1
BU TÖVSİYƏLƏR HAQQINDA
Naşir: ÜTMF Azərbaycan Ofisi (WWF-Azərbaycan)
Dərc olunma tarixi və yeri: 2015, Bakı
Bütün mümkün səhvlər və çatışmazlıqlara görə naşir tam
məsuliyyət daşıyır.
Müəllif: Mayk Qarfors, Beynəlxalq Meşəçilik eksperti
Redaktor: Mathias Lixtenberger (WWF-Almaniya), Malxaz
Dzneladze (WWF-Qafqaz)
Töhfə verənlər: Siranuş Qalstyan, Artur Alaverdyan, Cabbar
Qəribov, Giorgi Beruçashvili, Merab Maçavariani
Bu sənədin məzmununa görə Cənubi Qafqazda meşələrin
transformasiyası vasitəsilə iqlim dəyişikliyinə qarşı meşə
ekosistemlərin bərpa olunma qabiliyyətinin artırılması layihəsi
təkbaşına məsuliyyət daşıyır və heç bir yolla Avropa İttifaqının
baxış və görüşlərini əks etdirməsi şəklində təfsir oluna bilməz
(DCI-ENV/2010/221391).
2
İXTİSARLARIN SİYAHISI
BMU Təbiətin və Ətraf Mühitin Mühafizəsi, Nüvə
Reaktorlarının Təhlükəsizliyi üzrə Federal
Nazirlik
CO
2
karbon
dioksid
ENP Avropa
Qonşuluq Siyasəti
ENPI Avropa
Qonşuluq və Tərəfdaşlıq Aləti
ENRTP
Enerji Tematik Proqramı daxil olmaqla Ətraf
mühit və Təbii Ehtiyatların Davamlı İdarə
edilməsi (Avropa İttifaqının)
Aİ Avropa
İttifaqı
BMQKTT Birləşmiş Millətlərin Qida və Kənd Təsər-
rüfatı Təşkilatı
FTSC
layihəsi
“Cənubi Qafqazda meşələrin iqlim dəyişik-
liyinin təsirlərinə dayanıqlığını artırmaq məq-
sədilə meşə plantasiyalarının transformasi-
yası” layihəsi
GHG Istixana
qazları
Ha Hektar
Km Kilometr
WWF Ümumdünya
Təbiəti Mühafizə Fondu
BMU Təbiətin və Ətraf Mühitin Mühafizəsi, Nüvə
Reaktorlarının Təhlükəsizliyi üzrə Federal
Nazirlik
3
MÜNDƏRİCAT
Bu tövsiyələr haqqında..............................................................1
İxtisarların siyahısı........................................................... .........2
Mündəricat ................................................................................3
Ön söz....................................................................................... 6
1 Giriş ................................................................................... 8
2 Cənubi Qafqazın meşələri ..................................................9
2.1 Meşə növləri ...............................................................9
2.2 Meşələrin əhəmiyyəti ...............................................10
Karbon saxlancı ................................................................11
Torpaq və su hövzələrinin mühafizəsi .............................11
Meşə məhsulları ...............................................................11
Mədəniyyət və sağlamlıq .................................................11
3 İqlim dəyişikliyi və onun regionun meşələrinə təsiri .......12
3.1 Bügünkü
günə qədər regionun iqlimində baş verən
dəyişikliklər .........................................................................12
3.2
İqlimdə proqnoz olunan gələcək dəyişikliklər .........13
3.3
İqlim dəyişikliyi meşələrə necə təsir edir .................14
3.3.1 Temperaturda, yağıntılarda, külək və rütubətdə
dəyişikliklər ......................................................................14
3.3.2 Ekstremal hava şəraitlərinin daha sıx baş verməsi...15
3.3.3 Daha tez-tez baş verən və dağıdıcı yanğınlar ..........15
3.3.4 Həşəratların və xəstəliklərin daha müntəzəm və
kütləvi çoxalması ..............................................................15
4
3.3.5 Geniş yayılmış ağac cinsləri üçün daha əlverişli
şərait
.................................................................................166
3.4 İqlim dəyişikliyinin Cənubi Qafqazda meşələrə
təsiri...166
4 İqlim dəyişikliyinin meşələrə təsirinin azaldılması üçün
strategiyalar .............................................................................18
4.1
Reaktiv adaptasiya planlaşdırılan adaptasiya ...........18
4.2 Planlaşdırılan adaptasiya tədbirləri ..........................19
4.2.1 Meşələrin təbii adaptasiya potensialının artırılması.20
4.2.2 Yanğından mühafizə və nəzarət təcrübələrinin qəbul
edilməsi............................................................................
200
4.2.3 Ziyanvericilərin və xəstəliklərin qarşısının alınması
və nəzarət olunması təcrübələrinin qəbul olunması .........21
4.2.4 Seyrələn və kəsilmiş meşə massivlərinin idarə olun-
ması üçün aqrotexniki tədbirlərin qəbul olunması ...........22
4.2.5 Adaptiv idarəetmənin tətbiqi ...................................22
4.3 Avropa
ittifaqı ölkələrində meşə transformasiyası ...25
5 Regionun süni salınmış meşələrini iqlim dəyişikliklərinə
daha dayanıqlı edəcək transformasiya tədbirləri üzrə təcrübi
tövsiyələr .................................................................................27
5.1 Transformasiya
tədbirlərinin planlaşdırılması .........31
Addım 1 – Perimetrin hüdudlarının cızılması.................. 33
Addım 2a – Meşələrin tədqiq edilməsi, eləcə də kateqori-
Dostları ilə paylaş: |