Azərbaycan respubl kasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un vers tet
Yüklə 213,58 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ÇUQUN ƏR TM Ə TEXNOLOJ PROSESL ƏR ND Ə
|
AZƏRBAYCAN RESPUBL KASI TƏHS L NAZ RL Y AZƏRBAYCAN DÖVLƏT QT SAD UN VERS TET MAG STRATURA MƏRKƏZ Ə
Ə
ÇUQUNƏR TMƏ TEXNOLOJ PROSESLƏR NDƏ Ə
SƏMƏRƏL L Y mövzusunda M A G S T R D S S E R T A S Y A S I
xtisasın şifri və adı: 060510 – Ekologiya xtisaslaşma: – “ Ətraf mühiti mühafizə metodları və bərpası” Elmi rəhbər:
Magistr proqramının rəhbəri t.e.n., dos. brahimov Y.N.
dos.f.r.n., Novruzova F.M.
Kafedra müdiri, c.e.n., dos. Mehdiyeva V.Z. B A K I – 2 0 1 6
MÜNDƏR CAT G R Ş..................................................................................................... FƏS L 1. ÇUQUNƏR TMƏ TEXNOLOJ PROSESLƏR N N ÜMUM XARAKTER ST KASI ............................................................................... 1.1. Çuqunəritmə texnoloji proseslərinin əsas xüsusiyyətləri..... 1.2. Çuqunəritmə texnoloji proseslərində ətraf mühitin çirklənməsi FƏS L 2. ÇUQUNƏR TMƏ TEXNOLOJ PROSESLƏR NDƏ ƏTRAF MÜH T N MÜHAF ZƏS N N ƏSAS ST QAMƏTLƏR ......................... 2.1. Ətraf mühitin çirklənmələrinin qarşısının alınması yolları.......... 2.2. Hidrosferin mühafizəsi tədbirləri.................................................... 2.3. Zəhərli istehsalat tullantılarının basdırılmasının təşkili................. FƏS L 3. ÇUQUNƏR TMƏ TEXNOLOJ PROSESLƏR NDƏ ƏTRAF MÜH T N MÜHAF ZƏS TƏDB RLƏR N N TEXN K - QT SAD Ə SASLANDIRILMASI..................................................................................... 3.1. Çuqunəritmə zamanı ayrılan zərərli tullantıların hesablanması 3.2. Çuqunəritmə istehsalında zərərli maddələrin insan orqanizminə təsiri..................................................................................................................... 3.3. Çuqunəritmə texnoloji proseslərində ətraf mühitin mühafizəsinin səmərəli texnologiyaları................................................................................. 3.4. Zərərli maddələrin ətraf mühitdə yayılma prosesinin riyazi modelləri................................................................................................................... NƏT CƏLƏR............................................................................................... S T FADƏ ED LM Ş ƏDƏB YYATIN S YAHISI...........................
Mövzunun aktuallığı. Ekoloji problemlər son dövrlərdə qlobal və ümum- dünya xarakter kəsb etmişdir. Təbiətin qorunub saxlanılması və ekologiyasının mühafizəsi insanların və bütün canlı aləmin mühafizəsi deməkdir. Ona görə də təbiətin və ətraf mühitin mühafizəsi məsələsi dövlətimizin daxili və xarici siyasətinin ə sas istiqamətlərindən biridir. Təbiətin mühafizəsi və ehtiyat mənbələrindən səmərəli istifadə edilməsi hər bir vətəndaşın əsas vəzifəsi olmaqla bərabər, cəmiyyətimizin müasir inkişaf mərhələsində ən aktual problemlərdən biridir. Respublikada böyük sənaye potensialının inkişafı əsasən aşağıdakı sahələrin, iri müəssisələri ilə səciyyə edilir. Bu sahələrin əksər müəssisələri böyük miqdarda enerji tələb edir və eyni zamanda çoxlu tullantılar əmələ gətirir. Bu müəssisələr əsasən Bakı-Sumqayıt sənaye zonası və Abşeron yarımadasında cəmləşmişlər. Burada isə bir əsrdən də artıq müddətdə torpağa və landşafta zərərli təsiri nəzərə alınmadan neft və qaz çıxarılır, bu isə böyük torpaq sahələrinin sıradan çıxmasına gətirib çıxarmışdır. Beləliklə, təqdim edilən magistrlik dissertasiyasının məqsədi çuqunəritmə texnoloji proseslərinin texnogen tullantıları və onların zərərsizləşdirilməsi üsullarının tədqiqi əsasında atmosferə və ətraf mühitə ziyanlı təsirin azaldılmasının əsas yollarının müəyyən edilməsi və bu sahədə əməli təklif və tövsiyələrin işlənməsidir. Bu məqsədə nail olmaq üçün tədqiqatınaşağıdakı vəzifələri müəy- yənləşdirilmişdir: − çuqunəritmə texnoloji proseslərində texnogen çirklənmələrin yaranma mənbələri və onların təsnifat əlamətlərinin təhlili; − tullantıların insan və ətraf mühitə təsiri və təhlükəsizlik normalarının araşdırılması;
− texnogen tullantıların ətraf mühitdə yayılması və təminatlı su təchizatı sisteminin riyazi modellərinin işlənməsi; − tullantıların zərərsizləşdirilməsi üsulları və tullantıların azaldılmasının səmərəli yollarının seçilməsi; − çirklənmələrin azaldılmasına yönəlmiş təklif və tövsiyələrin işlənməsi. Tədqiqatların nəzəri və metodoloji əsasını Azərbaycan və xarici ölkə alimlərinin çuqunəritmə texnoloji proseslərində texnogen tullantılar və onların zərərsizləşdirilməsi üsullarına həsr olunmuş əsərləri və bu sahədə elmi tədqiqatların nəticələri təşkil edir. Tədqiqat predmeti və obyekti çuqunəritmə texnoloji proseslərində yaranan texnogen tullantılar və onların zərərsizləşdirilməsi üsulları, ətraf mühitə zərərli təsirlər və belə təsirin azaldılmasının üsul və vasitələridir.
ekologiya sahəsinə dair Fərman və sərəncamları, Dövlət Statistika Komitəsinin materialları, müxtəlif saytlarda olan məlumatlar, dövrü elmi-texniki jurnallarda dərc olunmuş məqalələr və digər mənbələr təşkil edir. Nəticələrin dürüstlüyü ümumi elmi-tədqiqat metodlarının korrektli istifadəsi, nəticələrin ciddi əsaslandırılması, habelə digər müəlliflərin nəticələri ilə uzlaşması ilə müəyyən edilir. Problemin qoyuluşu, məqsəd və vəzifələrin müəyyən edilməsi və onların həlli yollarına yanaşmalar, alınmış nəticə və təkliflərin məzmunu müəllifin müstəqil tədqiqatları, müşahidələri və mülahizələrinin məhsuludur. Tədqiqat metodları kimi ümumi elmi tədqiqat metodları istifadə olunmuşdur: analiz və sintez, induksiya və deduksiya, sistemli yanaşma və məntiqilik, müşahidə, qruplaşdırma, ümumiləşdirmə, müqayisəli təhlil və s. Məlumatların riyazi statistik və kompüter emalı da istifadə edilmişdir. Təqdim olunan tədqiqatların elmi yeniliyi konseptual planda çuqunəritmə texnoloji proseslərinin texnogen tullantıları və onların zərərsizləşdirilməsi üsullarının Yüklə 213,58 Kb. Dostları ilə paylaş:
|