BöLÜM 4 b ö L ü m d ö r t

IV.3.1- 

Interference (Engelleme)

 

 

Bitişik kromozom bölgelerindeki parça değiş tokuşları birbirinden bağımsız mıdır? Bir 

bölgedeki  crossing  over,  komşu  bölgede  bir  crossing  over  olma  ihtimalini  etkiler  mi? 

Çalışmalar ortaya koymuştur ki, crossoverlar

2

 interference denilen bir çeşit interaksiyon halinde 

olup, birbirini engeller. Çift rekombinant sınıfları bunu tahkik etmek için kullanılabilir. 

 

İki  bölgedeki  crossoverlar  bağımsız  ise,  çift  rekombinantların  oranı  iki  rekombinant 

frekansının çarpımına eşittir. Önceki örnekte v ile ct arasındaki rekombinasyon oranı 0.132 ve 

ct ile cv arasındaki 0.064 idi. Eğer interference yoksa çift rekombinantların oranı 0.132*0.064 

= 0.0084 beklenir, yani 1448 sinekte yaklaşık 1448*0.0084=12 çift rekombinant beklenir. Fakat 

gerçek sayı 8 bulunmuştu. Eğer bu sapma hep böyle müşahede ediliyorsa, o zaman iki bölgedeki 

crossoverların  bağımsız  olmadığı,  tek  crossoverların  çift  olanları  bir  miktar  engellediği 

anlaşılır. Başka ifadelerle iki bölgedeki crossover oranları arasında bir interference vardır; bir 

kromozomun  bir  bölgesindeki  crossover,  bitişik  komşu  bölgedeki  crossover  olma  ihtimalini 

azaltmaktadır. 

Interference aşağıdaki formülle hesaplanır: 

 

I= 1- O/E   

 

O/E  oranı,  gözlenen  çift  rekombinant  frekansının  (O),  beklenen  çift  rekombinant 

frekansına  (E)  oranını  verir  ve  bağımsızlık  katsayısı  (coefficient  of  coincidence)  olarak 

isimlendirilir. Bizim örneğimizde bağımsızlık katsayısı 8/12=0.67 ve interference 1 - (8/12) = 

0.33 bulunur. 

Hiç çift rekombinant yoksa interference 1’dir. Gözlenen rekombinant frekansı beklenen 

frekansa eşitse, bağımsızlık tamdır, interference sıfırdır. Bazı bölgelerde gerçekten de hiç çift 

rekombinant görülmez. Genelde de çift rekombinant frekansı bağımsız değildir; interference 

0’dan büyüktür. 

Drosophila

’da  kontrol  melezlemesinde  hep  dişi  heterozigotlar  kullanılır.  Çünkü 

erkeklerde parça değişimi olmaz. Bu bütün türlerde geçerli değildir. 

Drosophila

 erkeklerinde 

synaptonemal  komplekslerin  olmadığı  alışılmamış  bir  profaz  I  olduğu  için  parça  değişimi 

                                                           

2

 Crossover, iki lokus arasında parça değiş tokuşu sonucu meydana gelmiş yeni kombinasyon gamet anlamında 

kullanılmaktadır. 

---

ZZT204 GENETİK DERSİ 

4. Hafta Ders Notları 

Kaynak: Prof. Dr. Orhan KAVUNCU (2020). Genetik Ders Notları 

 

4/10 

BÖLÜM 4 

olmamaktadır. İnsanlarda da aynı lokuslar arasında erkeklerde crossing over daha az olmaktadır  

(Griffith ve ark. 2000). 

Burada ele alınan rekombinasyona dayalı tekniklerle bugün birçok model organizmada 

ve  kültür  türünde,  mutant  fenotipleri  belirlenmiş  olan  binlerce  genin  işaretlendiği  haritalar 

yapılmıştır.