Dəniz balası (Nağıl)
Yüklə 315,67 Kb. Pdf görüntüsü
|
Sonra Dəniz sultanı bütün yırtıcılara əm etdi ki, Dəniz balasına dəyməsinlər.
Bir gün Su aslanı balalarına yosun yığmağa çıxmışdı. Dəniz balası da həmişəki kimi onun yanında üzürdü. Bu vaxt çox dəhşətli bir hadisə baş verdi.
Sindinin qayığını ortadan bölüb, özünü isə udmuş həmin köpək balığı uşağı görən kimi tanıdı.
Köpək balığı ifritə Sindini yeyəndən sonra körpənin düşdüyü yeri çox axtarmışdı ki, onu da yesin. Amma nə qədər axtarmışdısa da, tapa bilməmişdi.
İndi o, çoxdan axtardığı şikarını tapmışdı. Köpək balığı balıqlar danışan dildə uğuldayaraq Su aslanına dedi:
- Sən mənim şikarıma sahib çıxmısan! Onu insan öz əli ilə mənə atdı ki, yeyəm, amma sonra nə qədər axtardımsa, tapa bilmədim! Sən mənim şikarımı oğurlamısan. Öz xoşunla onu geri qaytar!
Su aslanı qəzəbləndi:
- Sən nə cürətlə onu yemək istəyirsən? Ona Dəniz sultanı ad qoyub. Bütün yırtıcılara tapşırıb ki, onu yeməsinlər. Sənin bu hərəkətindən
Dəniz
sultanı xəbər tutsa, mütləq səni cəzalandırar. Həm də insan mənim balam sayılır. Mən onu əmizdirmişəm. Heç vaxt qoymaram kimsə onu incitsin.
Köpək balığı körpənin üstünə cumdu:
-Düz dem irsən , şikar özümündür!
Belə deyə - deyə köpək balığı körpəni udmaq üçün ağzını geniş açaraq ona tərəf üzdü. Özü də çox qəzəbli idi. Hələ bu vaxta qədər onun qənimətini əlindən alan olmamışdı. Iti dişlərini qıcıdı.
Artıq körpəni öz balası bilən Su aslanının hirsindən gözlərinə qan gəldi. O, körpəni köpək balığından qorumaq üçün özünü irəli verdi. Və başı ilə körpəni bərkdən itələdi ki, ona zərər toxunmasın. Sonra isə köpək balığının iti dişlərindən qurtarmaq üçün yan tərəə üzdü. Gücünü toplayıb təzədən qayıtdı, başı ilə köpək balığının böyründən elə vurdu ki, köpək balığı sancılandı.
Amma acgöz yırtıcı bir az üzəndən sonra geriyə döndü və yenidən Su aslanının üstünə cumdu. Onların arasında əsl ölüm - dirim vuruşması başlandı. Su aslan ına gücü çatmayacağını görən köpək balığı uzun - uzadı, uğultulu səslə bütün köpək balıqlarını köməyə çağırdı. Bunu görən Su aslanı da digər Su aslanlarını köməyə çağırdı. Çox az bir vaxtda onlara kömək gəldi. Hər iki sürü arasında qanlı savaş başlandı.
Bir xeyli sonra yırtıcı köpək balıqlarına düşmən olan gəmi iblisləri və ağ balıqlar da Su aslanlarının köməyinə çatdı. Işi belə görən köpək balıqları yavaş -
Ara sakitləşəndən sonra Su aslanı baxdı ki, Dəniz balası yoxdur. Elə bildi ki, onu köpək balıqları yeyib. Nigaran - nigaran onu axtarmağa başladı. Nəhayət, xeyli axtarandan sonra onu tapdı. Balaca bala savaşdan qorxmuş və qorxudan düz, dənizin dibinə çəkilmişdi. Su aslanı onun qolundakı mirvaridən tutaraq çəkin yuvasına
gətirdi. Hər şeyi olduğu kimi balalarına danışdı. Balaları sevindilər. Dəniz balaını balaca dilləri ilə yalamağa başladılar. Dəniz balası da istədi onlar kimi eləsin. Amma balaca Su aslanlarının üstlərindəki xırda tikanlar onun dilinə batdı. O, məhəbbətini insanlar kimi büruzə verdi. Toppuş
əlləri ilə ögey qardaşlarını –
balaca Su aslanlarını tumarladı, əzizlədi. Sonra isə başını qoydu Su anasının qarnına və şirin yuxuya getdi.
Hə...bunlar suda olanlardı, indi gəlin xəbər tutaq, quruda olanlardan ...
Həm də görək neçə müddət əvvəl körpə anadan olandan sonra quruda nələr baş verdi?..
Şah və yaxınları dəniz səyahətindən qayıdanda dərviş sahildə onları gözləyirdi. O, uzaqdan şahın gəmisini görəndə sevindi. Nəhayət
ki, onlar
sağ -salamat geri dönmüşdülər. Amma gəmi yaxınlaşanda dərviş gördü ki, gəmidə kədər sakitliyi , qayıdanların çöhrəsində vahimə, təlaş
var. Şahın
şeypurçuları çalmır, şahın qayıtmaq xəbərini vermirdilər. Dərviş bədbəxt hadisə baş verdiyini yəqin elədi.
Gəmi sahilə
çatdı.Şah dərvişlə görüşəndən sonra dərd içərisində baş verənləri ona nağıl elədi.
Dərviş olanlardan xəbər tutanda çox bikef oldu. Onun bütün zəhməti hədər getmiş, şah yenə də övladsız qalmışdı.
Şah əmin idi ki, vəhşi balıq Sindi ilə bərabər, onun balasını da yeyib. On görə də qırx gün, qırx gecə balasına yas saxladı. Bu qırx gündə Səhralar ölkəsində deyib-
gülən olmadı.
Balasına yas saxlayan Ağca başından qara yaylığını açmadı. Gündüzləri yemədi, gecələri yatmadı. O,balasının ölümünə inanmır, gecə - gündüz ağlayır, Allaha yalvarır, balasının sağ qalması üçün dua edirdi: - Tanrı, sənə yalvarıram, qoru mənim balamı, onu pislərdən, zalımlardan qoru! Rəhm elə körpə balama, qoru körpəmi! Ana südünə həsrət körpəmi, ana laylası eşitməyən körpəmi! Qoru onu, Allahım! Yalvarıram sənə, qoru!
Düz, otuz doqquz gün Ağcanın gözünə yuxu getmədi. Qırxıncı gün nəhayət ki, az da olsa yuxuya getdi. Elə təzəcə yuxuya getmişdi ki, dəhşətli bir yuxu gördü. Yuxuda gördü ki, dəniz təlatümdədir. Dənizin suyu buludlara qədər qalxıb - düşür. Onun körpə balası isə dalğaların arasında çabalayır. Özü də soyuqdan əsim - əsim əsir. Dil açıb danışır. Səsi titrəyə - titrəyə : ”Ana, haradasan, gəl isit məni, üşüyürəm” - deyir. Gah boğulur, gah da sahilə çıxıb təngənəfəs havaalır. Elə bu vaxt haradansa böyük bir köpək balığı peyda olur. Ağzını açır ki, körpəni udsun. Güclə canını qurtaran körpə, əllərini uzadıb anasından kömək imdad istəyir. ..Heç kimdən kömək görməyib özünü sahilə çatdırır. Uzanır ki, qumluqda isinsin, dənizdən böyük bir dalğa gəlib onu təzədən dənizə aparır. Körpə çığırıb deyir: “Sən məni saxlaya bilmədin. İndi mən dənizin balasıyam! Dənizin balasıyam! Dənizin balasıyam!”.
Yuxudan dik qalxan Ağca hönkürtü çəkib ağlayır. Bu vaxt dərviş onun ağlamaq səsinə gəlir:
- Ağlama, xanım! Səbirli ol!
Ağca gözlərinin yaşını selə - suya döndərib dedi: - Ağa dərviş, sən əlindən gələni elədin ki, şahın taxt - tacı boş qalmasın. Amma şahın əli boşda qaldı. Mən isə övladımı dənizdə qərq elədim. Bilsəydim başıma bu müsibətlər gələcək, heç vaxt həmin mirvarini qoluma bağlamazdım. Olan oldu, keçən keçdi. Kədər ürəyimi deşdi. Kömək elə mənə. Oğlum yuxuma girib. Yuxuda görmüşəm ki, o sağdır. Məni köməyə çağırır.
Dərviş ağcanı sakitləşdirdi:
- Səbr elə, xanım! Səbr Allahın kəlamıdır. Yuxunu gördüyün kimi mənə danış!
Ağca yuxusunu necə görmüşdüsə, eləcə də dərvişə danışdı. Sonra isə dedi:
- Bir rəml at, Ağa dərviş! Cavabın mənə təsəlli olsun! Bir rəml at, Ağa dərviş, dediklərin yaralı ürəyimə məlhəm qoysun! Sevindir məni, Ağa dərviş. Bir rəml at, de, dəniz balamı qaytaracaq!
Dərviş yuxunu yozdu:
- Yuxun deyir oğlun sağdır, amma görək rəml də bunu deyirmi xanım? Bircə mənə söz ver ki, falda qara xəbər çıxsa məni qınamayacaqsan, şad xəbər çıxsa inanacaqsan!
Ağca gözlərinin yaşını sildi:
- Razıyam, Ağa dərviş, and içirəm, falda qara xəbər çıxsa inanacağa m!
Sən bircə mənə balamdan xəbər de!
Dərviş rəml boxçasını açdı. Bir kasaya su doldurub boxçanın ortasına qoydu. Başına qara bir yaylıq örtdü. Bir azdan sonra isə aylığı başından götürüb bir tərəfə atdı:
- Sənə xoş xəbərim var, xanım! Oğlun
sağdır! Amma bəd xəbərim də var! Bəd xəbərim isə odur ki, mirvaridən yaranmış dəniz balası dənizin qismətindədir. Mirvari qolbaq qolunda, su aslanları ətrafında balıq kimi yaşayır, balıq kimi üzür, balıq yeyəndən yeyir. Insan onu dənizə atıb, dəniz daha o
nu insanlara qaytarmaq istəmir. O, dənizin balası olub.
Ağca hönkürtü çəkdi. “Dəniz balamı əlimdən aldı” deyib, qəşş eləyib, yerə yıxıldı. Dərviş dediklərinə peşman oldu. Ağcanın üzünə su çiləyib onu birtəhər ayıltdı. Hannan - hana Ağca özünə gəldi. Dərviş dedi:
- Xanım, oğlunu xilas eləməyin yolu var. Amma bu, çox çətin bir yoldur. Şah gərək bu işdə bizə kömək edə. Gedək şahın hüzuruna!
Sonra dərvişlə Ağca xanım şahın yanına getdilər. Şah taxtında bikef oturmuşdu. Ağca yuxusunu, dərviş də falda çıxanları şaha danışdı.
Şah dərvişin sözünə inanmadı:
- Nə danışırsan, dərviş ? Heç insan da suda yaşayar ? Məgər insan balıq
- zaddır?
Dərviş şahı inandırmağa başladı:
- Şahım, unutma ki, uşaq dəniz mirvarisindən yaranıb. Ona görə də onun bu vaxtacan sağ qalmasına inanmaq gərək. Mənim falım heç vaxt məni aldatmayıb. Sən gəl axırıncı dəfə mənə inan!
- Dərviş, tutalım ki, sənə inandım, bəs mən oğlumu necə qaytara bilərəm?
Dərviş bu sualın cavabını dedi:
-Qibleyi- aləm, bunun üçün gözləməlisən. Oğlun bir az böyüməli, hər şeyi dərk etməlidir. Sonra isə onu tapmaq üçün dənizə çıxmalısan. Təkcə və balaca bir qayıqla. Qolunda da onun qolundakı mirvari düzümünün bir tayı.O vaxta qədər ki, oğlun qolundakı mirvarini görsün. Onda özü gəlib səni tapacaq.
Dərviş şahın inamsız baxışlarını görüb dedi:
- Şahım! Əgər dediklərim yalnış olsa, başımı vurdurarsan!
Şah qəzəbləndi. O, artıq dərvişə inanmırdı. Qolundakı mirvarini də açıb ona verdi: - Çıx get, dərviş, bu sənin mirvarin, o da sən. Dediklərin cəfəngiyyatdan başqa şey deyil. Dərdli vaxtımda mənə təzədən dərd açma!
Dərviş kor - peşman Şaha təzim edib çıxdı. Ağca dərvişin könlünü almaq üçün onun arxasınca
çıxdı. Dərviş əlindəki mirvarini Ağcaya verib dedi: - Dərdli xanım! Mən axırıncı sözümü sənə deyirəm! Oğlunu tapsan da dəniz onu sənə qaytarmayacaq, tufan qoparacaq. Bax, amma bu mirvari düzümünü dənizə atsan, bəlkə onda rəhmə gələ. Dənizi rəhmə
gətirmək üçün belə bir mahnı oxu:
Dəniz,ya məni apar,
Ya da balamı qaytar.
Sənin nə çoxdur balan
Əl çək, mənim balamdan!
Ayırma məni ondan,
Dəniz ya məni öldür,
Ya da balamı qaytar!
Ağca Dərvişi yola saldı. Sonra isə dərviş öyrətdiyi mahnını təkrar edə - edə mirvarini öpdü. Dərviş gedəndən sonra Ağca xanım yenə
də hər gün yuxuda oğlunu görürdü. Balası ondan imdad diləyirdi. Hər dəfə oğlunu yuxuda görən günün səhərisi şahdan xəlvəti dənizə gedər, qayığa minib öz qəmli mahnısını oxuya - oxuya balasını axtarardı.
Nağıl zamanı tez keçər. Nağıl dövranı tez dolanar, deyirlər. Bu minvalla illər keçdi.
Yenə də bir gün Ağca dənizə balasını axtarmağa getmişdi. O, gözlərindən yaş axıda - axıda mahnısını oxuyur, dənizdən balasını istəyirdi:
Dəniz, ya məni apar,
Ya da balamı qaytar.
Sənin nə çoxdur balan
Əl çək, mənim balamdan!
Ayırma məni ondan,
Dəniz ya məni öldür,
Ya da balamı qayta r!
Ağca belə qəmli - qəmli oxuyurdu ki, qəfildən möhkəm tufan başladı. Qayıq bir anda çevrildi. Ağca suya düşdü. Üzə bilmədiyindən çabalamağa, qışqırmağa başladı. Onun şirin, doğma ana səsi balasına çatdı. Dəniz balası özünü tanımadığı anasının köməyinə çatdıranda Ağca artıq huşunu
itirmişdi. Dəniz balası iti sürətlə bircə anda boğulan adamı sahilə çıxartdı. Onu yerə qoyub qayıtmaq istəyəndə...
Ağca bir an özünə gəldi. Baxdı ki, onu xilas edən oğlan uşağının qolunda mirvari qolbaq var. "Sən mənim
oğlumsan, mənim balamsan", - deyə qışqırmaq istədi. Səsi çıxmadı. Oğlan isə heç bir tərəfə baxmadan xilas elədiyi adamı sahilə qoyub təzədən dənizə qyıdırdı. O, yavaş -
bədənbi suya girmiş, bircə başı qalmışdı. Birdən
Ağcanın
səsi açıldı:
- Oğlum, getmə,
dayan! Mən
sənin ananam!
Dəniz balası çevrilib Ağcaya baxdı. O insan dili bilmədiyindən heç nə başa düşmürdü. Yenə də üzünü çevirib getdi. Ağca bilmədi neyləsin. Birdən dərvişin dediyi yadına düşdü. Tez yaylığını açıb mirvari qolbağı çıxartdı və oğluna
tərəf dizin
- dizin
sürünərək çığırdı:
- Getmə, dayan ! Sən mənim balamsan! Göydə Tanrı, Yerdə mən səni dünyaya gətirmişəm. Eşit məni!
Eşit məni,
oğlum!
Dəniz balası yenə dayandı. Səs ona çox doğma gəldi. Bir daha geri boylandı. Xilas elədiyi adamın əlində öz qolundakı mirvari düzümündən görcək qayıtdı, insana səmt gəlməyə başladı. Bir vaxtlar Dəniz sultanının ona dedikləri yadına düşdü:"Sən insan balasısan. Tanrı insanlara quruda yaşamağı tövsiyə edib. Bir gün dənizdən ayrılıb onların yanına qayıdacaqsan. İnsanlar səni axtaracaq və qolundakı mirvaridən səni tanıyacaqlar. Əlində mirvarinin o biri tayı olan bir insan gəlib səni həmişəlik dənizdıən ayıracaq. Yadda saxla, o sənin doğman olacaq!".
Dəniz balası başa düşdü ki, onu çağıran onun doğmasıdır, gəlib onu aparmağa.
Ona görə də qayıtdı. Qayıtdı doğmasının yanına. Dizi üstə onunla üzbəüz oturub diqqətlə ona baxdı. Ağca qollarını aşmışdı ki, balasını qucaqlasın.. Oğlan ona xeyli baxdı, baxdı birdən qollarını açıb anasını bərk - bərk bağrına basdı. Bu dəfə Ağca sevindiyindən huşunu itirdi. Əlindən mirvari qolbaq dənizə düşdü. Dəniz sakitləşdi.
çox güclü idi. Anasını çox asanlıqla qolları üstünə götürüb qumdakı iz ilə düz, saraya ədər gətirdi. Sarayda Ağcanın üstünə su töküb ayıltdılar. Ana ayılanda oğlunu şahın yanında gördü. Şahın sevinci yerə - göyə sığmırdı.
Səhra şah dərvişi tapdırdı. Şah dərvişin könlünü almaq üçün ona özü ağırlığında qızıl verdi. Dərviş də oğlanın tapılmasına çox şad idi. Dənizə gəlib sahildə dayandı. Xeyirxahlığına görə Dənizə - Dəniz sultanlığına baş əydi. Sonra isə Dəniz balası son dəfə görüşmək üçün Su
aslanı anasının və dəniz
qardaşlarının yanına üzdü.Üzünü onların üzünə sürtdü., kövrəldi, vidalaşıb on lardan ayrıldı. Həmişəlik insanların yanına qayıtdı.
Səhra şah oğlunun tapılması şərəfinə böyük bir ziyafət qurdurdu. Özü də dənizin sahilində. Yeyib - içib, şənlənmək düz, qırx gün, qırx gecə davam elədi. Elə həmin qırx gündə də Dəniz balası insan kimi
danışmağı öyrəndi.
Burda nağılımız da bitdi... Bir də baxdıq ki, dəniz sahilə bir dalğa gətirir. Mirvari dalğası. Çalıb - oynayan qızlar, gəlinlər hərəsi bir ətək mirvari yığdılar. Gülzar nənələrini də yaddan çıxartmadılar. Hərəsi yığdığının yarısını mənə gətirdi. Sağ olsunlar. Mən də onlara dəniz qədər sevinc dilədim!... Yüklə 315,67 Kb. Dostları ilə paylaş:
|