Biblioqrafiya
Yüklə 318,61 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- QİÇS
- II. ÜMUMİ MÜDDƏALAR İİV-in anadan uşağa ötürülməsinin profilaktikası (AUÖP)
6
ART ARV – antiretrovirus ASI (AAİ) – asılılığın ağırlığı indeksi AUÖ – İİV-in anadan uşağa ötürülməsi AUÖP – İİV-in anadan uşağa ötürülməsinin profilaktikası CYYİ – cinsi yolla yayılan infeksiyalar DNT – dezoksiribonuklein turşusu EuropASI6 – asılılığın ağırlığı indeksi, Avropa variantı 6 ƏTQNİ – əks transkriptazanın qeyri-nukleozid inhibitorları ƏTNİ – əks transkriptazanın nukleozid və ya nukleotid
inhibitorları XBT-10 – Xəstəliklərin Beynəlxalq Təsnifatı, 10-cu baxış İFA – immunoferment analizi İİV – insan immunçatışmazlığı virusu İNİ – inyeksion narkotik istifadəçiləri KƏ – keysəriyyə əməliyyatı QİÇS – qazanılmış immunçatışmazlığı sindromu
– qeyri-hökumət təşkilatı MSS – mərkəzi sinir sistemi OƏT – opioidlə əvəzedici terapiya Pİ – proteaza inhibitorları PKƏ – planlı keysəriyyə əməliyyatı PZR – polimeraza zəncirvari reaksiyası RKT – randomizasiya olunmuş klinik tədqiqat ÜST – Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı v/d – vena daxili VY – virus yükü YAART – yüksək aktiv antiretrovirus terapiya Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 7
iş aparan mama-ginekoloqlar, pediatrlar, neonatoloqlar, və digər tibb işçiləri üçün tərtib edilmişdir.
İİV-müsbət hamilə qadınlar, İİV-müsbət qadınlar, İİV-müsbət anadan doğulmuş uşaqlar.
Тibb işçilərinin insan immun çatışmazlığı virusunun anadan uşağa ötürülməsinin profilaktikası sahəsində bilik və bacarıqlarını dünya standartları səviyyəsinə çatdırmaqla respublikada İİV- müsbət uşaqların sayının artmasının qarşısını almaqdır. I. ƏSAS KONSEPSİYA
İİV-in anadan uşağa ötürülməsinin profilaktikası (AUÖP) İİV infeksiyalı qadınlara və onların uşaqlarına fasiləsiz kompleks yardımın bir hissəsi olmalıdır. İİV-in AUÖP kompleks xidmətləri reproduktiv sağlamlığın qorunması, pediatriya, İİV-lə mübarizə xidməti, narkoloji yardım, psixoloji və sosial yardım üzrə hökumət və qeyri hökumət təşkilatları ilə əlaqədə işləməlidir.
İnyeksion narkotiklərdən istifadə (İNİ) edən hamilə qadınlar üçün tibbi yardım, o cümlədən antiretrovirus terapiya (ART), reproduktiv sağlamlığın qorunması ilə bağlı xidmətlər, AUÖP və mama yardımı narkotikdən istifadə etməyən hamilə qadınlar üçün olduğu kimi əlçatan olmalıdır.
Bütün tibbi sənədlər, qadının İİV statusu haqqında məlumat onun daşıyıcısı olub-olmamasından asılı olmayaraq həkim sirri prinsipinə riayət edilərək saxlanılmalıdır. Tibbi sənəd yalnız pasiyentə birbaşa yardım göstərən tibb işçisi üçün əlçatan olmalıdır. Tibb işçisinin tibbi sənədlə işi yalnız öz xidmət dairəsinə aid olan məlumatlarla məhdudlaşmalıdır.
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
8
İİV-in anadan uşağa ötürülməsinin profilaktikası (AUÖP) – hamiləlik dövründə, doğuş və yenidoğulmuşun qidalandırılması zamanı İİV infeksiyasının anadan uşağa keçməsinin qarşısının alınmasına yönəldilmiş profilaktik tədbirlər kompleksidir. Hazırda AUÖP-ın effektiv üsulları mövcuddur. Bu üsulları düzgün istifadə etməklə AUÖ-ın tezliyini azaldaraq 1 – 2%-ə çatdırmaq olar (A).
Qadının hamiləliyi və doğuşu zamanı, yenidoğulmuşun həyatının ilk həftəsində aparılan antiretrovirus profilaktika (ARV- profilaktika) (A)
Planlı KƏ-nın aparılması (PKƏ) (A) Ana südü ilə qidalandırmaqdan imtina (A) Hamilə qadınların antenatal xidmətlə tam əhatə edilməsi, yüksək inkişaf etmiş səhiyyə infrastrukturu, əhalinin yüksək savad səviyyəsi, infeksiyaların yayılmasının nisbətən aşağı səviyyəsi və AUÖP üzrə effektiv tədbirlərin həyata keçirilməsi körpələr arasında İİV infeksiyasının yayılmasının azalmasına imkan yaradır. Qlobal məqsəd – BMT-nin Baş Assambleyasının İİV üzrə Xüsusi sessiyası tərəfindən 2001-ci ildə irəli sürülmüş İİV infeksiyalı körpələrin sayının 2010-cu ilə 50% endirilməsi məqsədinə uyğundur. Avropa məqsədi – 2010-cu ilə körpələrdə İİV infeksiyasının tezliyinin azaldılmasına nail olunması (hər 100 000 diri doğulana 1 İİV infeksiyalı körpə) və İİV infeksiyalı analardan doğulmuş körpələrdə İİV infeksiyasının tezliyinin aşağı salınaraq 2%-ə çatdırılmasıdır (2004-cü ildə qəbul olunmuş Dublin Deklarasiyası).
İnsanın immun çatışmazlığı virusunun törətdiyi İİV-infeksiyası və onun inkişafı nəticəsində insan orqanizmində yaranan qazanılmış immun çatışmazlığı sindromu (QİÇS) bütün dünyada olduğu kimi, Azərbaycanda da qlobal problemlərdən biridir. Azərbaycan İİV-ə yoluxma hallarının səviyyəsinə görə dünya üzrə sonuncu yerlərdən birini tutur. Lakin son illər ölkəmizdə İİV-ə yoluxmuş insanların sayının artması böyük narahatçılıq doğurur. Azərbaycanda ilk dəfə İİV infeksiyası 1987-ci ildə aşkar edilmişdir. Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
Yüklə 318,61 Kb. Dostları ilə paylaş:
|