Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ XƏZƏr universiteti

52 

 

 

 

1.5. Biruzə vermək – günahkarlıq hissindən 

qaçış  

21%  (Bv) 

2. Bağlılıq – təcrid etmə 

31%  (B) 

2.1. İsti münasibət – biganəlik  

18%  (İm) 

2.2. Əməkdaşlıq – rəqiblik 

23%  (Ə) 

2.3. İnanmaq- şübhələnmək 

25%  (İ) 

2.4. Anlamaq - anlamamaq  

17%  (Anlamaq)  

2.5. Başqalarına hörmət – özünə hörmət  

24%  (Bh) 

3. Özünü idarə - impulsivlik  

26%  (Öi) 

3.1. Təmizkarlıq – natəmizlik 

25%  (T) 

3.2. Təqid etmək – təqidliyin olmaması 

73%  (Te) 

3.3. Məsuliyyətlilik – məsuliyyətsizlik 

21%  (M) 

3.4. Davranışın idarəsi - impulsivlik (idarə 

etməyin mümkünsüzlüyü) 

19%  (Di) 

3.5. Tədbirlilik - qayğısızlıq 

31%  (T) 

4. Emosional davamlılıq - emosional 

davamsızlıq 

29%  (Ed) 

4.1. Həyəcanlılıq - qayğısızlıq 

94%  (H) 

4.2. Gərginlik - rahatlılıq  

54%  (G) 

4.3. Depressiya - emosional rahatlıq 

56%  (D) 

4.4. Özünütənqid – sərbəstlik 

29%  (Ö) 

4.5 Emosional qeyri-stabillik - emosional 

sabitlik 

77%  (Eq/s) 

5. Ekspressiya (təsirlilik) - praktiklik 

59%  (E) 

5.1. Maraq - konservatizm 

27%  (M) 

5.2. Bilmək həvəsi - realistlik 

32% (Bh) 

5.3. Artistlik - artistliyin yoxluğu 

67%  (A)  

5.4. Sensitivlik - həssasızlıq 

84%  (S) 

5.5. Plastiklik – rigidlik 

68%  (P) 

 

Tədqiqatın  ilkin  mərhələsində  rast  gəlinən  bəzi  amillərin  bal  göstəriciləri 

həddindən  artıq  çox  yüksək  idi.  Yüksək  göstəricilər  əgər  50  baldan  yuxarı  idisə, 8 

amilin göstəriciləri 60 və daha yüksək idi. Bu amilləri biz psixopatizasiyaya uğramış 

---

53 

 

 

 

sayırıq.  Bu  amillərin  biruzə  verilməsi  cədvəldə  faizlə  təsvir  edilib. 

(Bax.Cədvəl.4.10) 

                                                                                                             

Cədvəl.4.10 

Psixopatizasiyaya uğramış amillər 

(ilkin tədqiqat zamanı) 

Əsas qrup. 

12 addım proqramında iştirak etməyənlərin 

ortalama göstəricələri (%) 

1.Dominantlıq  

81 

2.Təəsurat axtarışı 

69 

3.Təqid etmək 

73 

4.Həyəcan 

94 

5.Emosional rahatlıq 

77 

6.Biganəlik 

67 

7.Sensitivlik  

84 

8.Plastiklik  

68  

 

100 

nəfər 

iştirakçı  arasında  şəxsiyyət  pozuntuların  bölgüsü  cədvəldə  

(Bax.Cədvəl.4.11) 

və diaqramda verilib (Bax: Diaqram 4.1). 

 

                                                                                                      

Cədvəl.4.11 

Şəxsiyyət pozuntusu: (XBT 10 uyğun) 

Pasinetlərin sayı: 

paranoid 

16 

şizoid 

7 

dissosial 

19 

emosional davamsız 

14 

isterik  

9 

anankast  

10 

həyəcan 

8 

asılı 

9 

digər 

5 

dəqiqləşməmiş 

3 

                     

Diaqramda şkalalar vasitəsi ilə şəxsiyyətlər pozuntusunun bölüntüsü təsvir edilib.                                                                                          

 

---

54 

 

 

 

                                                                                        Diaqram 4.1                                                       

                                                           

                                                                             

       

              

Cədvəl  və  diaqramdam  görünür  ki,  ən  çox  rast  gəlinən  şəxsiyyət  pozuntusu 

dissosial  (F60.2),  paranoid  (F60.0)  və  emosional  davamsız  pozuntularıdır  (F60.3). 

Ən  az  rast  gəlinən  dəqiqləşdirilməmiş  (F60.9),  digər  (F60.8)  və  asılı  şəxsiyyət 

pozuntularıdır (F60.7). 

 

4.2.2. 12 addım proqramında iştirak edən PAM-dan asılı şəxsiyyətlərdə baş verən 

dəyişikliklər. Kəmiyyət və təsviri analizi. OCEAN profil testinin analizi 

 

Anonim  alkoqoliklər  və  Anonim  narkomanlar  icmalarının  Azərbaycanda  ilk 

yaradılışı    2015-ci  ilin  aprel-  may  aylarına  təsadüf  etdi.  Dünyanın  hər  tərəfində 

olduğu kimi, Azərbaycandada qrup az sayda insanlardan başladı. Lakin nəticə göz 

qabağında olduğundan və propaqanda aparıldığından pasientlərin sayı çoxalırdı. Hər 

bir  pasient  qrup  terapiyası  keçirilən  zala  dəvət  olunmamışdan  əvvəl  individual 

olaraq  mənimlə  konsultasiya  keçirdi.  Daha  sonra  pasientin  vəziyyətini 

qiymətləndirəndən  sonra  onun  terapiyaya  uyğun  və  ya  uyğun  olmaması  qərara 

alınırdı.    Pasientin  ilk  dəfə  qrupa  daxil  olması  əlbətdəki  ondan  sosio-demoqrafik 

məlumatların  alınmasından  başlayırdı.  Əgər  pasientin  adaptasiya  problemləri  aşkar 

edilirdisə,  ondan  sadəcə  başqa  qrup  üzvlərini  dinləmək  xahiş  olunurdu.    12  addım 

proqramının  fərqli  xüsusiyyətindən  biridə  ev  tapşırıqlarının  olmasıdır.  Burada 

0

5

10

15

20

paranoid

şizoid

dissosial

emosional davamsız

isterik

anankast

həyəcan

asılı

digər

dəqiqləşdirilməmiş

pasientlərin sayı

pasinetlərin sayı

---