Bu materialın hazırlanması Amerika xalqının xeyirxah arzusu və abş Beynəlxalq



Yüklə 88,94 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix07.12.2017
ölçüsü88,94 Kb.
#14535


Bu  materialın  hazırlanması Amerika  xalqının  xeyirxah  arzusu  və ABŞ  Beynəlxalq 

İnkişaf Agentliyinin dəstəyi ilə mümkün olmuşdur. Materialın məzmununa tərtibatçılar 

cavabdehdir  və  onlar  ABŞ  Beynəlxalq  İnkişaf  Agentliyinin  və  ya  ABŞ  dövlətinin 

mənafeyini həyata keçirmir. Bu material ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin ibtidai 

təhsil proekti intervalında hazırlanmışdır, hansı ki, Gürcüstan Elm və Təhsil nazirliyi 

ilə birlikdə həyata keçirilir.



İBTIDAI SINIFLƏRDƏ 

RIYAZIYYAT TAPŞIRIĞI ÜZRƏ 

KARTOÇKALAR

İstifadə təlimatı




1

Riyaziyyat tapşırıqları məktubları

Tapşırıq məktubunun şərhi:

Tapşırıq  məktubu  şagirdə  mənsub  edilən  çalışmanın  yazılı 

şəklidir ki, orada müəllim tərəfindən uşağa verilən tapşırığın necə 

yerinə yetirilməsi göstərilmişdir.

Məktubların  dizayn  tərtibi  uşaqları  problemin  həllinə,  fiki­

rləşməyə,  sual  etməyə,  şifahi  və  yazılı  rabitə  və  əməkdaşlığa 

yönəltməlidir. Uşaqlar asan başa düşsün deyə, tapşırıq məktubları 

sadə  dillə  tərtib  edilməlidir.  Orada  təqdim  olunan  məsələlər 

müəllimlərin asistentləri, valideynlər və uşaqlar üçün asan anlaşılan 

olmalıdır.



Yaxşı tərtib edilən məktubun göstəriciləri:

Diferensiyal  potensiyala  malikdir,  çünki  müxtəlif  yanaşma, 



strategiya və yazılış texnikasından istifadə imkanı verir;

Uşaqlara  əvvəlki  qabiliyyətlər  və  biliklərdən  əlavə  daha  da 



irəliləşmək imkanı verir;

Məsələnin, birdən artıq həlli ya da həllinə aparacaq bir neçə 



yolu var.

Məsələnin  yerinə  yetirilməsi  üçün  sadəcə  faktların  yadda 



saxlanılması və xatırlanması deyil, daha artıq gərəkdir;

Uşağa riyazi ideyaları yazılı ya modellərdən istifadə edərək 



təqdim etmək imkanını yaradır.

Uşağa,  sübutlu  müzakirə  ya  digərlərinin  müzakirəsini  qiy­



mətləndirmək üçün, imkan yaradır;

Qısa və anlaşılan direktiflərdən ibarətdir.   




2

Məktubun strukturu:

Lazımı materiyallar – tapşırığın yerinə yetirilməsində ehtiyac 



duyduğu şeylər;

Tapşırığın yerinə yetirilməsi yolları – sadə təlimatlar, riyazi 



düşüncənin  stimullaşdırılması  üçün  lazımi  açıq  suallar  və 

işarələr;

Tədris  proqramının  planlaşdırılması  və  şagirdin  qiymətlə­



ndirilməsinə  yardım  etmək  məqsədilə,  məktubda  verilən 

tapşırıq aid edilən aydın ifadəli tədris məsələsi.

Əsas  tapşırıqları  digərlərindən  tez  yerinə  yetirən  şagird  üçün 

düzgün tərtib olunmuş tapşırıq məktubu nümunəsi:



Riyazi tapşırıq məktubu

Hər uşağın neçə yaşı olduğunu hesablayın.

   Luka         Lali      Anna      Keti      Mari      Kaxa     Liana

      


 = 2 

       


 = 3                     = 1


3

Əsas  tapşırığı  digərlərindən  tez  yerinə  yetirən  şagird  üçün 

pedaqoji baxımdan uyğun olmayan tapşırıq məktubunun nümunəsi:

Riazi tapşırıq məktubu

100%

Damalı kağız vərəqində 100-dən 1-ə qədər ədədlərini 

əkssay yolu ilə yazın

Müəllimlər tərəfindən tez-tez istifadə olunan tapşırıq 

məktublarının nümunələri:

Aşağıda, nümunə və təlqin mənbəyi kimi istifadə edilə biləcək 

tapşırıq məktubları ilə rastlaşacaqsınız.

Açıq tapşırıq

Riazi tapşırıq məktubu

Böcəklər haqqında ədədlərin üstə gəlməsindən istifadə 

edilən məsələ qur.

Cavabından 18-dən üstün olmayan ədədini almalısan.



4

Diaqnostik qiymətləndirmə üçün tapşırıq məktubu

Riazi tapşırıq məktubu

Aşağıdakıları ehtiva edən ədədləri yazın:

8 onluq və 6 təklik

9 onluq və 2 təklik

2 onluq və 0 təklik

4 onluq və 7 təklik

5 onluq və 5 təklik

0 onluq və 4 təklik

Çevik məşğuliyyət üçün tapşırıq məktubu

Riazi tapşırıq məktubu

Cədvəlin boş xanalarını doldur

Hər verilmiş ədəddən 3-ü çıx

8

6



11

12



5

Təkrar üçün məktub

Riazi tapşırıq məktubu

Verilən ədədləri azalan sıra ilə düz

34, 68, 13, 84

46, 25, 47, 16

19, 15, 12, 5

Qrup işi üçün məktub

Riazi tapşırıq məktubu

Verilən kəsrləri rəsmlər vasitəsilə təqdim et

2

3



       

3

5



       

4



       

6



 

2

8



       

7



       

9



       

2




6

Şagirdin müstəqil məşğulu 

üçün məktub

Riazi tapşırıq məktubu

Yastı fiqurlar çək və altına adlarını yaz

1.  Düzbucaq

2.  Kvadrat

3.  Dairə

4.  üçbucaq

Bütün sinif  iştirakı üçün məktub

Riazi tapşırıq məktubu

Sinif otağındakı mövcud uzunluğu təxminən on altı 

santimetrə bərabər əşyaların siyahısını tutun


7

“Düşün və cütlük dostunla paylaş” məktubu

Riazi tapşırıq məktubu

Həmsinifliləriyin köynəklərinə diqqət yetir. Müxtəlif 

rəngli köynəklərin miqdarını əks etdirən diaqram qur. 

Sənin qurduğun diaqramı cütlük yoldaşına yoxlatdır.

Ev tapşırığı məktubu

Riazi tapşırıq məktubu

Dəniz ulduzları haqqında çıxma ilə həll olunan məsələ 

qur. Məsələnin müvafiq ədədi ifadəsini yaz.


8

Dərslərdə tapşırıq məktublarından istifadə:

Şagirdlər öz fikirlərini nizamlayır

, şərh edir və qiymətləndirir

.

Məsələlərin həlli



 

                3



Sonrakı ədəd hansıdır?

150, 155, 160, 165, 170, 175

Məsələni hansı yolla həll etdin?

• Rəsm çəkdim • Qanunauyğunluq əldə etdim • Məsələnin durumunu  tamaşalandırdım

• T

apdım və yoxladım • Cədvəl qurdum • əksyolla hesabladım



• T

apdım və yoxladım • Cədvəl qurdum • əksyolla hesabladım

Məsələlərin həlli

 

             4



Nika birinci sıradadır

, Lekso isə dörd 

şagirddən sonra onun arxasında durur

Lekso sırada neçəncidir?



 Rəsm çəkdim • Qanunauyğunluq əldə etdim • Məsələnin durumunu  tamaşalandırdım

• T

apdım və yoxladım • Cədvəl qurdum • əksyolla hesabladım



• Əvvəlcə daha sadə məsələni həll etdim

Məsələlərin həlli  

 

   


     1

aAndriya bağda on dörd, 

Vano – on, Qiorqi – altı, 

Erekle isə Dörd alma dərdi: uşaqlar bütün neçə alma  dərdilər? Məsələni hansı üslubla həll etdin?

• Rəsm çəkdim • Qanunauyğunluq əldə etdim • Məsələnin durumunu  tamaşalandırdım

• T


apdım və yoxladım • Cədvəl qurdum • əksyolla hesabladım.

• Əvvəlcə daha sadə məsələni həll etdim

Məsələlərin həlli 

 

2



Liananın anbarcığında 6 qutu oyuncağı var idi. Hər  qutuda üç oyuncaq qoyulmuşdu.

Liananın bütün neçə oyuncağı var idi?

Məsələni hansı yolla həll etdin?

•Rəsm çəkdim • Qanunauyğunluq əldə etdim • Məsələnin durumunu  tamaşalandırdım

• T

apdım və yoxladım. Cədvəl qurdum • əksyolla hesabladım



• Əvvəlcə daha sadə məsələni həll etdim.


9

Şagirdlər tədqiq edirlər:



Müəyyən edin, doğrudurmu 

yoxsa yoxmu:

İki ardıcıl üçbucaq ədədin cəmi tam 

ədədin kvadratıdır

Müəyyən edin, doğrudurmu 

yoxsa yoxmu:

Düz bucağın 2 simmetrik oxu var



Müəyyən edin doğrudur 

yoxsa, yoxmu:

6-nın tam bölünməsi sadə 

ədədlərdən 1-lə artıq ya 1-lə azdır.

Müəyyən edin, doğrudurmu 

yoxsa yoxmu:

Dörd cüt ədədin cəmi 4­ə bölünür.



Müəyyən edin, doğrudurmu 

yoxsa yoxmu:

Cüt ədədini, tək ədədinə vursaq tək 

ədədini alarıq

Müəyyən edin, doğrudurmu 

yoxsa yoxmu:

Dördbucaqlı 2­dən artıq kor bucağa 

malik ola bilməz

Müəyyən edin, doğrudurmu 

yoxsa yoxmu:

20 tetridən az üç monetlə toplanması 

mümkün olmayan ikicə məbləğ var

Müəyyən edin, doğrudurmu 

yoxsa yoxmu:

İki rəqəmli ədədi və onun rəqəmlərinin 

yerlərini dəyişərək alınan ədədin fərqi 

həmişə 9­a tam bölünəndir.




10

Riyazi  tapşırıq məktublarından necə istifadə 

etməliyik

Tapşırıq məktublarından nə üçün istifadə edirik?

Tapşırıq məktubları motivasiyanın yüksəldilməsi və faydalı tədris 

vasitəsidir.  Ondan  istifadə  etməklə  şagirdləri  riyazi  fəallıqlara  daha 

effektiv qatmış oluruq.

Bu  dəyərli  vasitədən  istifadəni  nəzərə  almaqda  bir  neçə  səbəb 

mövcuddur:

Tapşırıq  məktubları  şagirdlərin  motivasiyasını  yüksəldir  o 



səbəbdən  ki,  məktubda  yalnız  bir  tapşırıq  yazılmışdır.  Şagird 

eyni zamanda bir neçə tapşırığı yerinə yetirməli olsaydı o sadəcə 

özünü  narahat  hiss  edərdi.  Lakin  eyni  tapşırıqların  tapşırıqlar 

məktublarında  paylandığına  görə,  şagird  onları  sıra  ilə  bir­bir 

yerinə yetirir. Tapşırığın birinin başa vurmasına nail olduqda o 

razılıq hissinə varır və növbəti tapşırığa həvəslə keçir.

Spesifik  tədris  məqsədlərinin  həyata  keçirilməsi  üçün  tapşırıq 



məktublarını tərtib etmək olar. Şagirdləriniz bu ya digər sahədə 

zəyiflədikdə, spesifik qabiliyyətin inkişafına yönəldilmiş tədris 

zamanı tapşırıq hazırlayıb yuxarıda verilən hansısa nümunədən 

istifadə edə bilərsiniz. Buna görə testlərə hazırlaşmaqda tapşırıq 

məktubları mühüm vasitədir.

Tapşırıq məktubları öyrənmənin bölüşdürülməsini asanlaşdırır. 



Korreksiya  öyrənmə  ehtiyacına  malik  şagirdlərə  xüsusi 

tapşırıqlar  verilə  bilər  ki,  çətin  anlaşılan  anlayışları  asan  başa 

düşə bilsinlər.Bu və ya digər anlayşıları artıq yaxşı mənimsəmiş 

olan  şagirdlərə  əlavə  tapşırıqlar  da  vermək  olar  ki,  həmin 

anlayışlara aid bilikləri daha dərinləşsin.



11

Tapşırıq  məktubları  müxtəlifdir.  Tapşırıq  məktublarınn  bir 



komplektindən  çox  cür  istifadə  etmək  olar.  Fərdi  olaraq;  ri­

yazi güşələrdə, cütlük ya kiçik qruplarda və bütün siniflə birgə. 

Məktublar  gündəlik    əlalətdən  qaçınmanıza  kömək  edə  bilər. 

həmçinin onlardan istifadə bütün siniflərdə mümkündür. 



Məktublardan istifadə üslubları

Tapşırıq məktublarının ən qüdrətli cəhəti ondan ibarətdir ki, onlar­

dan  çox  cür  istifadə  etmək  olar.  Müəllimlər  məktublardan  istifadəni 

şagirdlər üçün adi tədris günün bir hissəsinə çevirə bilərlər. Anlayışların 

mənimsənilməsində  çətinlik  çəkən  şagirdlərin  əlavə  məşğul  olmaları 

ya  tapşırığı  başqalarında  tez  yerinə  yetirən  şagirdlərin  biliyinin 

zənginləşdirilməsi üçün istifadə edə bilərlər.

İbtidai  siniflərin  bəzi  müəllimləri  riyaziyyatda  dərs  başlamazdan 

10  dəqiqə  əvvəl  şagirdləri  tapşırıqlar  məktublarına  cəlb  edir.  Həmin 

tapşırıq məktublarında o ilin materialına, bəzi məqamlarda isə keçən 

ildə qazanılan qabiliyyətlərin təkrarına aid olur. Müəllimlər şagirdlərdən 

məhz  onları  zənginləşdirəcək  tapşırıq  məktubları  komplekti  üzərində 

çalışdırırlar. Uşaqlar bu məktublardan istifadəni sevirlər və bu prosesə 

həvəslə qatılırlar.

Tapşırıq  məktubları  tədrisini  rövnəqliyi  və  bölüşdürülməsi  üçün 

çox gözəl vasitədir! Müəllimlər məktubların iki təqribən eyni komple­

ktini təşkil edirlər, lakin komplektin birində əlavə pillələr əlavə edilir. 

Müəllimlər hətta şagirdin müvafiq sinfinin proqramından daha yüksək 

səviyyəli məktublar komplekti də hazırlayırlar. Bu komplektdən verilən 

materyalı  yaxşı  bilən  şagirdlər  istifadə  edir.  Məktubların  bir  hissəsi 

şagirdlərin tənqidi düşüncələrini yoxlayan tapşırıqları da ehtiva edir. Bu 

cür  məktublar üzərində çalışarkən şagirdlər sevinirlər! 




12

Hazırlamanın aşağı səviyyəli şagirdləri üçün qalıqlı 

bölməyə aid tapşırıq:

Riyazi tapşırıq məktubu

4 o cür ədəd yazın ki, 7­yə böldükdə 2 qalıq alınsın.



Hazırlaşmanın orta səviyyəli şagirdləri üçün qalıqlı 

bölməyə aid tapşırıq

Riyazi tapşırıq məktubu

Qalıq nəyə bərabərdir?

(5

X

6



X

7

X



8

X

9+4):7



Hazırlaşmanın yüksək səviyyəli şagirdləri üçün qalıqlı 

bölməyə aid tapşırıq:

Riyazi tapşırıq məktubu

5­ə, 6­ya, 7­yə böldükdə qalıqda 2 alınan ən kiçik 

ədədi deyin.

Məktublardan fərdi istifadə

Müəllim  məktublar  komplektini  şagirdlərə  növbə  ilə  paylayırsa, 

o  müəyyən  üslubdan  istifadə  etməlidir  ki,  məktublar  üzərində  işin 

kim tərəfindən yerinə yetirməsinə diqqət yetirə bilsin. Belə nəzarəti 

müəllimlər  şagirdlərin  özünə  həvalə  edə  bilər  ki,  onlar  vərəqlərdə, 

müəllimin  jurnalında,  elanlar  lövhəsində  ya  da  ulduzla  cədvəldə 

qeydlər aparsınlar. Həmçinin müəllim işin sonunda düzgün cavabları 

şagirdlərə göstərə bilər ki, onların özü öz işlərinin nəticəsini yoxlaya 

bilsinlər. 



13

Tapşırıq məktubundan fərdi istifadə üçün bir neçə ideya təklif edirik:

Müəllimlər  müəyyən  tipli  məktublar  üçün    xüsusi  olaraq  ri­



yaziyyat “güşəsi” yarada bilərər ya tapşırıq məktublarını riyazi 

“güşənin” tərkib hissəsinə çevirə bilərlər. Şagirdlər bu məktublar 

üzərində “riyazi güşə” üçün ayrılan vaxtda ya da boş vaxtları 

qaldıqda işləyə bilərlər.

Şagirdlər tapşırıq məktublarını götürüb öz yerlərində də doldura 



bilərlər.

Sinifdə  hansısa  şagird  müəyyən  konsepsiyanı  anlamaqda  çox 



çətinlik  çəkirsə,  müəllim  tapşırıq  məktubları  komplektini  evə 

aparmaq  icazəsi  verəbilər  ki,  konkret  qabiliyyətin  inkişafı 

üçün  istifadə  etsin.  Beləki,  şagirdə  çətin  qabiliyyət  üzərində 

fikrini  cəmləşdirmək  üçün  nəyinki  yalnız  əlavə  vaxt  verilir, 

həmçinin həmsinifliləri qarşısında öz zəyifliyinə görə keçirəcək 

sıxıntıdan  da  azad  olur.  İkinci  tərəfdən,  valideyn  uşağı  üçün 

əlavə ev tapşırığının verilməsini xahiş etsə, müəllim tapşırığın 

zənginləşdirilməsi  üçün  şagirdə  bir  neçə  açıq  sualdan  ibarət 

məktub verə bilər.

Buna baxmayaraq ki, tapşırıq məktubları test kimi qavranılmır, 



lakin  məktublar  komplekti  testi  əvəz  etmiş  olsa  pis  olmazdı. 

Müəllim əmin olmaq üçün ki, şagird bu və ya digər anlayışı necə 

qavramışdır, bir neçə məktubdan ya bütün komplektdən istifadə 

edə bilər.



Cütlüklərdə ya kiçik qruplarda

Bəzi məktub cütlüklərdə  ya kiçik qruplarda asan istifadə olunur. 

Bir neçə ideyanı sizə təqdim edirik:

Şagirdlər cüt­cüt bölünürlər, bir­birilərinə növbə ilə sual edirlər və 

cavab verirlər. Şagird düzgün cavablar vərəqindən istifadə edə bilər 

ki, cüt yoldaşının cavabının doğruluğunu yoxlasın.

Kiçik  qruplarda  qrupun  lideri  məktubları  oxuyur,  qrupun  digər 

üzvləri  isə  cavabları  öz  kiçik  lövhələrinə  yazırlar.  Liderin  əmrini 

“cavabları göstərin” gözləyərək, heç kəsə göstərmirlər.



14

Bütün fəallıq müddətində qrupun bir ya da əvəz edərək bir neçə 

lideri ola bilər. Şagirdlərin məktubları növbə ilə cavablandırılmaları 

vacib  deyil.  Xüsusi  qurulmuş  güşədə  bir  neçə  şagird  bir  komplekt 

üzərində çalışar və məktubları paylaşa bilər.

Tapşırıq məktubları müxtəlif növ oyunlar üçün də yararlı ola bilər.



Bütün siniflə birgə

Müəllimlər sinif otağını güşələrə bölməyə də bilərlər və tapşırıq 

məktublarından bütün siniflə birgə istifadə edərlər. Bir neçə ideyanı 

sizə təqdim edirik

Məktublardan  dərsin  giriş  aktivliyi  kimi  istifadə  etmək  olar, 



şagirdlər sinif otağına daxil olduqda müəllim açıq sualdan ibarət 

məktubu yuxarı tutaraq göstərir;

Məktublardan  “yerdəyişmə”  oyununda  da  istifadə  etmək  olar. 



Bunun  üçün  müəllim  hər  bir  şagirdə  bir  məktub  və  cavabları 

yazmaq  üçün  nömrəli  vərəq  verir.  Şagirdlər  məktubları  öz 

partalarının  üstünə  qoyur  və  hər  kəs  öz  partasının  yanında 

dayanır  və  məktubdakı  suala  cavabı  cavablar  vərəqinin  xüsu­

si göstərilən yerində yazır. Bir neçə dəqiqədən sonra müəllim 

“yerlərinizi dəyişin” əmrini verir. Bu zaman hər uşaq növbəti 

partaya keçir və suala cavab yazır. Belə o vaxta qədər davam 

edir ki, şagirdlər məktublardaki suallara cavab vermiş olurlar.



Tapşırıq məktublarının tipləri

Tapşırıq məktubları istənilən riyazi məsələyə aid ola bilər. O sin­

fin səviyyəsinə, tədris hədəfinə və fəallığa müvafiq olmalıdır. Tapşırıq 

məktublarının  təsnifatı  müxtəlif  sinfin  səviyyəsi  və  mövzusu  üzrə 




15

aparılır.  Bundan  başqa,  onlar  bir­birindən  formatla  da  fərqlənirlər. 

məktubu  tərtib  edərkən  hansı  tip  sualın  zəruriliyi  nəzərə  alınır. 

Müxtəlif tipli sual müxtəlif aktivliyin keçirilməsinə imkan verir. 



Seçiləcək cavablar

Seçiləcək  cavablara  malik  tapşırıq  məktubları  yəqin  ki,  ən  asan 

istifadə  olunandır.  Şagirdlər  onları  nisbətən  tez  həll  edirlər,  bun­

dan  başqa  bu  cür  məktubların  formatı  standart  testlərin  çox  saylı 

tipinə oxşar olduğundan, testlərə hazırlaşdıqda onlardan istifadə çox 

yaxşıdır.  Məktubların  cavablandırılması  tez  və  sadəliklə  başa  gəlir, 

çünki  şagird  orada  yalnız  bir  hərf  yazmalı  ya  da  dairəyə  almalıdır. 

Əlimizdə düzgün cavablar vərəqi varsa şagirdlər öz işlərini asnlıqla 

yoxlaya  bilərlər.  Seçiləcək  cavablardan  ibarət  məktub  bütün  siniflə 

“yerdəyişmə” kimi oyunlar üçün ya da fərdi lövhələr yanında duraraq 

cavab verərəkən tam münasibidr. 

Qısa cavab

Qısa cavabdan ibarət tapşırıq məktubunun əsas məziyyəti ondan 

ibarətdir  ki,  onlar  seçiləcək  cavablardan  ibarət  məktublara  nisbətən 

şagirdi  düşüncəyə  daha  təhrik  edir.  Bu  cür  məktublardan  istifadə 

edərək  bölüşdürülmənin  üsullarından  biri  bərabər  səbəbləndirməyə 

malik məktubların iki komplektinin almasıdır, onlardan biri nisbətən 

bacarıqlı  şagirdlər  üçün  qısa  cavablardan  ibarət  məktublardır.  Qısa 

cavablardan ibarət məktubların cavabları adi olaraq daha uzun çəkən 

prosesdir,  çünki  bu  məqamda  şagird  bir  hərfdən  çox  yazmalıdır. 

Düzgün  cavablar  vərəqinin  mövcudluğu  şagirdlərin  öz  işlərinin 

yoxlanılmasına burada da imkan yaradır.



16

Açıq suallar

Açıq  suallara  yeganə  düzgün  cavab  mövcud  deyildir.  Bir  neçə 

məqbuli cavabın olması da mümkündür, ya da ki, sual tam açıq da 

qala bilər və ona hər bir şagirdin unikal bir cavabı ola bilər. Bu tipli 

məktub kreativlik üçün daha geniş məkan yaradır. Bu səbəbdən belə 

məktublar şagirdlərin sevdikləri növdəndir. 



Aktivlik məktubları

Aktivlik məktublarında adi olaraq sual edilməmişdir. Onlarda şagird 

tərəfindən yerinə yetirilmiş tapşırıq verilmişdir. Bu cür məktublardaki 

tapşırıqların hamsının birdən yerinə yetirilməsi qeyri mümkündür. Bir 

məktubdaki  tapşırığın  yerinə  yetirilməsinə  şagird  bir  neçə  saat  sərf 

etməli olacaq. Bu cür məktublar ev tapşırığı roluna çox münasibdir.



Digər nəzərə alınası məsələlər

Çox  hallarda  müəllimlərin  özü  məktubları  çap  edir,  kəsir  və 

laminləşdirir. Məktubları aldıqlarına yaxud özləri hazırladıqlarına bax­

mayaraq,  onlar  vaxt  və  materyalı  nəzərə  almalıdırlar.  Eyni  zamanda 

həmin məktublardan necə istifadə olmasını bilməlidirlər.

Məktubların  ölçüsü:  böyük  ölçülü  məktublar  balaca  yaşlılar 



tərəfindən çox yaxşı istifadə edilir. İkinci tərəfdən, kiçik ölçülü 

məktublardan istifadə etməklə kağızı qənaət edə bilərik.

Rənglərdən necə istifadə edilir: Bəzi tapşırıq məktubu alabəzək 



fona malikdir. Buna görə məktublar qəşəng görkəmli olur, lakin 

onların çapı üçün müəllim çox boya sərf etmiş olur.

Ümumi keyfiyyəti: müəllimlər əmin olmalıdırlar ki, şagirdlərlə 



çalışarkən istifadə etdikləri məktublar yaxşı dizayına malikdir 

və gözə xoş gəlir.




17

Keçilən materyalın möhkəmləndirilməsi üçün məktublar

Bu və digər sahədə az da olsa məşğul olmasına ehtiyac duyulan 

şagirdlər  üçün  tapşırıq  məktublarından  istifadə  çox  yaxşı  ideyadır. 

Şagirdlər məktubları əksər hallarda çalışmalar vərəqəsindən üstün tu­

turlar, çünki məktubda yalnız bir tapşırıq olur bu da ki, şagirdi ləng 

olmaqdan  qoruyur.  Şagirdlər,  konkret  qabiliyyətə  alışmaları  üçün 

münasib  miqdardatapşırıq  məktubu  həll  edə  bilərlər.  Müəllim  qru­

pla  çalışdığı  zman  şagird  tapşırıq  məktubları  üzərində  çalışa  bilər, 

həmçinin məktublar komplektini sonrakı gün üçün əlavə məşğuliyyətə 

ehtiyacı olan şagirdlərə ev tapşırığı kimi vermək olar.



Təcrübənin rəngarəngləndirilməsi

Bacarıqlı  şagirdlərə  təhrik  edən  tapşırıq  məktublarının  verilməsi 

yaxşı  fikirdir.  İdeal  məqamda  məktublarda  verilmiş  tapşırıqlarla 

öyrəniləsi  məsələni  daha  dərindən  müəyyən  etməli  ya  qonşu 

məsələlərlə əlaqə qursun. Yekrənq tapşırıqlar üzərində çalışdırmaqla 

yaxşı şagirdin vaxtı hədər getməməlidir.



Qruplarda iş

Kiçik qruplarda tapşırıq məktublarından bir neçə üslubla istifadə 

edə bilərik. Fərdi lövhələrdən istifadə edərək eyni məktub üzərində 

hamı  çalışa  bilər  və  sonrakı  məktuba  keçməzdən  əvvəl  bir­birinin 

cavablarını  yoxlaya  bilərlər.  Eləcə  də,  hər  şagirdə  müxtəlif  məktub 

paylayıb,  tapşırığın  yerinə  yetirilməsində  müəyyən  vaxt  verərək 

xahiş etmək olar ki, öz məktubunu yanındakı şagirdə ötürsün və yeni 

tapşırığın yerinə yetirilməsi ilə məşğul olsun.




18

Tərəqqiyə göz-qulaq olmaq

Cavabların  yazılması  üslubu  müəllim  tərəfindən  hansı  ti­

pli  məktubların  istifadəsindən  asılıdır.  Qısacavablı  məktubların 

məqamında  cavablar  vərəqi  tamamilə  məqbulidir.  Şagirdlər  öz 

cavablarını cavablar vərəqinə yazıb onu müəllimə verirlər ki, müəllim 

onlara  payladığı  düzgün  cavablar  vərəqi  vasitəsilə  öz  cavablarını 

yoxlasınlar.

Bəzi tapşırıqlar məktubunun həlli üçün nisbətən geniş, açıq cavab­

lar  lazımdır.  Müəllim  şagirdlərə  cavabları  dəftərin  vərəqinə  ya  da 

tapşırıqlar  məktubunun  suallara  cavab  üçün  gündəliyində  yazdıra 

bilər.

Ola  bilər  ki,  bir  komplektlə  nəzərə  alınan  tapşırıqların  yerinə 



yetirilməsi üçün şagirdə bir neçə gün vaxt lazım olsun. Digər məqamda 

müəllim şagirdlərə müəyyən miqdarda məktublar seçdirə bilər. Həll 

olunmuş məktublara göz­qulaq olmaq üçün şagirdlərə nəzarət vərəqi 

əlverişlidir.

Əgər  müəllim  kağızdan  istifadə  etmək  istəmirsə,  şagirdləri 

kompüterlə  çalışdırıb  cavabları  elektron  şəkildə  yazdıra  bilər. 

Qısacavablı  məktubların  məqamında  kağızsız  işləmənin  daha 

bir  varyantı  şagirdlər  tərəfindən  öz  cavabalarının  fərdi  lövhələrə 

yozulmasıdır  və  öz  işlərini  yoxlamaq  üçün  düzgün  cavablar 

vərəqəsindən istifadədir. 



Document Outline

  • Matematikis Baratebi Kda-AZERI
  • Matematika daval-baratebi-Azerbaijan

Yüklə 88,94 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə