0 0 4 .
4 6 . 
C ə fə r o v   N .,  O s m a n lı  D .,  M u s a y e v   O .,  T ü rk   d ü n y a s ın ın   y e n i  lideri, 
B a k ı,  2 0 0 9 .
4 7 . 
C ə fə r o v   N .,  S e ç ilm iş   əsərləri.  IV   c ild ,  B a k ı,  A li  m ə k tə b   tələb ələri 
ü c ü n   v ə s a it,  2 0 0 7 .
48.  Cəfərov N., Azərbaycanşünaslığın əsasları, Bakı, 2005.
343

N.  C əfərov,  M.  Ç oban ov,  Q.  P aşayeva
49.  Cahangirov  M.,  Azərbaycan  milli  ədəbi  dilinin  təşəkkülü,  Bakı,
1978.
50.  Çobanov M.N.  , Azərbaycanşünaslığın əsaslan.  Ali məktəblər üçün 
dərs vəsaiti. Bakı, 2004.
51.  Çobanov  M.M.Heydər  Əliyev  -90.  Heydər  Əliyevin  dil  siyasəti, 
“Elm və təhsil” qəzeti, №52 (282), aprel 2013-cü il.
52.  Çobanov M.N., Türk ədəbi dillərinin birliyinə doğru, Bakı, 2000.
53.  Çobanov  M.N.,  Türk  ədəbi  dillərinin  birliyinə  doğru,  I  cild,  Bakı,
2008
54.  Çobanov  M.N,  Türk  ədəbi  dillərinin  birliyinə  doğru,  II  cild,  Bakı,
2012.
55.  Çobanov  M.N,  Altay  dilləri  ailəsində  Azərbaycan  -  türk  dilinin 
mövqeyi, Bakı, 2001.
56.  Çobanov M.N və Çobanlı  M.M, Dədə Qorqud dünyasına səyahətdən 
parçalar, Bakı, 1998.
57.  Çobanov M.N., və Çobanlı M.M, Qəhrəmanlıq dastanı, Bakı, 2000.
58.  Çobanov  M.N.,  Azərbaycan  türklərinin  həmrəyliyi-  əbədiyyət 
ideyasıdır, bakı ,2012.
59.  Paşayeva  Q.,  Azərbaycan  Dövlətinin  Xarici  Siyasətində  Diaspora 
problemi,  Siyasi  elmlər üzrə  fəlsəfə  doktorluğu  dissertasiyası,  Bakı, 
2009.
60.  Paşayeva  Q.,  Azərbaycançılıq  ideologiyası  anlayışına  siyasi  baxış. 
Dövlət idarəçiliyi:  nəzəriyyə və təcrübə.Elmi-nəzəri jurnal, 2008 №4 
(24).
61.  Paşayeva  Q.,  Müasir  dövrdə  Azərbaycan  diaspor  quruculuğu 
Azərbaycan  Respublikası  Odlar  Yurdu  Universiteti  ,  Elmi  və 
Pedaqoji xəbərlər, Bakı, “Odlar yurdu” nəşriyyatı, 2009, №4.
62.  Paşayeva Q., Azərbaycan-Türkiyə iş birliyi  və diapora təşkilatlarının 
strategiyası// Türkiyədə erməni araşdırmaları jurnalı, 2009, №31.
63.  Paşayeva  Q.,  Azərbaycan  və  Türkiyə  diaspor  təşkilatlarının  birgə 
fəaliyyət  təcrübəsi//  Azəbaycan  Respublikası  Odlar  Yurdu
344
1 
zərbaycanşiinaslığıH   ə sa sla n
Universiteti,  Elmi  və  Pedaqoji  xəbərlər,  Bakı,  “Odlar  Yurdu” 
nəşriyyatı, 2009, №28.
64.  Paşayeva  Q., 
Azərbaycan  diaspomnun  mühüm 
inkişaf 
istiqamətləri// Azərbaycan  Dövlət Pedagoji  Universitetinin xəbərləri, 
Bakı, 2010, №3.
65.  Y.Qarayev,  “Milli  mən”,  şüur  və  etnik  yaddaş-azərbaycançılıq”, 
“Azərbaycan” qəzeti,  14-16 fevarl, 2002.
66.  S.Vəliyeva,  “Milli  dövlətçilik  hərəkəkatının  yüksəliçi  və  Xalq 
Cümhuriyyəti dövründə Azərbaycanşılıq ideyası”, Bakı, 2003
67.  N.Ələkbərli, “Türkçülük, yoxsa azərbaycançılıq”, 2004.
68.  S.Xəlilov,  “Heydər  Əliyev  və  azərbaycançılıq  dünən,  bu  gün  və 
sabah”, 2005
69.  R.Əliyev, “Azərbaycanşılıq dünən, bu gün və sabah”, 2005
70.  İ.Həbibbəyli, “Azərbaycançılıq məlkurəsi yollarında”, 2005
71.  Dadaşzadə  M.  Azərbaycan  xalqının  orta  əsr  mənəvi  mədəniyyəti, 
Bakı,  1985.
72.  Dəmirçizadə Ə., Azərbaycan ədəbi dilinin tarixi, Bakı,  1979.
73.  Dəmirçizadə  Ə.,  “Kitabi  -   Dədə  Qorqud”  dastanlarının  dili,  Bakı, 
1959.
74.  Əlibəyzadə E., Ədəbi şəxsiyyət və dil, Bakı,  1982.
75.  Əlibəyzadə E., Azərbaycan xalqının mənəvi  mədəniyyət tarixi, Bakı, 
1998.
76.  Əlibəyzadə E.,İqrar Əliyevin əleyhinə 9 məqalə və ona 3 əlavə, Bakı,
2000
.
77.  Əliyev V.H., Qədim Naçıvan, Bakı,  1979.
78.  Əhməd bəy Cavanşir, Qarabağ xanlığının  1747-1805-ci  illərdə siyasi 
vəziyyətinə dair, Bakı,  1961.
79.  Hacıyev T., Azərbaycan ədəbi dili tarixi, Bakı,  1976.
80.  Haciyev T.İ. və Vəliyev K.N., Azərbaycan dilinin tarixi, Bakı,  1963.
81.  Hərbi marşlar, Döyüş nəğmələri, Qəhrəmanlıq şeirləri, Bakı,  1998.
82.  Xuduyev N., Azərbaycan ədəbi dilinin təşəkkülü tarixi, Bakı,  1991.
83.  Köçərli F., Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi materialları, II c. Bakı,  1926.
345

N.  C əfərov,  M.  Ç o b a ıto v,  Q.  P a şa yeva
84.  Qazi Əhməd Bürhanəddin, Divan, Bakı,  1988.
85.  Qarabağı M.C., Qarabağ tarixi, Bakı,  1959.
86.  Qeybullayev  Q.A,  Qarabağ  (Etnik  və  siyasi  tarixinə  dair),  Bakı, 
1990.
87.  Nəcəfov B., Azərbaycan demokratik Respublikası, Bakı, 1992.
88.  Nikolski A.,  Kosmik  səfərlər xeyir-duaçısı  general  Kərim  Kərimov, 
Bakı,  1991.
89.  Süleymanov O., Səhraların harayı, Bakı,  1984.
90.  Süleymanov O., Az-ya. Bakı  1993,Bakı  1998.
91.  Şəmsizadə N.,Türk  təfəkkürü məcrasında, Bakı,  1998.
92.  Şükürov S., Gəncəli Cavad xanın hekayəsi, Bakı,  1992.
93.  Şıxlinski Ə., Xatirələrim, Bakı,  1984.
94.  Vəlili  M.,  Azərbaycan  (coğrafi-təbii,  etnoqrafik  və  iqtisadi 
mülahizat), Bakı,  1993
95.  Zeynalov F., Qədim türk yazılı abidələri, Bakı,  1989.
96.  Zeynalov R., Azərbaycanın milli qəhrəmanları, Bakı, 1996.
346
A zərb a yca n şü n a slığ ın  əsasları
Mündəricat
Bir neçə söz.............................................................................. 3
Giriş. Azərbaycançılıq probleminin yaranması zərurəti
və onun inkişafi.......................................................................11
“Azərbaycanşünaslığın əsasları” fənninin yaradılması zərurəti
və digər elmlər sırasında mövqeyi............................................ 17
«Azərbaycanşünaslığın əsaslaril» fənninin mahiyyəti, məqsəd
və vəzifələri............................................................................. 19
Təhsil müəssisələri və azərbaycançılıq.......................................24
«Azərbaycanşünaslıq» müasir mərhələdə................................... 26
Azərbaycançılığın və azərbaycanşünaslığın əsas şərtləri.............. 30
«Vətən», «vətəndaş» və «vətənpərvərlik» anlayışları...................35
Xalqin ana dilində özünü təqdim etməsinin əsas istiqamətləri.......37
I  B Ö L M Ə
ü m u m m i l l i
 
l i d e r
 
h e y d ə r
 
ə l i y e v i n
S T R A T E Jİ  VƏ A Z Ə R B A Y C A N Ç IL IQ   G Ö R Ü ŞL Ə R İ
Azərbaycanda Milli Zabit kadrlarının
hazırlığı mərhələsi) 1970-1990)  ................................................. 50
Azərbaycanda ordu quruculuğunun Naxçıvan mərhələsi
(1990-1993-cü illər)  ............................................................... 58
Azərbaycanda Milli Ordu yaradılması və ordu quruculuğunda
islahatların həyata keçirilməsi (1993-2003-cii Шәг).................... 59
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin Azərbaycançılıq görüşləri..... 64
Heydər Əliyevin «Dil siyasəti»................................................... 74
Müasir Azərbaycan Dövlətinin Banis1 Heydər Əliyevdən
onun davamçısı İlham Əliyevə................................................... 90
Heydər Əliyev və Azərbaycançılıq tərbiyəsi................................107
Natiqlik sənətinin mahir ustadı: Heydər Əliyev........................... 112
Azərbaycan xalqının tarixi... Ümummilli ideallar...
347

N.  C əfərov,  M .  Ç o b a n o v,  Q.  P a şa yeva
və Azərbaycançılıq ideologiyası.................................................120
Azərbaycanda milli dövlətçilik təfəkkürünün fomıalaşması..........127
Türk dünyası birliyinin strategiyası:
Heydər Əliyevdən İlham Əliyevə...............................................137
Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin “Azərbaycan 
xalqına müraciəti”ndə Azərbaycanşünaslıq məsələlərinin
qoyuluşu  (2000)..................................................................... 147
Azərbaycan xalqının milli birlik, ərazi bütövlüyü və dövlət
müstəqilliyi uğrunda mübarizəsi.................................................156
“Dünya Azərbaycanlılarının  I qurultayı” və azərbaycançılığın
yenidən təşəkkülü..................................................................... 160
Azərbaycan diasporu................................................................. 163
«Xaricdə yaşayan Azərbaycanlılarla bağlı Dövlət siyasəti
haqqında qanun» və Azərbaycançılıq ideologiyası...................... 171
Türkologiyada siyasiləşdirmə meyllərinin gücləndirilməsi............173
Dünyanin görkəmli siyasətçiləri və Dövlət xadimləri
Heydər Əliyev haqqında............................................................176
II  BÖLMƏ
AZƏRBAYCANŞÜNASLIĞIN ATRİBUTLARI
Ümumi məlumat.........................................................................181
III  BÖLMƏ
AZƏRBAYCAN-TÜRK DİLİNİN TƏŞƏKKÜLÜ TARİXİ
Azərbaycan tarixində subyektiv baxışlar.................................... 193
Azərbaycan-türk dilinin dövlət statusu haqqında.......................... 211
Azərbaycan-türk dilinin təsir dairəsi.......................................... 217
Azərbaycan-türk dilinin tədqiqata cəlb olunması tarixi................230
Azərbaycanin klassik mütəfəkkirləri və azərbaycanşünaslıq.........233
“Sürgünlə söhbət”..................................................................... 235
Azərbaycanda Milli Mədəniyyətin təşəkkülü tarixi..................... 242
348
A zərb a yca n şü n a slığ m   ə sa sla n
IV  BÖLMƏ
AZƏRBAYCAN-TÜRK XALQININ TARİXİNƏ DAİR
Azərbaycan xalqının milli intibahı.............................................. 262
Tarixi azərbaycan dövlətləri və dövlət qurumları......................... 266
Ən yeni dövr Azərbaycan dövlətləri............................................ 273
Azərbaycan xalqının tarixi və ya «tərcümeyi-hal»ı....................... 276
V  BÖLMƏ
ÜMUMİ  TÜRKOLOJİ  PROBLEMLƏR 
TÜRKLÜYÜMÜZÜN  YENİDƏN OYANIŞI
Tarixə öz imzasını atmış qədim xalqlar: Şumerlər, türklər............ 305
Şumer-altay-türk dilləri ailəsi...................................................... 316
Ən yeni dövrdə türk dünyası qloballaşma ərəfəsində.................... 330
Ədəbiyyat................................................................................. 341
349

N. Cəfərov, M. Çobanov, Q. Paşayeva
AZƏRBAYCANŞÜNASLIĞIN
ƏSASLARI
A
l i   m
ə k t ə b
l ə r   i i ç i i n
  d
ə r s   v ə s a i t i
«Elm vo tolısil» nəşriyyatının  direktoru: 
professor Nadir MƏMMƏDLİ
D i z a y n :  
Zahid Manınıgdov
T e x n i k i   r e d a k t o r :  
Rövşan» Nizamiqızı

Yüklə 8,17 Mb.