Bddk bankac›l›k ve Finansal Piyasalar Cilt: 2, Say›: 1, 2008



Yüklə 253,12 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/11
tarix06.05.2018
ölçüsü253,12 Kb.
#42229
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

Hwang ve Salmon (2001, 2004)’›n ortaya koydu¤u ve daha sonra Wang ve Ca-

nela  (2006)’n›n  bu  elefltiriler  do¤rultusunda  yeniledi¤i  ölçüye  göre,  piyasada  sürü

davran›fl›n›n tespiti, standart finansal varl›klar› fiyatlama modelinden hareketle türe-

tilmektedir. Bu amaçla hisse senetlerinin beta katsay›lar›n›n yatay kesit standart sap-

mas› analiz edilmektedir. Böylelikle varl›k fiyatlar›n›n denge konumlar›ndan ne dere-

cede sapt›¤› dikkate al›nmakta ve fiyatlardaki toplam de¤iflimin temel de¤erlerdeki

de¤iflimlerden mi yoksa sürü davran›fl› etkisinden mi kaynakland›¤›n›n ayr›m› yap›la-

bilmektedir. Bu amaçla inceleme dönemi içindeki her zaman aral›¤› için hisse senet-

lerinin beta katsay›lar› tahmin edilmekte, daha sonra ise beta katsay›lar›n›n yatay ke-

sit varyanslar› hesaplanmaktad›r. Piyasa yönünde sürü davran›fl› fleklinde adland›r›la-

bilecek olan bu ölçünün azalmas›, di¤er bir deyiflle hisse senedi beta katsay›lar›n›n

endeks betas› etraf›ndaki da¤›l›m›n›n azalmas›, yat›r›mc›lar›n piyasa endeksi ile ifade

edilebilecek bir fikir birli¤i üzerinde uyum gösterdi¤i anlam›na gelmektedir. Göster-

genin, beta katsay›lar›n›n yatay kesit varyans› olarak belirlenmesi, piyasaya giren ge-

çerli bilgiden kaynaklanan fiyat de¤ifliminin bu hesaba kat›lmamas›na, dolay›s›yla da

temel bilgi giriflinden dolay› getiri oranlar›n›n birlikte hareket etme etkisinin sürü öl-

çüsünün d›fl›nda tutulmas›na olanak sa¤lamaktad›r. (Hwang ve Salmon, 2004: 587)

Beta katsay›lar›na dayal› metodolojide piyasa yönünde sürü davran›fl›n›n ölçümü

için ilk önce hisse senetlerine ait beta katsay›lar›n›n hesaplanmas› gerekmektedir. Be-

ta katsay›lar›n›n hesaplanmas› için standart finansal varl›k fiyatlama modeli (FVFM)

kullan›lmaktad›r

4

:



(5)

(5) numaral› denklemde yer alan de¤iflkenler ve parametreler afla¤›daki gibi aç›k-

lanabilir:

r

it



, i hisse  senedinin  t  zaman›ndaki  afl›r›  getiri  oran›  ya  da  risksiz  getiri  oran›

üzerindeki getiri oran›; 

α

it

, i hisse senedi ile pazar endeksi aras›ndaki regresyona ait



sabit  terim; 

β

it



, i hisse  senedinin  pazar  betas›;  r

m,t


, pazar  portföyü  getiri  oran›n›n

zaman›ndaki  afl›r›  getiri  oran›; 

τ, beta katsay›s›n›n tahmin edilmesi için uygulanan

46

Erdinç Altay

(4)

Bu bölümde yer alan metodolojinin aç›klanmas›nda Hwang ve Salmon (2004)’dan yararlan›lm›flt›r.



regresyon için örnek dönem uzunlu¤udur. (5) numaral› denklemden hareketle beta

katsay›lar› flu flekilde tahmin edilebilir:

(6)

Tahmin edilen beta katsay›lar›n›n varyans› ise flu flekilde hesaplanabilir:



(7)

Hwang ve Salmon (2001), denklem (7)’de gösterilen istatisti¤in do¤rudan sürü

davran›fl›n›n bir ölçüsü olarak kullan›lmas›n›n önemli bir sak›ncas›n›n oldu¤unu belirt-

mektedir. Buna göre, en küçük kareler yöntemi ile tahmin edilen pazar beta katsa-

y›lar›n›n baz› hisse senetleri için baz› dönemlerde istatistiksel olarak anlaml› olmama-

s› durumunda dahi yatay kesit varyans hesaplamas›na dahil edilece¤i için bu ölçünün

gerçekten olmas› gerekenden daha farkl› ç›kmas› sözkonusu olabilecektir. Bu sak›n-

can›n giderilmesi için standardize edilmifl beta katsay›lar›n›n kullan›lmas› önerilmek-

tedir. Standardize edilmifl beta katsay›lar›ndan türetilen sürü davran›fl› ölçüsü ise flu

flekilde hesaplanabilir:

(8)

(8) numaral› denklemde yer alan H(m,t) de¤iflkeni sürü davran›fl› ölçüsü; s



2

i

, denk-



lem (7)’de yer alan 

σ

2



i

,’nin tahmini ve S

m

ise denklem (6)’da yer alan (X’



t

X

t



)

-1

matri-



sinin  köflegen  eleman›d›r.  Caparelli,  D’Arcangelis  ve  Cassuto  (2004:227-230)  ise

H(m,t)’nin, tahmin edilen beta katsay›lar›n›n t-test de¤erlerinin yatay kesit varyans›-

na eflit oldu¤unu göstermektedir.

Yukar›da tan›mlanan sürü davran›fl› ölçüsünün ‹MKB için hesaplanmas›, inceleme

döneminde ‹MKB’de piyasa yönünde sürü davran›fl›n›n ne flekilde geliflti¤inin ve han-

gi dönemlerde art›p hangi dönemlerde azald›¤›n›n tahmin edilmesini sa¤layacakt›r.



3.2.4.  ‹MKB’de  Beta  Katsay›lar›n›n  Yatay  Kesit  Varyans›na  ‹liflkin

Bulgular

Beta katsay›lar›n›n de¤iflkenli¤ine dayal› metodolojinin uygulanmas›nda kullan›lan

veriler, 02.01.1997-29.02.2008 dönemi için hesaplanan günlük afl›r› getiri oranlar›n-

dan türetilen ayl›k getiri oranlar›d›r. Ayl›k getiri oranlar›ndan, ayl›k faiz oranlar›n›n ç›-

kar›lmas›yla afl›r› getiri oranlar› hesaplanm›flt›r. Her ay için ‹MKB’de ifllem gören his-

se senetlerine ait düzeltilmifl beta katsay›lar›n›n yatay kesit varyans›n›n incelenmesi,

piyasada sürü davran›fl›n›n zaman baz›nda de¤ifliminin gözlemlenmesi için kullan›la-

47

Sermaye Piyasas›nda Sürü Davran›fl›:

‹MKB’de Piyasa Yönünde Sürü Davran›fl›n›n Analizi



bilecek bir araç olmaktad›r. Düzeltilmifl beta katsay›lar›n›n piyasa beta katsay›s›, di-

¤er bir deyiflle 1 etraf›ndaki da¤›l›m›n›n azalmas›, yat›r›mc›lar›n sürü davran›fl› içine

girmelerinin bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. Beta katsay›lar›n›n 1 etraf›nda-

ki da¤›l›m›n›n artmas› ise yat›r›mc›lar›n hisse senetlerini piyasa genelinden farkl› de-

¤erlendirdikleri ve sürü davran›fl›ndan uzak olduklar›n› göstermektedir.

Bu çal›flmada beta katsay›lar›n›n tahmin edilmesi için kullan›lan dönem uzunlu¤u

geçmifl 3 y›l olarak belirlenmifltir. Ocak 2000 döneminde hisse senetlerine ait beta

katsay›lar›n›n hesaplanmas› için Ocak 1997-Aral›k 1999 (

τ=36) dönemindeki ayl›k afl›-

r› getiri oranlar›, ‹MKB Ulusal-Tüm endeksine ait afl›r› getiri oranlar› ile en küçük ka-

reler yöntemi ile regresyona tabi tutulmufltur. Bir sonraki ay için hesaplanan beta kat-

say›s› ise örnek dönemin bafl›ndaki ilk gözlem de¤erinin ç›kar›l›p dönemin sonuna bir

sonraki aya ait getiri oran›n›n eklenmesiyle tahmin edilmifl,

τ=36 dönem uzunlu¤u

sabit tutulmufltur. Bu yöntem, pencere uzunlu¤u 36 ay olarak sabit kalmak üzere

tüm örnek dönemde ve tüm hisse senetleri için uygulanm›flt›r. Örnek dönemin bafl›n-

da (Ocak 2000) son 36 ayd›r ifllem gören, dolay›s›yla uygulama kapsam›na al›nan his-

se senedi say›s› 157 iken, dönem sonunda (fiubat 2008) ise hisse senedi say›s› 244’e

ulaflm›flt›r. Piyasa yönünde sürü davran›fl›n›n zaman içindeki de¤ifliminin gözlemlene-

bilmesi için ise denklem (8)’den hareketle tüm hisse senetlerinin düzeltilmifl beta kat-

say›lar›n›n yatay kesit varyanslar› hesaplanm›flt›r. Elde edilen bulgular fiekil 4’te gös-

terilmektedir.



48

Erdinç Altay



fiekil 4: Düzeltilmifl Beta Katsay›lar›n›n Yatay Kesit Varyanslar› (Ocak2000–fiubat 2008)


Yüklə 253,12 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə