“Bayat-Kütahya” Fosil Memeli Lokalitesinin Son Çalışmalar Işığında Faunal Revizyonu

Bayat-Kütahya Fosil Memeli Lokalitesinin Son

Çalışmalar Işığında Faunal Revizyonu
T. Tanju Kaya ve Serdar Mayda
Ege Üniversitesi, Tabiat Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi, 35100 Bornova, İzmir

(E-posta: [e-mail])

Kütahya’nın 40 km GB’sında yer alan Bayat Köyü’nün kuzeyinde (N 39° 20' 28"; E 29° 48' 55.2”) Hipparion sp., Ceratotherium neumayri (Osborn) ve Chilotherium sp. içeren paleomemeli faunası ilk kez Dr.Gerçek Saraç tarafından tanımlanmıştır (Saraç 2003). Sonraki yıllarda aynı lokalitede E.Ü.Tabiat Tarihi Müzesi tarafından yürütülen arazi çalışmalarının ilk sonuçları Kaya vd. (2005) tarafından yayınlanmıştır. 20072008 yılları arasında devam eden arazi çalışmalarında ise gerek tür gerekse birey sayısı yönünden çok zengin fosil materyal bulunmuştur. Bayat fauna bileşenleri öncel çalışmalar ile erken Pliyosen olarak yaşlandırılan Çokköy Formasyonunun (Baş 1986) alüvyon kanal çökellerinde bulunmuştur. Çalışma alanı Becker-Platen’in (1970) Ponsiyen olarak yaşlandırdığı Yatağan Formasyonu (karasal-akarsu çökelleri) ile korele edilebilir.

Bayat faunasının öncel faunal listesi revize edilmiş ve yeni bulgular ile birlikte faunada 13 cins ve tür tanımlanmıştır. Fauna CARNIVORA: Promephitis hootoni (Şenyürek); PROBOSCIDEA: Choerolophodon cf. anatolicus; PERISSODACTYLA: Chilotherium kowalevskii (Pavlow), Ceratotherium neumayri (Osborn), Cremohipparion cf. matthewi, Cremohipparion mediterraneum (Roth & Wagner); ARTIODACTYLA: Samotherium boissieri (Forsyth Major), Palaeotragus sp., Tragoportax amalthea (Roth & Wagner), Prostrepsiceros elegans (Ozansoy), Nisidorcas sp., Protoryx sp., Gazella sp. ve Pliocervus sp içermektedir.
Bu çalışmada, ilk kez lokaliteler arasında faunal yakınlık, UPGMA (unweighted pair group method with arithmetic mean) yöntemiyle yanlız cins seviyesinde varlık/yokluk verilerini temel alan dendogramlar ile gösterilmiştir. Bunun yanısıra, paleotopluluk bütünlüğünün incelenmesi amacıyla Jaccard ve Simpson İndeksleri ile tüm Miyosen faunaları içerisinde 30’un üzerinde takson ve en az 10 türe sahip lokalitelerde analizler gerçekleştirilmiştir. Jaccard ve Simpson İndeksini temel alan dendogramlar sonucunda oluşan 3 ana küme: (1) Valesiyen lokaliteleri (Sinap, Yulaflı, vd.,); (2) geç Erken ve erken Orta Turoliyen lokaliteleri (Kemiklitepe, Garkın, Çorakyerler, vd.,) ve (3) Orta Turoliyen lokaliteleri (Şerefköy, Düzyayla, Akkaşdağ, vd.,) şeklindedir. Bayat faunası analizler sonucunda (1) ve (3) gruplar ile kümelenmemiştir. Faunanın (2)’inci grupda, bir geç Erken Turoliyen - MN11 lokalitesi olarak yer aldığı görülmüştür.
Fauna elemanlarının sunduğu karakterler ve cluster analizlerinin sonuçları Bayat faunası için Geç Miyosen (geç Erken Turoliyen, MN11) yaşını yansıtır. Revize edilmiş fauna listesini temel alarak yeniden oluşturulan paleoekoloji, öncel çalışmaya kıyasla (Kaya vd., 2005) daha az açık bir habitatın varlığına işaret eder.
Anahtar Sözcükler: Geç Miyosen, Kütahya-Bayat, mammalia, fauna, paleocoğrafya, Jaccard indeksi

A Faunal Revision and Overview of Recent Research of Bayat-Kütahya

Fossil Mammalian Locality
T. Tanju Kaya & Serdar Mayda
Ege Üniversitesi, Tabiat Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi, Bornova,

TR35100 İzmir, Turkey (E-mail: [e-mail])

A new mammalian fauna, found near Bayat village which is 40 km SW of Kütahya (N 39° 20' 28"; E 29° 48' 55.2”) by Dr.Gerçek Saraç (Saraç, 2003) is characterized by Hipparion sp., Ceratotherium neumayri (Osborn) and Chilotherium sp. New mammalian fossils in large amounts and with good preservation quality that were collected from the same locality was published in 2005 by the Natural History Museum team (Kaya et al. 2005). The ongoing field studies during 20072008 have also yielded a rich fossil material.The Bayat fauna fossils are concentrated in the alluvial channel deposits filled with reddish conglomerates, brownish claystones and mudstones of the Çokköy Formation (Baş, 1986) formerly dated as early Pliocene. The studied area can be correlated with the Pontian Yatağan unit (terrestrial-fluvial) of Becker-Platen (1970).

The former faunal list was revised and the new fauna comprises 13 genus and species of: CARNIVORA: Promephitis hootoni (Şenyürek); PROBOSCIDEA: Choerolophodon cf. anatolicus; PERISSODACTYLA: Chilotherium kowalevskii (Pavlow), Ceratotherium neumayri (Osborn), Cremohipparion cf. matthewi, Cremohipparion mediterraneum (Roth & Wagner); ARTIODACTYLA: Samotherium boissieri (Forsyth Major), Palaeotragus sp., Tragoportax amalthea (Roth & Wagner), Prostrepsiceros elegans (Ozansoy), Nisidorcas sp., Protoryx sp., Gazella sp. and Pliocervus sp.
In this study, Faunal similarity across localities were performed ,at genus level only, using the UPGMA (unweighted pair group method with arithmetic mean) cluster algorithm method on similarity indices based on presence/absence data for the first time. Besides, over 30 taxa from the following mammalian faunas are analyzed by the Jaccard and Simpson Index as a distance measure to examine paleocommunity integrity and the only sites with at least ten specimens were retained for this analysis.

The dendrograms based on the Jaccard and Simpson indexes have grouped three major clusters: (1) the Vallesian localities (Sinap,Yulaflı, etc.), (2) late Early to early Middle localities (Kemiklitepe, Garkın, Çorakyerler, etc.) and (3) Middle Turolian localities (Şerefköy, Düzyayla, Akkaşdağ, etc.). Bayat fauna does not cluster with the (1) and the (3) groups. It has well placed in the (2) group, as an late Early Turolian locality.

The characters and the evolutionary trends of the each faunal element, as well as the result of the cluster analyses, indicate a Late Miocene age (late Early Turolian, MN11) for the fauna. Paleoecological reconstruction based on the revised composition of the faunal community indicates a less open habitat by comparison with the previous study (Kaya et al., 2005).
Key Words: Late Miocene, Kütahya-Bayat, mammalia, fauna, paleogeography, Jaccard index