Azərbaycan Respublikası adından 03 avqust 2016-cı IL
Yüklə 55,37 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
QƏTNAMƏ Azərbaycan Respublikası adından
03 avqust 2016-cı il 2(106)1378/2016 Şirvan şəhəri
Şirvan Apellyasiya Məhkəməsinin Mülki Kollegiyası Mirzəyev Nüsrət Fətulla oğlunun sədrliyi ilə, hakimlər Heydərov Tofiq Xudayar oğlundan və Cəbrayılov Vüsal Adil oğlundan ibarət məhkəmə tərkibində, məhkəmə iclas katibi Məmmədov Samir Valeh oğlunun iştirakları ilə açıq məhkəmə iclasında iddiaçı «Unibank KB» ASC-nin cavabdehlər Zamanov İlham Aslan oğluna və Zahidov Həzi Təhmiraz oğluna qarşı kreditin, kredit faizlərinin və cərimənin ödənilməsi tələbinə dair 2(036)-44/2016 saylı mülki iş üzrə İmişli rayon məhkəməsinin 25 fevral 2016-cı il tarixli qətnaməsindən cavabdeh Zamanov İlham Aslan oğlu tərəfindən verilmiş apellyasiya şikayətinə baxaraq
MÜƏYYƏN ETDİ İmişli rayon məhkəməsinin 25 fevral 2016-cı il tarixli, 2(036)-44/2016 saylı qətnaməsi ilə (sədrlik edən hakim Ülvi Qənbərov) «Unibank KB» ASC-nin cavabdehlər Zamanov İlham Aslan oğluna və Zahidov Həzi Təhmiraz oğluna qarşı kreditin, kredit faizlərinin və cərimənin ödənilməsi tələbinə dair iddiası qismən təmin edilərək Zamanov İlham Aslan oğlu və Zahidov Həzi Təhmiraz oğlundan müştərək qaydada 2296.91 manat əsas, 241,49 manat faiz borcu, 10 manat cərimə və ya ödənilmiş dövlət rüsumuna görə 20 manat pulun alınıb «Unibank KB» ASC-yə ödənilməsi qət edilmişdir. İddia tələbi qalan hissədə təmin edilməmişdir. Cavabdeh Zamanov İlham Aslan oğlu tərəfindən İmişli rayon məhkəməsinin 25 fevral 2016-cı il tarixli, 2(036)-44/2016 saylı qətnaməsindən apellyasiya şikayəti verilərək qətnamənin ləğv edilməsi barədə yeni qətnamə qəbul edilməsi xahiş edilmişdir.
İŞİN HALLARI: İddiaçı «Unibank» KB-nin iddiası onunla əsaslandırılmışdır ki, “Unibank” KB ASC ilə borclu Zamanov İlham Aslan oğlu arasında 15.08.2014-cü il tarixli, 1960 micİMS/14 saylı kredit müqaviləsi bağlanmışdır. Kredit müqaviləsinin şərtlərinə görə Zamanov İlham Aslan oğluna iddiaçı təşkilat tərəfindən 18 ay müddətinə illik 32 faizlə istehlak məqsədləri üçün 4400 manat məbləğində kredit verilmişdir. Bununla əlaqədar Zahidov Həzi Təhmiraz oğlu Zamanov İlham Aslan oğluna zamin durduğu üçün onunla zaminlik müqaviləsi bağlanmışdır. Borclu Zamanov İlham Aslan oğlu krediti müqaviləyə uyğun olaraq ödəməli idi. Lakin cavabdeh müqavilənin şərtlərini pozaraq, götürdüyü məbləği faizləri ilə birlikdə dövri ödəməli olduğu halda bundan yayınmışdır. 13 may 2015-ci il tarixədək cavabdehin iddiaçı təşkilata 2296.91 manat əsas, 241,49 manat faiz borcu, 86,82 manat cərimə olmaqla, cəmi 2625.22 manat məbləğində kredit borcu yaranmışdır. Bununla əlaqədar 2 borclu Zamanov İlham Aslan oğlu və zamin Zahidov Həzi Təhmiraz oğluna xəbərdarlıq olunmasına baxmayaraq üzərilərinə düşən öhdəliyi yerinə yetirməyərək banka olan borcun ödənilməsini təmin etməmişlər. Odur ki, iddiaçı təşkilat cavabdehlər Zamanov İlham Aslan oğlu və Zahidov Həzi Təhmiraz oğlundan müştərək qaydada 2296.91 manat əsas, 241,49 manat faiz borcu, 86,82 manat cərimə olmaqla, cəmi 2625.22 manat borc və ödənilmiş 20 manat dövlət rüsumunun tutularaq «Unibank» KB ASC-nin xeyrinə verilməsi barədə qətnamə qəbul olunmasını məhkəmədən xahiş etmişdir.
APELLYASİYA ŞİKAYƏTİNİN DƏLİLLƏRİ: Cavabdeh Zamanov İlham Aslan oğlunun apellyasiya şikayəti onunla əsaslandırılmışdır ki, işin faktiki halları tam və obyektiv araşdırılmamış, devolvasiya baş verməsi səbəbindən kredit məbləğini ödəyə bilməmiş, bank tərəfindən şişirdilmiş faizlərə münasibət bildirilməmiş, maddi və prosessual hüquq normaları düzgün tətbiq edilməmişdir. Tərəflərə məhkəmə iclasının vaxtı və yeri barədə məlumat verilməsinə baxmayaraq məhkəmə iclasında iştirak etməmişlər. Məhkəmə kollegiyası Azərbaycan Respublikası MPM-nin 376.2-ci maddəsinə əsasən tərəflərin iştirakı olmadan işə baxılmasını mümkün hesab etdi. Məhkəmə kollegiyası apellyasiya şikayətinin dəlillərini işin materialları üzrə yoxlayıb, iş üzrə toplanmış sübutları tədqiq edib qiymətləndirərək hesab edir ki, apellyasiya şikayəti təmin edilməməli, İmişli rayon məhkəməsinin 25 fevral 2016-cı il tarixli, 2(036)-44/2016 qətnaməsi dəyişdirilmədən saxlanılmalıdır.
HÜQUQİ MƏSƏLƏLƏR Azərbaycan Respublikası MPM-nin 14.2-ci maddəsinə əsasən məhkəmə yalnız tərəflərin təqdim etdikləri sübutları araşdırmalı və onlardan istifadə etməlidir. Həmin Məcəllənin 77.1-ci maddəsinə əsasən hər bir tərəf öz tələblərinin və etirazlarının əsası kimi istinad etdiyi halları sübut etməlidir. Həmin Məcəllənin 217.2-ci maddəsinə əsasən qətnamə mübahisəli hüquq münasibətinin yarandığı zaman qüvvədə olan maddi hüquq normalarına və işin baxılması zamanı qüvvədə olan prosessual hüquq normalarına uyğun çıxarılmalıdır. İş materialları ilə müəyyən olunur ki, 15.08.2014-cü il tarixli, 1960 micİMS/14 saylı kredit və bank hesabı müqaviləsindən görünür ki, “Unibank” KB ASC-i ilə Zamanov İlham Aslan oğlu arasında 18 ay müddətinə illik 32 faizlə istehlak məqsədləri üçün 4400 manat məbləğində kredit verilməsi barədə müqavilə bağlanmışdır. Azərbaycan Respublikası Mülki Prosessual Məcəlləsinin 372.1-ci maddəsinə əsasən apellyasiya instansiyası məhkəməsi tam hüquqlu məhkəmə kimi işə, işdə olan və əlavə təqdim olunmuş sübutlar əsasında mahiyyəti üzrə baxır. Həmin Məcəllənin 372.7-ci maddəsinə əsasən apellyasiya instansiyası məhkəməsi şikayətin dəlillərindən asılı olmayaraq, məhkəmənin maddi və prosessual hüquq normalarına riayət etməsini yoxlayır. Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 385.1-ci maddəsinə görə öhdəliyə əsasən bir şəxs (borclu) başqa şəxsin (kreditorun) xeyrinə müəyyən hərəkəti etməlidir, məsələn, pul ödəməli, əmlak verməli, iş görməli, xidmətlər göstərməli və i.a. və ya
3 müəyyən hərəkətdən çəkinməlidir, kreditorun isə borcludan vəzifəsinin icrasını tələb etmək hüququ vardır. Həmin Məcəllənin 386.1-ci maddəsinin tələbinə görə öhdəliyin zərər vurulması, əsassız varlanma və ya bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş digər əsaslar nəticəsində əmələ gəlməsi halları istisna olmaqla, öhdəliyin əmələ gəlməsi üçün onun iştirakçıları arasında müqavilə olmalıdır. Göründüyü kimi qeyd olunan maddi hüquq normaları tələbin qanuni əsası kimi çıxış etməklə mübahisə olunan hüquq münasibətinə tətbiqi belə nəticəyə gəlməyə əsas verir ki, bir tərəfdən Zamanov İlham Aslan oğlu, digər tərəfdən isə “UniBank” KB ASC-i olmaqla 15.08.2014-cü il tarixdə 18 ay müddətinə illik 32 faizlə istehlak məqsədləri üçün 4400 manat məbləğində kredit verilməsi barədə müqavilə bağlanmış və bununla da tərəflər arasında onların qarşılıqlı hüquq və vəzifələrini müəyyən edən öhdəlik münasibətləri yaranmışdır. Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 425.1-ci maddəsinə əsasən öz hüquqlarını həyata keçirərkən və vəzifələrini icra edərkən tərəflərdən hər biri vicdanlılığın tələb etdiyi tərzdə, yəni şərtləşdirilmiş vaxtda və yerdə lazımi şəkildə, öhdəliyin şərtlərinə və bu Məcəllənin tələblərinə müvafiq surətdə, belə şərtlər və tələblər olmadıqda isə işgüzar adətlərə və ya adətən irəli sürülən digər tələblərə müvafiq surətdə hərəkət etməlidir. İşin halları ilə müəyyən olunur ki, xəbərdar edilməsinə baxmayaraq borclu Zamanov İlham Aslan oğlu tərəfindən qanunun yuxarıda göstərilən tələbləri kobud şəkildə pozularaq müqavilə şərtlərinə əməl edilməmişdir. Belə ki, 15.08.2014-cü il tarixli kredit müqaviləsinin 1.1-ci bəndinin tələbinə görə borclu Zamanov İlham Aslan oğlu kreditor “Unibank” KB ASC-dən müqaviləyə əsasən götürdüyü pul məbləğini, həmçinin həmin müqavilə (və ya Müqaviləyə 1 saylı əlavə) ilə müəyyən edilmiş müddətlərdə ödənilməli olan faizləri ödəməli olduğu halda, müqavilə öhdəliyini pozaraq bunu etməmişdir. Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 442-ci maddəsinə əsasən öhdəliyin icra edilməməsi dedikdə, onun pozulması və ya lazımınca icra edilməməsi (vaxtında icra edilməməsi, mallarda, işlərdə və xidmətlərdə qüsurlarla və ya öhdəliyin məzmunu ilə müəyyənləşdirilmiş digər şərtləri pozmaqla icra edilməsi) başa düşülür. Həmin Məcəllənin 443.1-ci maddəsinə əsasən öhdəliyini icra etməyən borclu kreditora dəymiş zərərin əvəzini ödəməyə borcludur. Borclunun üzərinə öhdəliyi pozmağa görə məsuliyyət qoyulmadıqda bu qayda qüvvədə olmur. Həmin Məcəllənin 445.1-ci maddəsinə əsasən icranı gecikdirmiş borclu gecikdirmə nəticəsində vurduğu zərər üçün və gecikdirmə zamanı təsadüfən baş vermiş icra mümkünsüzlüyünün nəticələri üçün kreditor qarşısında məsuliyyət daşıyır. Qanunun yuxarıda göstərilən tələblərinin işin müəyyən edilmiş halları üzrə tətbiqi belə nəticəyə gəlməyə əsas verir ki, borclu Zamanov İlham Aslan oğlu 15.08.2014-cü il tarixli kredit müqaviləsinə əsasən kreditor “Unibank” KB ASC-i qarşısında götürdüyü öhdəliyi icra etməməklə (vaxtında icra etməməklə və qüsurla icra etməklə) kreditora ziyan dəymiş və buna görə də vurduğu zərərin nəticələri üçün kreditor qarşısında məsuliyyət daşıyır. Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 448.1-ci maddəsinə əsasən əgər bu Məcəllə ilə və müqavilə ilə ayrı qayda müəyyənləşdirilməyibsə, borclu onun risk dairəsinə daxil olan öhdəliklərin icra edilmədiyi bütün hallar üçün cavabdehdir. 4 İş materiallarına əlavə olunmuş 15.08.2014-cü il tarixli kredit müqaviləsindən görünür ki, həmin müqavilədə göstərilən kredit məbləğinin ödənilməsi ilə bağlı tərəflər arasında ayrı qayda nəzərdə tutulmamışdır. Ona görə də qanununun yuxarıda göstərilən tələbini əsas tutaraq belə nəticəyə gəlmək olar ki, borclu İ.Zamanov icra edilməyən digər məbləğlər üçün də cavabdehdir. Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 470.1-ci maddəsinə əsasən zaminlik müqaviləsi üzrə zamin başqa şəxsin kreditoru qarşısında həmin şəxsin öz öhdəliyini tamamilə və ya hissə-hissə icra etməsi üçün məsuliyyəti öz üzərinə götürür. Həmin Məcəllənin 472.1-ci maddəsinə əsasən borclu zaminliklə təmin edilmiş öhdəliyi icra etmədikdə və ya lazımınca icra etmədikdə, əgər bu Məcəllədə və ya zaminlik müqaviləsində zaminin subsidiar məsuliyyəti nəzərdə tutulmayıbsa, zamin və borclu kreditor qarşısında birgə məsuliyyət daşıyırlar. Həmin Məcəllənin 472.2-ci maddəsinin tələbinə görə əgər zaminlik müqaviləsində ayrı qayda nəzərdə tutulmayıbsa, faizlərin, borc tutulması üzrə məhkəmə xərclərinin və borclunun öhdəliyi icra etməməsi və ya lazımınca icra etməməsi nəticəsində kreditora dəyən digər zərərin əvəzinin ödənilməsi də daxil olmaqla, zamin kreditor qarşısında borclu ilə eyni həcmdə məsuliyyət daşıyır. İş materiallarından görünür ki, tərəflər arasında bağlanmış kredit müqaviləsinin təminatı olaraq Kredit Təşkilatı ilə Zahidov Həzi Təhmiraz oğlu arasında bağlanmış kredit və bank hesabı müqaviləsi Azərbaycan Respublikası MM-in 471-ci maddəsinin tələbinə uyğun olaraq yazılı şəkildə bağlanmış və müqavilə zamin Zahidov Həzi Təhmiraz oğlunun iradə ifadəsinə zidd olmamış və onun tərəfindən imzlanmışdır. Həmin müqavilə ilə o, faizlərin, borc tutulması üzrə məhkəmə xərclərinin və borclunun öhdəliyi icra etməməsi və ya lazımınca icra etməməsi nəticəsində kreditora dəyən digər zərərin əvəzinin ödənilməsi də daxil olmaqla, kreditor qarşısında borclu ilə eyni həcmdə məsuliyyət daşımasına razılıq vermişdir. Məhkəmə kollegiyası belə hesab edir ki, birinci instansiya məhkəməsi tərəfindən iddia tələbi təmin edilərkən maddi və prosessual hüquq normaları düzgün tətbiq edilmişdir. Məhkəmə kollegiyası belə hesab edir ki, apellyasiya şikayətinin dəlili olaraq göstərilmiş işin faktiki hallarının tam və obyektiv araşdırılmaması, bank tərəfindən şişirdilmiş faizlərə münasibət bildirilməməsi, maddi və prosessual hüquq normalarının düzgün tətbiq edilməməsi barədə dəlilləri əsassızdır. Belə ki, işin faktiki halı olaraq tərəflər arasında 15.08.2014-cü il tarixli kredit və bank hesabı müqaviləsi bağlanılmaqla kreditor «Unibank» KB ASC tərəfindən İ.Zamanova kredit verilməsi, bununla da onların arasında öhdəlik münasibətlərinin yaranması və rəsmiləşdirilməsi həm İ.Zamanovun, həm də iddiaçı təşkilatın qarşılıqlı razılığı əsasında baş tutmuş, götürülən pul məbləğini ödəmədiyi və ya vaxtında ödəmədiyi halda hesablanacaq faizlər və cərimə haqları ilə bağlı əvvəlcədən məlumatlandırılmışdır. Ona görə də bank tərəfindən kredit verilməsi öhdəliyinin yerinə yetirilməsinə baxmayaraq, borclu İ.Zamanovun krediti və ona hesablanmış faizləri vaxtında ödəməli olduğu halda, ödəməməsi və bununla da həmin öhdəliyin icrasından birtərəfli qadada imtina etməsi halı müəyyən olunur. İş materiallarında olan “Unibank” KB ASC-i tərəfindən verilmiş 13 may 2015-ci il tarixli BANK/PİKMD/237779 saylı arayışdan görünür ki, Zamanov İlham Aslan oğlunun 15.08.2014-cü il tarixli, 1960 micİMS/14 saylı kredit müqaviləsi üzrə əsas borcu 2296.91 5 manat, faiz borcu 241,49 manat, cərimə borcu 86,82 manat, cəmi borcu 2625.22 manat təşkil edir. Bundan başqa, tərəflər arasında müqavilə münasibətləri yaranarkən Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankının İdarə Heyəti tərəfindən 34 saylı protokol ilə qəbul edilmiş və Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən 10 dekabr 2008-ci il tarixdə 3462 sayla qeydiyyata alınmış «Banklarda kreditlərin verilməsi qaydaları»nın hər hansı bir tələbi pozulmamışdır. Məhkəmə kollegiyası belə hesab edir ki, birinci instansiya məhkəməsinin gəldiyi nəticələr işin həqiqi hallarına uyğun gəlir və maddi və prosessual hüquq normaları birinci instansiya məhkəməsi tərəfindən düzgün tətbiq edilmiş, eləcə də işin bütün faktiki halları tam araşdırılmışdır. Ona görə də məhkəmə kollegiyası apellyasiya şikayətinin dəlillərini formal mülahizə xarakterli hesab edir. Azərbaycan Respublikası Mülki Prosessual Məcəlləsinin 385.2-ci maddəsinə görə birinci instansiya məhkəməsinin faktlar nöqteyi-nəzərindən qanuni və əsaslı olan və mahiyyəti üzrə düzgün olan qətnaməsi yalnız formal mülahizələrə görə ləğv edilə bilməz. Şərh olunanlara əsasən və Azərbaycan Respublikası Mülki Prosessual Məcəlləsinin 14.2, 77.1, 217.2, 217.4, 372, 376.2, 384.0.1, 385.2, 392, 393 və 405-ci maddələrini rəhbər tutaraq məhkəmə kollegiyası, QƏT ETDİ: Cavabdeh Zamanov İlham Aslan oğlu tərəfindən verilmiş apellyasiya şikayəti təmin edilməsin. İmişli rayon məhkəməsinin 25 fevral 2016-cı il tarixli, 2(036)-44/2016 saylı qətnaməsi dəyişdirilməsin. Qətnamə işdə iştirak edən şəxslərə rəsmi qaydada verildiyi gündən 2 ay müddətində Şirvan Apellyasiya Məhkəməsi vasitəsi ilə Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinin Mülki Kollegiyasına kassasiya şikayəti verilə bilər. Kassasiya şikayəti verilmədiyi halda, qətnamə qəbul edildiyi gündən 2 ay keçdikdən sonra qanuni qüvvəyə minir.
Hakimlər: Tofiq Heydərov
Vüsal Cəbrayılov
Sədrlik edən: İmza. Hakimlər: İmzalar. Əsli ilə düzdür. Hakim: Nüsrət Mirzəyev Yüklə 55,37 Kb. Dostları ilə paylaş:
|