Cilt / Volume sayı / Issue Nisan / April 2017 Sayfa / Pages 5-48



Yüklə 272,28 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə12/15
tarix06.02.2018
ölçüsü272,28 Kb.
#26025
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15

Davranış Araştırmalarında Kuram, Ölçüm ve Analiz Yöntemi Birlikteliğinin Önemi:  

Birey-Örgüt Uyumu Üzerine Ampirik Bir Çalışma

Cilt / Volume 2      Sayı / Issue 1      Nisan / April 2017

33

mı çerçevesinde doğrulayıcı faktör analizleri yürütülmüştür. Harmon tek-faktör 



testine göre eğer molar uyum ölçeğine ve bağımlı değişkene ait tüm ifadeler tek 

bir faktöre yüklendiği model veriye uyum sağlıyorsa, ortak yöntem bu çalışma 

için ciddi bir hata oluşturuyor demektir (Andrews ve Kacmar, 2001; McFarlin 

ve Sweeney, 1992; Podsokoff ve Organ, 1986). Bu amaçla yürütülen analizle-

rin sonuçları, molar birey-örgüt uyumu ile örgütten ayrılma niyeti ve örgütsel 

özdeşleşmenin ayrı kavramlar olduklarını gösteren iki faktörlü yapıların veriye 

daha uyumlu olduğunu göstermektedir: Molar uyum ve örgütsel özdeşleşme (iki 

faktörlü model: (χ

2

/df = 1.84, CFI =0,95, TLI = 0,93, RMSEA = 0,098; tek 



faktörlü model: (χ

2

/df = 2,64, CFI = 0,90, TLI =0,86, RMSEA = 0,14); Molar 



uyum ve örgütten ayrılma niyeti (iki faktörlü model: χ

2

/df = 1,81, CFI =0,95, 



TLI =0,92, RMSEA = 0,096; tek faktörlü model: (χ

2

/df = 9,81, CFI =0,44, TLI 



=0,07, RMSEA = 0,32).

Ek olarak, ortak yöntem hatasının tespitinde daha hassas ve güvenilir bir 

yöntem olan ortak yöntem faktörü (‘common latent factor’) ile doğrulayıcı fak-

tör analizleri gerçekleştirilmiştir (MacKenzie ve Podsakoff, 2012). Molar uyum

örgütsel özdeşleşme ve örgütten ayrılma niyetine ait gözlenen değişkenlerin hem 

kendi kuramsal gizil faktörlerine hem de ortak bir yöntem faktörüne yüklendiği 

bir model test edilmiştir. İkinci aşamada ortak yöntem faktörü modelden çıkarı-

larak gözlenen değişkenlerin sadece kendi faktörlerine yüklendikleri üç faktörlü 

model tekrar test edilmiştir. Her iki modelin test edilmesi ile elde edilen standart-

laştırılmış faktör yükleri karşılaştırıldığında ortak yöntem hatasının faktör yük-

lerine etkisinin çok sınırlı olduğu (0,01 ile  0,08 arasında) gözlemlenmiştir. Bu 

sonuçlar dikkate alınarak ortak yöntem varyansının bu çalışma için ciddi bir hata 

oluşturmadığı sonucuna varılmıştır. 

Betimsel İstatistikler ve Korelasyonlar

Betimsel istatistikler ve değişkenler arası korelasyonlar  Tablo 5’te sunulmuştur. 



Ali Fehmi Ünal | Bilçin Tak Meydan

Yönetim ve Organizasyon Araştırmaları Dergisi | Journal of Management & Organization Studies

34

Tablo 5.

 Betimsel İstatistikler ve Korelasyon Katsayıları

Tablo 5 incelendiğinde uyum-mutlak fark değişkeninin örgütten ayrılma ni-

yeti ile pozitif (= 0,29, p < 0,01) örgütsel özdeşleşme ile negatif (= 0,49, p < 

0,01) bir ilişki içerisinde olduğu görülmektedir. Uyum-molar değişkeni ise örgüt-

ten ayrılma niyeti ile negatif (= -0,28, p < 0,01) örgütsel özdeşleşme ile pozitif 

(= 0,32, p < 0,01) bir ilişki içerisindedir. Diğer yandan hem ideal örgüt profili 

hem de mevcut örgüt profili değişkenlerinin örgütten ayrılma niyeti ile negatif; 

örgütsel özdeşleşme ile ise pozitif yönlü bir ilişkisi olduğu görülmektedir.

Hiyerarşik Regresyon Analizleri

Sonuçlar Tablo 6’da sunulmuştur. Analiz sonuçları (Model 3), uyum-mutlak fark 

değişkeninin örgütsel özdeşleşme üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve negatif 

(b = -0,32, p < 0,01) uyum-molar değişkeninin ise örgütsel özdeşleşme üzerinde 

yine anlamlı ve pozitif (b = 0,31, p < 0,01) yönlü  etkisi olduğunu göstermektedir 

(Model 4).



Davranış Araştırmalarında Kuram, Ölçüm ve Analiz Yöntemi Birlikteliğinin Önemi:  

Birey-Örgüt Uyumu Üzerine Ampirik Bir Çalışma

Cilt / Volume 2      Sayı / Issue 1      Nisan / April 2017

35

Tablo 6.

 Karşılaştırmalı Hiyerarşik Regresyon Analizi Sonuçları: Birey-Örgüt 

Uyumunun Örgütsel Özdeşleşme Üzerindeki Etkisi

a

Polinomiyal  regresyonun tüm değişkenleri üç aşamada (Model 5-7) modele 



dahil edilmiştir (Edwards ve Harrison, 1993). Deneklerin idealize ettikleri örgüte 

dair değer profili (b = 0,38, p < 0,01) ve mevcut örgüte ilişkin olarak algıladığı 

profil değişkenlerinin (b = 0,25, p <0,05) örgütsel özdeşleşme üzerinde pozitif 

yönde etkili olduğu saptanmıştır (Model 5). Etkileşim ve ikinci derece değişken-

lerin ise anlamlı bir etkisi görülmemiştir. Sonuçlar Grafik 1’de üç boyutlu olarak 

görselleştirilmiştir.




Ali Fehmi Ünal | Bilçin Tak Meydan

Yönetim ve Organizasyon Araştırmaları Dergisi | Journal of Management & Organization Studies

36

Mevcut Örgüt 



Kültür Profili

Örgütsel 

Özdeşleşme  

İdeal Örgüt 

Kültür Profili

Grafik 1.

 İdeal Örgüt Kültür Profili ve Mevcut Örgüt Kültür Profili Değişkenlerinin 

Örgütsel Özdeşleşme Üzerindeki Etkisi 

Örgütten ayrılma niyeti değişkenini esas alan analizler (Tablo 7) ise 

uyum-mutlak fark değişkeninin örgütten ayrılma niyeti üzerinde istatistiksel ola-

rak anlamlı ve pozitif   (b = 0,39, p <0,01) bir etkiye sahip olduğunu (Model 

3);  tutarlı olarak,  uyum-molar değişkeninin de örgütten ayrılma niyeti üzerinde 

negatif ve anlamlı (b = -.34, p < .01) bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir 

(Model 4). Korelasyon ve fark yöntemleriyle hesaplanan uyum skorlarının ise 

anlamlı bir etkisinin olduğu saptanmamıştır. 

Polinomiyal regresyon sonuçlarına göre (Model 5-7) deneklerin çalışmakta 

oldukları örgüte dair değerlendirmeleri (Örgüt), örgütten ayrılma niyeti üzerinde 

negatif etkiye sahiptir  (b = -.29, p < .01), yani çalışmakta oldukları örgüte ait 

pozitif değerlendirmeleri güçlendikçe örgütten ayrılma niyetleri zayıflamaktadır. 

İdeal ve mevcut örgüte ait değerlendirmelerin etkileşiminin de (Birey x Örgüt) 

negatif anlamlı etkisi (b = -.47, p < .01) tespit edilmiştir. Bu sonuç örgütten 

ayrılma niyetinin en yüksek seviyesine ideal örgüt kültür profili değişkeninin en 

yüksek, mevcut örgüt kültür profili değişkeninin ise en düşük noktalarında ulaş-

tığını göstermektedir. İkinci derece değişkenlerin ise anlamlı bir etkisinin olma-

dığı görülmüştür. 




Yüklə 272,28 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə