Coğrafi konum bir yerin Dünya üzerinde bulunduğu ko­numa coğrafi konum

COĞRAFİ KONUM
Bir yerin Dünya üzerinde bulunduğu ko­numa coğrafi konum denir. Coğrafi konum, ma­tematik ve özel konum olarak ikiye ayrılır.


Ekvator)_ve_başlangıç_meridyenine_(Greenvvich)_göre_olan_konumuna_matematik_konum'>1- MATEMATİK KONUM
Dünya üzerindeki bir yerin başlangıç pa­raleline (Ekvator) ve başlangıç meridyenine (Greenvvich) göre olan konumuna matematik konum denir.
Matematik Koordinatlar
Paralel ve Özellikleri
Ekvator'a paralel olarak geçtiği düşünü­len dairelere paralel denir.

Başlangıç paraleli (0°) ve en büyük para­lel dairesi Ekvator'dur.

Kutup noktalarına eşit uzaklıktaki noktaların birleştirilmesiyle elde edilen ve Dünya'yı

ortasından çevreleyen en geniş paralel dairesine Ekvator denir.

Ekvator'un kuzeyindeki paralellere kuzey paralelleri, güneyindekilere ise güney paralelleri denir.

Ekvator yıl boyunca gece ile gündüz eşit­liğinin yaşandığı, çizgisel hızın en fazla, yer çeki­minin en az olduğu paralel dairesidir.

Paraleller, Ekvator'dan kutuplara doğru birer derece aralıklarla çizilir.

90 tane Kuzey Yarım Küre'de, 90 tane Güney Yarım Küre'de olmak üzere toplam 180 ta­ne paralel dairesi vardır.

Dünya'nın şeklinden dolayı Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe paralellerin boyları kı­salır ve kutuplarda nokta şeklini alır.
Bazı paralel dairelerinin özel isimleri var­dır.

0° paraleli	Ekvator
23°27' kuzey paraleli	Yengeç Dönencesi
23°27' güney paraleli	Oğlak Dönencesi
66°33' kuzey paraleli	Kuzey Kutup Dairesi
66°33' güney paraleli	Güney Kutup Dairesi
90° kuzey paraleli	Kuzey Kutup Noktası
90° güney paraleli	Güney Kutup Noktası

Birbirini takip eden iki paralel arasındaki uzaklık her yerde eşittir ve yaklaşık 111 km'dir.

Meridyen ve Özellikleri
Bir kutup noktasından diğer kutup nokta­sına uzanan, Ekvator ve paralelleri dik olarak ke­sen yarım çemberlere meridyen denir. Meridyen­ler, 360° olan Ekvator çemberinin birer derecelik aralıklara ayrılmasıyla oluşturulmuştur.

Başlangıç meridyeni (0°), İngiltere'ni başkenti Londra yakınlarındaki Greenwich Gözlem Evi'nden geçer.

Başlangıç meridyeninin doğusunda kalan meridyenlere doğu meridyenleri, batısında kalan meridyenlere batı meridyenleri denir.

180 tane doğuda, 180 tane batıda olma üzere toplam 360 tane meridyen yayı vardır.

Dünya'nın şeklinden dolayı tüm meridyenler kutup noktalarında birleşirler ve birbirlerini kesmezler. Buna bağlı olarak tüm meridyenleri uzunlukları aynıdır.

İki meridyen arasındaki uzaklık, sadece Ekvator üzerinde 111 km'dir. Bu uzaklık, Dürya'nın şeklinden dolayı kutuplara gidildikçe azalır ve kutup noktalarında sıfır olur.

İki meridyen arasındaki zaman farkı 4 dakikadır. Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe meridyenler arasındaki uzaklık azaldığı hâlde zaman farkı değişmez.

Aynı meridyen üzerinde bulunan tüm noktalarda yerel saat aynıdır. Çünkü aynı meridyen üzerindeki bütün noktalar Güneş'in karşısında aynı anda geçerler.

Meridyenler, Dünya üzerindeki herhangi bir yerin matematik konumunun belirlenmesinde yardımcı olur. Ayrıca meridyenler yardımıyla; Dünya üzerinde iki yer arasındaki yerel saat farkı da bulunabilir.

TÜRKİYE'NİN MATEMATİK KONUMUNUN SONUÇLARI

• 
  Kuzey Yarımküre'nin Orta Kuşağı'nda yer alır.
  
• 
  Başlangıç Meridyeni'nin (Greenvvich) doğusundadır.
  
• 
  En kuzeyi (42° Kuzey) ile en güneyi (36° Kuzey) arasındaki kuş uçuşu uzaklık, yak­laşık 666 km'dir (42° - 36°=6° 6x111 =666 km).
  
• 
  En doğusu (45° Doğu) ile en batısı (26° Doğu) arasında, 76 dakikalık zaman farkı vardır (45°-26°= 19° 19x4'=76').
  
• 
  Orta Kuşak'ta yer aldığı için yıl içinde dört mevsimi belirgin olarak yaşar.
  
• 
  Kuzeyden esen rüzgarlar hava sıcaklığını düşürürken, güneyden esen rüzgarlar ise hava sıcaklığını arttırır.
  

2- ÖZEL KONUM
Dünya üzerinde bir yerin veya bir ülkenin kıtalara, okyanuslara, denizlere, işlek ticaret yollarına, boğazlara, kanallara, ekonomik ve siyasi teşkilatlara, komşularına göre konu­mu ile yer şekilleri ve yükselti özellikleri o yerin özel konumunu belirler.
TÜRKİYE'NİN ÖZEL KONUMUNUN SONUÇLARI

• 
  Üç kıtanın (Asya, Avrupa, Afrika) birbirine en yakın olduğu yerde bulunur.
  
• 
  Üç tarafı denizlerle (Karadeniz, Ege Denizi, Akdeniz) çevrili bir yarımadadır. Marmara Denizi'ne sahiptir.
  
• 
  Önemli ticaret yollarına ve boğazlara sahiptir (İstanbul ve Çanakkale Boğazları). Bu durum
  
• 
  Türkiye'nin jeopolitik önemini artırmıştır.
  
• 
  Gelişmiş Avrupa ülkeleri ile zengin petrol yataklarına sahip Orta Doğu ülkeleri arasın­da yer alır.
  
• 
  Ortalama yükseltisi fazladır (1132 m).
  

• 
  Batıdan doğuya doğru gidildikçe yükselti artar.
  
• 
  Dağlar genelde doğu-batı yönünde uzanır.
  
• 
  Sıcaklık ortalamaları batıdan doğuya gidildikçe azalır.
  

• 
  Yer şekillerinin çeşitli olması, farklı iklim tiplerinin görülmesine neden olur.
  
• 
  Yüzyıllar boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapması nedeniyle, tarihsel ve kültürel bakımdan çok zengindir.
  

COĞRAFYA
Yeryüzünde oluşan olayları, bu olayların nasıl meydana geldiğini, nerelerde dağılım gösterdiğini ve oluşturduğu sonuçların çevresine ve insanlara etkilerini inceleyen bilim dalına coğrafya denir.
Coğrafya başlıca iki bölüme ayrılır:

1. Genel coğrafya 2. Yerel coğrafya

1. Genel Coğrafya Kendi içinde ikiye ayrılır:

a)Fiziki Coğrafya: Yeryüzü şekillerini, dünyadaki iklim çeşitleri ve bitki örtüsü çeşitliliğini, dünyanın şekli ve şeklinin sonuçlarını inceler.

b)Beşeri ve Ekonomik Coğrafya: Dünya üzerinde var olan insan topluluklarını, bu insanların çevre ile ilişkilerini, ekonomik faaliyetlerini inceleyen bir bilim dalıdır. Kısaca insanı ve ekonomik faaliyetleri inceler.

2. Yerel Coğrafya: Dünya üzerinde herhangi bir alandaki tüm coğrafi olayları birlikte inceler. Bu alan kimi zaman bir ülke, kimi zaman bir bölge olabilir