Baki universitetiNİn xəBƏRLƏRİ №1 Humanitar elmlər seriyası
Yüklə 282,63 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- О ПУБЛИКАЦИИ АЗЕРБАЙДЖАНСКИХ ТЕЗКИРАХ В.А.МУСАЛЫ
- Ключевые слова
| 31
BAKI UNİVERSİTETİNİN XƏBƏRLƏRİ №1 Humanitar elmlər seriyası 2013
AZƏRBAYCAN TƏZKİRƏLƏRİNİN NƏŞRİ VƏZİYYƏTİ
Bakı Dövlət Universiteti tezkireshinas@gmail.com M əqalədə Azərbaycan təzkirələrinin nəşri tarixi tədqiqata cəlb olunmuşdur. Araşdır- malarımız nəticəsində məlum olmuşdur ki, Azərbaycan təzkirəçiləri bu janrda qırxdan artıq nümun ə qələmə alsalar da, bunlardan yalnız on dördü Azərbaycanda və xaricdə nəşr olunmuş- dur. Bu t əzkirələrdən altısı Azərbaycanda işıq üzü görmüşdür. Qeyd olunan digər əsərlər isə İran və Türkiyədə çap edilmişdir. Məqaləmizdə Azərbaycan təzkirələrinin nəşr tarixi izlənmiş, çap olunan əsərlər təhlil olunmuşdur. Son olaraq qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycan təzkirə- çiliyinin neç ə-neçə öyrənilməmiş səhifəsi var və onlar öz tədqiqatçısını gözləməkdədirlər. Açar sözl ər: Azərbaycan, təzkirə, nəşr, ədəbiyyat, vəziyyət
Çox t əəssüf ki, Azərbaycan təzkirəşünasları azərbaycanlı təzkirəçilər sı- rasında indiyə kimi təxminən iyirmi müəllifin adını xatırlatmışlar. Azərbaycan t əzkirələri dedikdə, biz müəlliflərin milli mənsubiyyətini əsas götürürük. Belə ki, yazıldığı dildən və məkandan asılı olmayaraq, azərbaycanlı müəlliflərin q ələmə aldıqları təzkirələri Azərbaycan təzkirələri hesab edirik. Bundan əlavə, Az ərbaycanın müxtəlif şəhər və bölgələrində doğulmuş, bu şəhər və bölgələrin adlarını özlərinə nisbə seçmiş müəlliflərlə yanaşı, Azərbaycan xalqının tari- xind
ə və etnogenezində fəal iştirak etmiş şamlu, qacar kimi türk-oğuz boyla- rının nümayəndələrini də “azərbaycanlı təzkirəçilər” sırasına daxil etmək la- zımdır. Az ərbaycan təzkirəçiliyi sahəsindəki tədqiqatlar üç istiqamətdə aparıl- mışdır: 1.
Ayrı-ayrı təzkirələrin tərcüməsi, transfoneliterasiyası və elmi-tənqidi m ətnlərinin tərtibi; 2.
T əzkirələrə dair tədqiqatlar və dissertasiyaların yazılması; 3.
T əzkirələrin nəzəri baxımdan tədqiqi, sistemləşdirilməsi, biblioqrafi- ya sının hazırlanması. 32
4.
Burada Az ərbaycan təzkirəçiliyinin tədqiq tarixini təqdim edərkən xronoloji prinsipi əsas götürməyi və hər bir təzkirəyə dair aparılmış t ədqiqatları sistemli şəkildə verməyi məqsədəuyğun hesab edirik. Bizə məlum olan ilk Azərbaycan təzkirəsi XVI əsrdə Səfəvi şahzadəsi Sam mirzə tərəfindən fars dilində qələmə alınmış “Töhfeyi-Sami”dir. Bu təz- kirəni ilk dəfə Hindistandakı Pətənə Universitetinin professoru Mövləvi İqbal Hü seyn çap etdirmişdir. O, təzkirənin V fəslini Pətənə Universiteti kitabxana- sındakı iki qədim (XVI əsr) əlyazma əsasında 1934-cü ildə nəşr etdirmişdir. Daha sonra İran alimi Vəhid Dəstgərdi əsəri Ağayi Nəcmabadi kitabxanasın- dakı nüsxə əsasında nəşrə hazırlamış və bu əsər 1936-cı ildə Tehranda “Ərmə- ğan” jurnalına əlavə kimi tam şəkildə çap olunmuşdur (26). 1969- cu ildə isə Rüknəddin Fərrux Hümayun beş nüsxə əsasında (Astani- Qüdsi-Ri zəvi, Baetin şəxsi kitabxanasındakı əlyazma, Məhəmməd Müin kitab- xanas ı, Pətənə Universiteti kitabxanası, Ağayi-Nəcmabadi kitabxanası) “Töh- feyi-Sami”nin elmi- tənqidi mətnini hazırlamışdır (25). Onu da qeyd edək ki, XV əsrin ikinci yarısı və XVI əsrin birinci yarısında yaşayan 713 şair haqqında məlumat verən təzkirə hələ də Azərbaycan dilinə tərcümə olunmamışdır. Türk ədəbiyyatı üçün qiymətli mənbə olan “Gülşəni-şüəra” təzkirəsinin 17 nüsx ə əsasında elmi-tənqidi mətni Pamukkale Universitetinin əməkdaşı Süleyman Solmaz t ərəfindən hazırlanmış və 2005-ci ildə Atatürk Kültür M ərkəzi Başkanlığı tərəfindən çap olunmuşdur (1). S.Solmazın 2012-ci ildə işıq üzü görən “XVI yüzyıl tezkirelerinde (Ahdi, Gelibolu
lu Ali, Kınalızade, Beyani) şairin dünyası” adlı monoqrafiyası “Gülşə- ni-
şüəra”da şair və əsərləri ilə bağlı fikirlərin təhlili baxımından dəyərlidir (20). İndiyə kimi Əhdi təzkirəsində haqqında məlumat verilən şairlər və onların yaradıcılığı ciddi, ayrıntılı şəkildə və monoqrafik səviyyədə tədqiqata cəlb olun
mamışdır. Kitabda “Gülşəni-şüəra”da bəhs olunan şairlər haqqındakı bioqrafik m əlumatlar və təhlillər (şairin adı, təxəllüsü, ləğəbi, doğulduğu yer, zaman, ail əsi, soyu və s.), şairin təhsili, elmi səviyyəsi, şəxsi keyfiyyətləri və xüsusiyy
ətləri, şeir yazmağa başlaması, üslubu dəyərləndirilmişdir. Daha sonra şairin əsərləri ilə bağlı təhlillərə yer verilmişdir. XVII əsr məşhur Azərbaycan xəttatı, rəssam, şair və təzkirə müəllifi Sa- diq b əy Sadiqinin cığatay türkcəsində qələmə aldığı “Məcməül-xəvas” təzki- r əsini İran alimi Əbdürrəsul Xəyyampur h.ş.1327/1948-ci ildə Təbrizdə nəşr et- dir mişdir (24). Tərtibçi müqəddimədə Sadiqinin həyatı, ədəbi fəaliyyətinə dair fikirl ərini vermiş, elmi-tənqidi mətnin hazırlanmasından bəhs etmişdir. Bu el- mi-t əndiqi mətn İstanbul Universiteti 4085 şifrəli əlyazma əsasında hazır- lanmış, Nurosmaniyə kitabxanalarındakı 3720 şifrəli nüsxə əsas mətnlə müqa- yis
ə olunmuşdur. Xəyyampur kitabda əvvəlcə türkcə hər hansı şair haqda olan hiss
əni, daha sonra həmin sətirlərin farsca tərcüməsini vermişdir. F.ü.f.d. M.Muradova uzun müddət ərzində “Məcməül-xəvas” üzərində tədqiqatlar aparmış, “Sadiq bəy Sadiqinin həyat və yaradıcılığı” adlı monoqra- fiya nəşr etdirmiş (1999) və təzkirənin Təbriz külliyyatındakı nüsxəsini Azər- 33
baycan di linə çevirərək nəşrə hazırlamışdır. Təəssüf ki, bəzi səbəblərdən bu tərcümə işıq üzü görməmişdir. “Məcməül-xəvas”ın Təbriz külliyyatındakı nüsxəsi Ə.Bağırov tərəfindən qısa ön sözlə 2008-ci ildə nəşr olunmuşdur (16). Tərcümə zamanı təzkirənin Təbriz Dövlət Kitabxanasında mühafizə olunan “Külliyyat”a daxil olan nüsxəsi əsas götürülmüş, h.1327-ci il Ə.R.Xəyyampur nəşri ilə müqayisə edilmişdir. Tərcümə zamanı sadəcə şair bioqrafiyaları Azərbaycan dilinə tərcümə olun- muş, farsca nümunələr isə Azərbaycan dilinə çevrilməmişdir. Kitabda yer alan şərhlərdə yanlışlıqlara yol verilmişdir. Tərcüməçi kitabın sonunda Sadiq bəy Sadiqi Əfşarın Təbriz əlyazma külliyyatına əlavə olunmuş türk-Osmanlı şairlərin siyahısını təqdim etmişdir və burada ciddi səhvlərə rast gəlmək müm- kündür (16, 359- 360). Məsələn, Qalatanı Qəltə, Berqamanı Bəzəmə, İzniki Əznik, yeniçərini gəmiçəri, Gelibolunu Gülbivi və s. şəklində təqdim etmişdir. XVII əsr Azərbaycan təzkirəçisi Lütfəli bəy Azərin “Atəşkədə”sinin nəşri məsələlərindən f.ü.f.d. M.Məmmədova bəhs etmiş, bu nəşrlərin mənfi və müsbət tərəfləri haqqında məlumat vermişdir (11, 124-133). Belə ki, “Atəş- kədə” ilk dəfə h. 1249/1833-cü ildə Kəlküttədə nəşr olunmuşdur. Təzkirənin ikinci çapı Dorn tərəfindən həyata keçirilmiş və 1844-cü ildə Londonda işıq üzü görmüşdür. Təzkirə h.1277/1860 və h.1299/1881-ci illərdə Hindistanda daşbasması üsulu ilə nəşr olunmuşdur. M.Məmmədova təzkirənin Bombey nəşrlərinin dəqiq işləndiyini və əhəmiyyətli olduğunu vurğulayır. Tədqiqatçı əldən-ələ keçən, müxtəlif şəxslər tərəfindən işlənib üzü köçürülən “Atəşkədə” əlyazmalarının və çap nüsxələrinin hamısında çoxlu təhriflərə yol verildiyini yazır (11, 125-126). Təzkirənin bir nüsxəsinin (h.1247-ci ildə Əli Şeydayi Tusərqaninin köçürdüyü əlyazma) faksimile mətni ön söz və şərhlərlə Seyid Cəfər Şəhidi tərəfindən h. 1337/1958-ci ildə nəşr olunmuşdur. “Atəşkədə”nin elmi-tənqidi mətni 1956-1962-cu illərdə İranda işıq üzü görmüşdür. Elmi-tənqidi mətn Həsən Sadat Nasiri tərəfindən hazırlanmışdır. Həsən Sadat təzkirəni üç cilddə çap etdirmişdir. Hər cildin əvvəlində İran ədə- biyyatşünaslarının kitaba yazdıqları müqəddimə və rəylərdə Azərin alimlik mövqeyi müəyyənləşdirilir. Həsən Sadat təzkirədə olan şeirləri şairlərin divanlarının mətni ilə müqayisə etmiş və “Atəşkədə” ilə “Divan”lar arasındakı fərqləri səhifə altında göstərmişdir. XIX əsrdə yaşayıb-yaratmış türk ədibi Məhəmməd Zehni əfəndinin “Məşairün-nisa” adlı əsərini Marağalı Məhəmmədhəsən xan Etimaüssəltənə “Xeyrati- hesan” adı altında sadəcə tərcümə etməmiş, buraya azərbaycanlı şairə- lər haqqında məlumat əlavə edərək 1886-1888-ci ildə üç cilddə nəşr etdirmişdir. T.e.d. Tahirə Həsənzadə “Xeyrati-hesan” əsərindəki 159 azərbaycanlı-türk qadını haqqında məlumatı fars dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir (9). XIX
əsrin görkəmli Azərbaycan şairi və təzkirəçisi Seyid Əzim Şirvani- nin
əsərlərini üç cilddə 1967-1974-cü illərdə Süleyman Rüstəmov nəşr etdir- mişdir. Tədqiqatçı şairin irsini diqqət və səylə toplamış, onları elmi prinsiplər 34
üzr ə tərtib etmişdir. Seyid Əzim Şirvaninin təzkirəsi bu əsərlərin üçüncü cildi kimi geniş şərhlərlə 1974-cü ildə çap olunmuşdur (18). Qeyd ed
ək ki, Seyid Əzim Şirvaninin təzkirəsi AMEA Əlyazmalar İnstitutunda mühafizə olunmaqdadır. Təzkirə Əlyazmalar İnstitutunun fonduna daxil olark ən son dərəcə pərakəndə şəkildə olmuşdur. Təzkirəni nəşrə hazırla- yan m ərhum S.Rüstəmov qeyd edir ki, təzkirənin pərakəndə vərəqləri f.e.d. S.Hüseynov t ərəfindən tutuşdurularaq nömrələnmiş, bəzi vərəqlər tapılmadığı üçün əlyazmanı olduğu kimi bərpa etmək mümkün olmamışdır. Yəni təzkirəni şairin müqəddimədə göstərdiyi quruluşda bərpa etmək üçün əsəri yenidən t ərtibə salmaq lazım gəlmişdir (18, 452). Türkiy əli tədqiqatçı, Nevşehir Universitetinin dosenti Ömər Bayramın “Az ərbaycan sahəsi təzkirələri və Seyid Əzim Şirvaninin təzkirəsi” mövzusun- da dissertasiyasında da Azərbaycan təzkirəçiliyinin mərhələləri müəyyən qədər t ədqiqata cəlb olunmuşdur (3). Etiraf etmək lazımdır ki, Azərbaycan təzkirə- l ərinin, demək olar ki, heç biri bu qədər əhatəli və ciddi şəkildə tədqiqata cəlb olunmamışdır. Bundan əlavə Ö. Bayram Seyid Əzim Şirvani təzkirəsinin m ətnini müqayisəli şəkildə nəşrə hazırlamışdır. Bu zaman təzkirənin AMEA Əlyazmalar İnstitutunda mühafizə olunan yeganə nüsxəsi əsas götürülmüş və 1974-cü il n əşri ilə müqayisə olunmuşdur. Təzkirə Türkiyə Cümhuriyyəti Kül- tür v
ə Turizim Bakanlığının elektron kitab layihəsi çərçivəsində hazırlanmışdır (19).
Şərqşünas ailm f.ü.f.d. Nəsrəddin Qarayevin təzkirələr üzərində apardığı araşdırmalar və nəşrə hazırladığı “Təzkireyi-Nəvvab” da bu baxımdan diqqətə- layiqdir. Bel ə ki, N.Qarayev Nəvvab təzkirəsini Azərbaycan dilinə tərcümə ed ərək tam şəkildə çapa hazırlamışdır. Mərhum alimin nəşrə hazırladığı bu iri h əcmli təzkirənin mətni AMEA Əlyazmalar İnstitutunun elmi arxivində müha- fiz ə olunmaqdadır. Əsər 1980-ci ildə tamamlanaraq elmi arxivə təhvil verilmiş- dir. Kita bın redaktoru iranşünas alim f.ü.f.d. Məmmədağa Sultanovdur. Təzkirə çapa hazırlandıqdan sonra f.ü.f.d. Şaməddin Xəlilov tərəfindən də təkrar gözd
ən keçirilmiş və bəzi düzəlişlər edilmişdir. Ancaq bu abidənin nəşrini gör- m ək N.Qarayevə nəsib olmamışdır. Ömür vəfa etmədiyindən əsər uzun illər ali min Əlyazmalar İnstitutundakı elmi arxivində qalmışdır. Nəhayət, “Təzki- reyi-N əvvab” 1998-ci ildə Azərbaycan nəşriyyatında işıq üzü görmüşdür (15). Bu kitabın titul vərəqində əsərin 1998-ci ildə çap olunduğu yazılmışdır. Ancaq titul v
ərəqinin arxasında yer alan məlumatda 1995-ci il qeyd olunmuşdur. Y əqin ki, bu texniki qüsurdur. T əzkirənin N.Qarayev tərəfindən hazırlanmış (1980) nüsxəsi ilə 1998-ci il n əşri tərəfimizdən tam şəkildə müqayisə olunmuş və maraqlı faktlar aşkar- lanmışdır. Xoşbəxtlikdən onun çapa hazırladığı əsərin həm əlyazması, həm də makina
çapı arxivdə saxlanılır. Təəssüf ki, uzun illər bu əsəri nəşrə hazırlayan m ərhum N.Qarayevin adı mütərcim kimi deyil, sadəcə türkcə mətnləri trans- foneliterasiya ed ən şəxs kimi qeyd edilmişdir. Bundan əlavə, kitabın ön sözünd ə oxuyuruq: “Əsərin türkcə mətnlər olan hissələrini mərhum təd- 35
qiqatçımız N.Qarayev çevirib qurtarmaq üzrə idi. Ancaq bu əsərin yubiley n əşrini planlaşdıranlar unutmuşlar ki, Nəvvab XIX əsr ikidilli ədib-alimlər sırasında gedir... təzkirənin bütün nəsr hissəsi, şeirlərin böyük bir qismi fars dilind
ə idi” (16, 3). Təzkirənin 1998-ci il nəşrini çapa hazırlayan və ön sözün mü əllifi faktiki olaraq N.Qarayev nüsxəsini əsas götürsə də, mərhum alimin yalnız təzkirənin kiçik bir hissəsini əhatə edən türkcə mətnləri çevirdiyini dön
ə-dönə qeyd edir. Halbuki təzkirənin tərcüməsi bütünlüklə (yəni həm fars, h əm də türkcə olan hissələr – V.M.) on səkkiz il öncə (1980) N.Qarayev tərə- find ən tamamlanmış, tanınmış iranşünas alim M.Sultanov tərəfindən ciddi redakt ə olunaraq nəşrə hazır şəkildə elmi arxivə təhvil verilmişdir. Bizim burada t əzkirənin N.Qarayev tərəfindən çapa hazırlanmış nüsxəsi haqqında geniş məlumat verməyimizin məqsədi “Təzkireyi-Nəvvab” kimi iri həcmli əsər üz ərində işləyərək onu tam şəkildə çapa hazırlayan mərhum tədqiqatçının xidm ətini uzun illərdən sonra obyektiv şəkildə qiymətləndirmək, bu barədə elmi ictimaiyy əti bilgiləndirmək və Nəsrəddin Qarayevin adını Azərbaycan t əzkirəşünaslıq tarixinə daxil etməkdən ibarətdir. M əhəmməd ağa Müctəhidzadənin “Riyazül-aşiqin” təzkirəsi hələ müəl- lifin sağlığında 1910-cu ildə İstanbulda çap olunmuşdur (5). Sədi Çögənli və R əcəb Toparlı isə təzkirənin 1910-cu il nəşrini, ön söz əlavə olunmaqla 1992-ci ild ə Ərzurumda çap etdirmişlər (6). Təzkirə transliterasiya olunaraq 1995-ci ild ə Bakıda çap olunmuşdur (13). M.Müct əhidzadənin həyatı, yaradıcılığı və təzkirəsi isə Aljira Topalova t ərəfindən öyrənilmişdir. Kitabda öncə Yaxın Şərqdə və Azərbaycanda təzki- r əçilik ənənəsindən bəhs olunmuş, ikinci fəsildə isə Müctəhidzadənin həyat və yaradıcılığı tədqiqat obyektinə çevrilmişdir (21). Böyük Az
ərbaycan alimi və ədibi Məhəmmədəli Tərbiyətin fars dilində q ələmə aldığı “Danişməndani-Azərbaycan” adlı təzkirəsi 1354/1935-ci ildə Tehranda çap olun muşdur. Təzkirə İsmayıl Şəms və Qafar Kəndli tərəfindən Azər- baycan dilin ə tərcümə olunaraq geniş ön sözlə 1987-ci ildə nəşr edilmişdir (10). XX əsr Azərbaycan təzkirəçisi Seyyid Əbdülhəmid Xalxali “Təzkireyi- şüərayi-müasiri-İran” adlı əsərin müəllifidir. Əsərin birinci cildi 35 şairdən b əhs edir və h.ş.1333 / 1954-cü ildə Tehranda “Təhuri” nəşriyyatında çap olun- muşdur. İkinci cildi isə 73 şairdən bəhs edir. H.ş. 1337/1958-ci ildə Tehranda h əmin nəşriyyatda işıq üzü görmüşdür Az ərbaycan alimi Əziz Dövlətabadi 1956-cı ildən “Süxənvərani-Azər- baycan” adlı təzkirəsini tərtibləməyə başlamışdır. Təzkirə 1956-cı ildə iki cildd
ə nəşr olunmuşdur. Təzkirəçi bu əsərdə 851 nəfər Azərbaycan şairinin h əyat və yaradıcılığı haqqında məlumat vermişdir. Güney Az ərbaycandan olan soydaşımız Məhəmməd Dəyhim öz təzki- r əsini dövr məhdudiyyəti qoymadan, coğrafi prinsip əsasında tərtib etmişdir. “T əzkireyi-şüərayi-Azərbaycan” 1989-1992-ci illərdə Təbrizdə beş cilddə nəşr olun muşdur. 36
XXI əsrdə ilk təzkirəni Ş.Fazil qələmə almışdır. Təzkirədə XIX əsrin 80- cı illərində yaradılmış, 43 il fəaliyyət göstərən, 1980-cı ildə yenidən bərpa olunan “Məcməüş-şüəra” və onun üzvlərindən bəhs olunur. “Təzkireyi-Şahin” 2006-
cı ildə nəşr olunmuşdur. Apardığımız araşdırmaların nəticəsi olaraq deyə bilərik ki, Azərbaycan t əzkirəçiliyinin nəzəri baxımdan, eləcə də sistemli şəkildə tədqiqinə ciddi ehtyac vardır. Belə ki, XVI əsrdən başlayaraq XX əsrə qədər azərbaycanlı mü əlliflər tərəfindən 44 təzkirə qələmə alınmışdırsa da, indiyə kimi onlardan sad əcə 6-sı Azərbaycan dilində nəşr olunmuşdur. Qeyd olunan bütün Azər- baycan t əzkirələrinin tərcüməsi, elmi-tənqidi və ya faksimile mətnlərinin hazır- lanması təzkirəşünaslarımız qarşısında duran mühüm vəzifələrdəndir. Bunlar- dan
əlavə hər bir Azərbaycan təzkirəsinin monoqrafik səviyyədə araşdırılması Az ərbaycan ədəbiyyatının müxtəlif mərhələlərini, ümumiyyətlə, mədəniyyət tariximizi t ədqiq etmək üçün əhəmiyyətlidir.
1.
Ahdi ve Gülşen-i şuarası (İnceleme-metin) / Haz.: Süleyman Solmaz. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, 2005, IX +626 s. 2.
3.
Bayram Ö. Azerbaycan sahası tezkireleri ve Seyid Azim Şirvaninin tezkiresi. - DT. Gazi Üniversitesi, Ankara, 2005. - XCIX+519 s. 4.
Bland N. Account of the Atesh Kedah, a Bibliographical work of the Persian Poets, by Haji Lutf Ali Beg, of Ispahan // Journal of the Royal Asiatic Society, VII. - London: Royal Asiatic Society, 1843. – 345 - 392 pp. 5.
Karabağlı Müctehid-zade Mehmed Aka. Tezkiretü’ş-şuara Riyazül-aşıkin. – Dersaadet: Karabet Matbaası, 1328, 284 s. 6.
Sadi Çöğenli ve R.Toparlı. – Erzurum: 1992, 300 s. 7.
Kutluk İ. Sadıkı Kitabdar. Macma-al-havas // Türk dili ve edebiyatı dergisi, 1949, № 3- 4, s.577-580. 8.
əsr Azərbaycan ədəbi məclisləri. Bakı: Nurlan, 2010, 325 s. 9.
Marağalı Məhəmmədhəsən xan Etimadüssəltənə. Xeyrati-hesan (Gözəllər sərvəti) / T ərcümə edən: T.Həsənzadə. Bakı: Nurlan, 2003, 103 s. 10.
M əhəmmədəli Tərbiyət. Danişməndani-Azərbaycan. Bakı: Azərnəşr, 1987, 464 s. 11.
M əmmədova M. Lütfəli bəy Azər və Azərbaycan ədəbiyyatı. Bakı: Örnək, 2001, 139 s. 12.
Mir Möhsün N əvvab. Təzkireyi-Nəvvab. Bakı: Orucov qardaşlarının elektrik mətbəəsi, 1310 245 s. 13.
əhidzadə Məhəmmədağa. Riyazül-aşiqin. Bakı: Azərbaycan, 1995, 248 s. 14.
N əvvab Mir Möhsün Ağamirzadeyi-Qarabaği. Təzkireyi-Nəvvab / Tərcümə edəni: N.S.Qa rayev. Bakı: 1980. AMEA Əlyazmalar İnstitutu elmi arxiv. Nəsrəddin Qarayevin arxivi. Qovluq N 152, 153, 154, 155, 175 v ə 176.
15.
N əvvab Mir Möhsün. Təzkireyi Nəvvab. Bakı: Azərbaycan, 1998, 559 s. 16.
Sadiq b
əy Sadiqi. Məcməül-xəvas. Bakı, Nurlan, 2008, 411 s. 17.
Salmanov Ş. Rüstəmov Süleyman // Azərbaycan mətnşünaslığı məsələləri, Bakı, 1979, s. 184-187. 18.
Seyid Əzim Şirvani. Əsərləri. III cild. Bakı.Elm, 1974, 499 s. 19.
Turizm Bakanlığı Yay. (e-kitap), 2010, 543 s. 37
20.
Solmaz S. XVI yy. tezkirelerinde şairin dünyası. Ankara, Akçağ, 2012, 670 s. 21.
Topalova A. Ədəbiyyat tarixinin öyrənilməsində təzkirələrin rolu və ağa Məhəmməd Müct əhidzadənin «Riyazül-aşiqin» təzkirəsi. Bakı: Elm, 2001, 97 s. 22.
Yazıcı T. Ateşkede. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. IV c., İstanbul, 1991, s 59. 23.
Саттаров А. Тухфаи Соми ва хусусиятхои он. Душанбе, 1972, 133 с. 24.
25.
26.
О ПУБЛИКАЦИИ АЗЕРБАЙДЖАНСКИХ ТЕЗКИРАХ В.А.МУСАЛЫ
В статье исследуются даты публикаций азербайджанских тезкире и дается полный анализ опубликованных работ. На основе наших исследований можно утверждать, что из более сорока примеров этого жанра, написанных азербайджанскими авторами в раз- ные периоды всего лишь четырнадцать были опубликованы, причем 6 из них были опубликованы в Азербайджане, а остальные в Иране и Турции.
The article deals with the dates of publication of Azerbaijani tazkiras and provides a complete analysis of published papers. Based on our research, it can be argued that only four- teen of more than forty examples of this genre, written by Azerbaijani authors in different pe- riods were published, 6 of which have been published in Azerbaijan, and the others in Iran and Turkey.
Keywords: Azerbaijan, tazkira, publishing, literature, situation Yüklə 282,63 Kb. Dostları ilə paylaş:
|