BezpośredniośĆ poznania



Yüklə 26,09 Kb.
tarix17.11.2018
ölçüsü26,09 Kb.
#80744


dr hab. Andrzej Łukasik, prof. nadzw. UMCS
Filozofia przyrody

Zagadnienia egzaminacyjne, studia filozoficzne II stopnia


Pojęcie Arché w greckiej filozofii przyrody

Problem elementarności



Arché w ujęciu Talesa. Znaczenie idei dowodu matematycznego

Koncepcja Anaksymandra

Koncepcja Anaksymenesa

Wariabilizm Heraklita

Koncepcja bytu Parmenidesa

Paradoksy Zenona z Elei przeciwko ruchowi i wielości

Liczba jako zasada rzeczy w ujęciu pitagorejczyków

Odkrycia pitagorejczyków w geometrii i w teorii muzyki

Pitagorejski system świata

Złota proporcja

Żywioły Empedoklesa

Koncepcja Anaksagorasa


Starożytny atomizm (Leukippos, Demokryt, Epikur, Lukrecjusz)

Poznanie według Demokryta

Własności atomów

Własności próżni i argumenty za istnieniem próżni

Ananke w ujęciu Demokryta a problem przypadku

Cel życia według Epikura

Czwórmian leczniczy

Poznanie według Epikura i status jakości zmysłowych

Argumenty za istnieniem atomów i próżni (oparte na podstawie zjawisk i na kontrfaktycznym okresie warunkowym)

Argumenty za nieskończonością przestrzeni

Koncepcja minimae partes

Czas w ujęciu Epikura

Koncepcja parenklizy a determinizm

Ciężar jako własność atomów

Starożytny atomizm a współczesne poglądy na budowę materii

Filozofia przyrody Platona

Świat obiektów idealnych a świat przyrody – metafora jaskini

Platońska teoria poznania

Esencjalizm Platona

Elementy matematyczne żywiołów i bryły Platońskie – atomizm geometryczny

Przestrzeń i czas w ujęciu Platona

Problem matematyczności przyrody – podstawowe zagadnienia

Spór o uniwersalia a współczesne stanowiska w filozofii matematyki

Platonizm we współczesnej filozofii przyrody – przykłady stanowisk
Filozofia przyrody Arystotelesa

Struktura Kosmosu, świat podksiężycowy i nadksiężycowy

Fizyka a matematyka w ujęciu Arystotelesa

Pojęcia formy i materii, teoria pierwiastków. Arystoteles a Empedokles

Pojęcie miejsca naturalnego, ruch naturalny i wymuszony

Zasady dynamiki Arystotelesa

Argumenty Arystotelesa przeciwko istnieniu próżni

Koncepcja przestrzeni Arystotelesa

Arystotelesa koncepcja czasu

Buridan i koncepcja impetus


Filozofia przyrody Kartezjusza

Idea mathesis universalis

Sceptycyzm metodyczny

Prawidła metody analitycznej

Miejsce cogito ergo sum w systemie Kartezjusza

Mechanistyczny obraz przyrody

Natura materii według Kartezjusza

Kartezjusz o próżni i koncepcji atomistycznej

Korpuskularny model materii

Kartezjańska koncepcja grawitacji

Dynamika Kartezjusza i zasada zachowania ilości ruchu
Filozofia przyrody Newtona

Matematyczność przyrody w ujęciu Galileusza

Program matematycznej filozofii przyrody Newtona

Zasada względności, pojęcie układu odniesienia, rola układów inercjalnych

Wielkości skalarne i wektorowe – przykłady. Działania na wektorach

Pojęcie funkcji, granicy i pochodnej funkcji jednej zmiennej

Zasady dynamiki Newtona

Newtonowska teoria grawitacji

Atomistyczna koncepcja materii Newtona

Pojęcie masy, masa bezwładna i grawitacyjna

Absolutny czas i absolutna przestrzeń – aspekt fizyczny i metafizyczny

Argumenty Newtona za istnieniem absolutnej przestrzeni – eksperymenty myślowe

Berkeley’a krytyka poglądów Newtona na czas i przestrzeń

Zasada Macha

Równania ruchu, determinizm mechanistyczny i demon Laplace'a

Prawa jednoznaczne a statystyczne w mechanice klasycznej

Pojęcie siły w mechanice Newtona, problem działania na odległość

Newtonowskie reguły rozumowania w filozofii

Bóg w filozofii Newtona

Leibniza krytyka filozofii przyrody Newtona

Krytyka pojęć absolutnego czasu i absolutnej przestrzeni

Relacjonistyczna koncepcja czasu i przestrzeni Leibniza


Filozoficzne zagadnienia teorii względności

Elektrodynamika Maxwella i problem eteru

Eksperyment Michelsona–Morley’a

Szczególna zasada względności

Względność równoczesności, eksperyment myślowy Einsteina z pociągiem

Dylatacja czasu i kontrakcja długości

Doświadczalne potwierdzenie teorii względności – rozpad mionu

Paradoks bliźniąt

Transformacja Galileusza a transformacja Lorentza

Relatywistyczne składanie prędkości

Diagramy czasoprzestrzenne

Pojęcie zdarzenia, czasoprzestrzeń Minkowskiego, interwał czasoprzestrzenny

Równoważność masy i energii

Zasada równoważności, eksperyment myślowy Einsteina z windą

Zakrzywienie toru promieni świetlnych – dowody empiryczne

Aksjomaty geometrii Euklidesa

Geometrie nieeuklidesowe – sferyczna i hiperboliczna

Czas – przestrzeń – materia w ogólnej teorii względności


Filozofia kosmologii

Paradoks Olbersa

Paradoks grawitacyjny

Teoria śmierci cieplnej Wszechświata

Zasada kosmologiczna

Ucieczka galaktyk, przesunięcie ku czerwieni, efekt Dopplera, prawo Hubble’a

Kosmiczne mikrofalowe promieniowanie tła

Modele Friedmana, geometria czasoprzestrzeni, scenariusze eschatologiczne

Model standardowy Wielkiego Wybuchu – etapy ewolucji Wszechświata

Inflacja


Problem ciemnej materii i ciemnej energii w kosmologii współczesnej

Teoria stanu stacjonarnego

Zasada antropiczna (słaba i silna)

Koncepcja Wieloświata


Filozoficzne zagadnienia mechaniki kwantowej

Odkrycie elektronu i model atomu Thomsona

Odkrycie jądra atomowego i model atomu Rutherforda

Granice fizyki klasycznej – problem stabilności atomów, dyskretne linie widmowe

Kwantowy charakter zjawisk

Problem promieniowania ciała doskonale czarnego i kwant działania Plancka

Zjawisko fotoelektryczne i fotony Einsteina

Model Bohra atomu wodoru

Koncepcja fal materii de Broglie’a

Dualizm korpuskularno-falowy (eksperyment na dwóch szczelinach)

Liczby zespolone

Przestrzeń Hilberta, iloczyn skalarny, operatory

Superpozycja stanów

Postulaty mechaniki kwantowej

Probabilistyczny charakter mechaniki kwantowej

Równanie Schrödingera i postulat pomiaru – problem redukcji wektora stanu

Zasada nieoznaczoności Heisenberga

Zasada komplementarności Bohra

Kopenhaska interpretacja mechaniki kwantowej

Paradoks kota Schrödingera

Przyjaciel Wignera

Eksperyment z opóźnionym wyborem

Pomiar zerowy

Paradoks Einsteina, Podolskiego i Rosena (EPR), kwantowe splątanie

Nierówność Bella, doświadczenia Aspecta a realizm i lokalność w mechanice kwantowej

Teoria parametrów ukrytych (D. Bohm)

Interpretacja wielu światów (H. Everett III, D. Deutsch)

Interpretacja transakcyjna (Cramer)

Sumy po historiach (R. Feynman)

Obiektywna redukcja (R. Penrose)

Model dekoherencji

Logika kwantowa


Teoria chaosu a filozofia

Układy liniowe a nieliniowe

Przestrzeń fazowa

Wrażliwość układów nieliniowych na warunki początkowe, efekt motyla

Zagadnienie przewidywalności w układach nieliniowych

Dziwne atraktory

Fraktale – definicja, przykłady fraktali, wymiar fraktalny, samopodobieństwo

Bifurkacje i scenariusze dochodzenia do chaosu



Teoria chaosu a spór redukcjonizm – holizm



Yüklə 26,09 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə