Azərbaycan döVLƏt neft və SƏnaye universiteti
Yüklə 3,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
30
prosesini məhdudlaşdırmışdır. Yeni cihazda əvvəlki məhdudiyyətlərin əksəriyyətini aradan qaldırmaq mümkün olmuşdur. 3D induksiya karotajı cihazı ilə baxılan üç əsas məsələyə maili laylarda XEM-nin dəqiq ölçülməsi, laylanan məhsuldar intervalların seçilməsi və kəmiyyətcə qiymətləndirilməsi və əlaqəli başmaqdan istifadə etmədən layın struktur yatma bucağının ölçülməsi daxildir. Bu işdə ölçülərin necə aparılması təsvir edilməklə yanaşı, onların tətbiqi nümayiş etdirilir. Lay cihazın oxuna perpendikulyar olmadığı halda, məsələn, maili quyularda qonşu keçirici layların təsirindən induksiya karotajı cihazı ilə ölçülən XEM-in qiyməti əhəmiyyətli dərəcədə XEM-in həqiqi qiymətindən kiçik ola bilər.
Bu və digər təzahürləri nəzərə almaq üçün interpretator düzəlişləri əvvəlcə əl ilə aparırdı, sonra isə XEM-in həqiqi qiymətinə daha çox yaxınlaşmasına imkan verən düz və tərs məsələlərin həllində kompyuter üsulu işlənib hazırlanmışdır. Lakin bu üsulların köməkliyi ilə də bəzi naməlum parametrləri, təyin etmək mümkün deyildi. Yeni cihaz elektrik müqavimətini maili quyularda daha dəqiq ölçməklə yanaşı həm də quyu divarı ilə əlaqəsi olmadan layın düşmə bucağını və istiqamətini ölçür. Belə ölçmələr obyektlərin işlənməyə buraxılma risklərini azaldaraq lay haqqında daha dəqiq məlumat verir. İnduksiya karotajı cihazı ilə ölçməni mürəkkəbləşdirən daha bir layın xassəsi elektrik anizotropiyalığıdır. Anizotropiya gilli və eyni zamanda laylanma müstəvisinə paralel qum və gillərin növbələşməsi üçün səciyyəvidir. Üçölçülü induksiya karotajı cihazının istifadəsi zamanı naklonometriya məlumatları standart emalın əlavə məhsuludur. Ənənəvi naklonomer tədqiqat radiusu kiçik olduqda işləyir, və faydalı məlumatları almaq üçün quyu divarı ilə əlaqəsi olmalıdır. 31
Rt Scanner cihazı yuyulmanın və quyuda nahamarlığın mövcudluğuna həssas deyildir və o şəklini dəyişdirmiş kavernomerin istifadəsi zamanı həm aşağıdan yuxarı, həm də yuxarıdan aşağı ölçü apara bilər. Rt Scanner cihazından istifadə edilərək məlumatların alınması üçün keçirici mühit tələb olmadığından layın struktur düşməsi əvvəl çətin və ya heç mümkün olmadığı quyularda da təyin edilə bilər.
Студент: Руководитель: Гасымов Руслан Джуейхун о. доц. Искандеров Э.Г. IV курс, группа 154.4
При решении сложных геолого-геофизических задач современными цифровыми методами обработки и интерпретации очень важное значение имеет правильное задание физико-геологической модели исследуемого геологического объекта. В частном случае очень важно более точная оценка гравитационных эффектов модельных геологических структур. Для этого обычно используются однородные тела правильной формы, такие как шар, цилиндр, призма и т.д. В этом случае двухмерная или трехмерная геологическая структура представляется в виде набора тел правильной формы. На кафедре «Геофизика» Азербайджанского Государствен-ного Университета Нефти и Промышленности разра-ботан алгоритм и фортран- программа GTEOR-FORSE, которая позволяет вычислять гравитационные эффекты от двухмерных тел произвольной формы, находящихся на любой глубине. Для увеличения точности вычисления гравитационных эффектов имеется возможность 32
уменьшения шага разбиения структуры. С помощью этого алгоритма была выполнена оценка гравитационного влияния модельных и фактических структур произвольной формы.
Tələbə: Rəhbər: Məmmədquliyeva Səadət Fizuli qızı, prof.V.M.Seyidov IV kurs, qrup 177.4
Son dövrlərdə QK-ın bir növü olan spektral qamma karotajından da geniş istifadə edilir ki, bu cihazlar vasitəsilə radioaktiv elementlərdən şüalanan hissəciklərin spektrləri təyin edilərək, süxurun tərkibindəki radioaktiv elementlərin növü (uran, torium və kaliumun) və qatılığı müəyyənləşdirilir. Spektral -karotajla süxurlarda radioaktiv elementlərin qatılığı təyin etmək üçün xüsusi quruluşa malik olan quyu cihazını quyuya buraxılır. Hər bir radioaktiv elementin parçalanması zamanı şüalanma spektrləri müxtəlif olduğundan, üsul qeyd edilən bu xüsusiyyətə əsaslanır. Quyu cihazının qeyd etdiyi spektr kalibrləmədən alnınan energetik bölgü ilə müqayisə edilir. SQK vasitəsilə aşağıdakı məsələlər öyrənilir: - gilin mineral tərkibi və onların əmələ gəlmə şəraiti; - gilli kollektorlar; - bitumlu süxurlar; - kəsilişdə keçirici intervalların seçilməsi; - sulaşmış intervalların seçilməsi. Radioaktiv elementlərin süxurlarda iştirak etmə nisbətləri süxurun litoloji variasiyasının təyin edilməsinə imkan yaradır: -
nisbəti çöküntütoplanma şəraitində Yüklə 3,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|