Azərbaycan dili Hansı sözlərə saitlə başlayan şəkilçi artırdıqda “q” “ğ”

Azərbaycan dili
1. Hansı sözlərə saitlə başlayan şəkilçi artırdıqda “q” “ğ” – ya, “k” “y” – ya keçmir?

A) çarıq, kəpənək B) qoruq, ürək C) türk, şəfəq

D) sümük, otaq E) çiçək, yarpaq
2. Bəndlərin birindəki sözlərdə incə saitlərin hamısı işlənib:

A) amil, bağça B) ütü, elçi C) oğul, iynə

D) döyüşkən, elmi E) döyüşçü, hərb
3. “Qapaq” sözünün fonetik təhlilindəki səhvi göstərin.

A) Samitlərin üçü də çingiltilidir.

B) 5 səsdən, 5 hərfdən ibarətdir.

C) Sözdə iki sait, üç samit var.

D) Saitlərin ikisi də qalın, açıq, dodaqlanmayandır.

E) Ahəng qanununa tabedir, vurğu ikinci hecaya düşür.

4. Sinonimlər:

A) yazılışı və deyilişi müxtəlif olan, lakin eyni və yaxın mənaları bildirən sözlərdir.

B) yazılışı eyni, deyilişi müxtəlif olan sözlərdir.

C) mənaca bir-birinin əksi olan sözlərdir.

D) yazılışı eyni, mənaları müxtəlif olan sözlərdir.

E)  eyni kökdən yaranıb müxtəlif məna bildirən sözlərdir.

5. Biri mürəkkəb söz deyil:

A) xəmiraşı B) uzundərə C) qaragilə

D) emalatxana E) addımbaşı
6. Hansı sözlərin tərkibində -dır leksik şəkilçisi vardır?

1. çoxaldır 2. ruhlandır 3. pozmuşdur

4. azaldır 5. canlandır 6. qızardır

A) 2, 3, 5 B) 2, 6 C) 1, 3, 4 D) 2, 5 E) 1, 4, 6

7. Sifətdən düzələn ismi göstərin.

A) birlik B) mənlik C) başlıq

D) orucluq E) mərdlik
8. Hansı fikir səhvdir?

A) İsimlər ümumi və xüsusi olur, mənsubiyyətə görə dəyişir.

B) İsim cümlədə, əsasən, mübtəda və tamamlıq olur.

C) Başqa cümlə üzvləri yerində də işlənir.

D) İsimlər tək və cəm olur, hallanır.

E) İsimlər zamana görə dəyişə bilir.

9. Feldən düzələn sifəti göstərin.

A) basqın B) sürgün C) yaraqlı

D) yanğın E) gərgin
10. Biri mürəkkəb sifət deyil:

A) gəlimli-gedimli B) enişli-yoxuşlu C) təkbətək

D) ağzıbağlı E) gözüqırpıq
11. Müəyyən miqdar saylarından ibarət cərgəni göstərin.

A) beşdə bir, iki, yüz əlli B) az, xeyli, çox, on

C) bir, iki, üç, az-çox D) beş, otuz, əlli, min

E) çox, bir qədər, min, yüz

12. Əvəzliklərdən biri mənsubiyyət şəkilçisi ilə işlənə bilməz:

A) bu B) heç kim C) nə D) hara E) kimsə

13. Əvəzliklərdən biri məna növünə görə digərlərindən fərqlənir:

A) filan B) hamı C) kimsə D) nə isə E) hərə

14. Felin arzu şəkli hansı şəkilçi ilə düzəlir?

A) -malı(-məli) B) -a(-ə) C) -ar(-ər)

D) -sa(-sə) E) -acaq(-əcək)
15. Biri felin təsriflənməyən formasındadır:

A) görüşdükdə B) aparır C) saxladı

D) danışacağam E) bağışladı
16. Biri zərf deyil:

A) birdən (hoppanmaq) B) bərkdən (danışmaq)

C) qəfildən (qışqırmaq) D) bilmədən (çığırmaq)

E) ucadan (gülmək)

17. Biri quruluşca sadə bağlayı­cılardan ibarətdir:

A) halbuki, hərgah, habelə

B) da, də, həm də C) çünki, lakin, ancaq

D) və yaxud, istərsə də, hətta E) ki, çünki, hərgah

18. “Yaxınlaşdırmışdımsa” felinin morfoloji təhlilindəki səhvi müəyyənləşdirin.

A) –mış, –dı – keçmiş zaman şəkilçiləri, –m – şəxs şəkilçisi, –sa his­sə­cikdir (isə).

B) Sözün kökü sifət, başlanğıc forması feldir.

C) –laş və –dır – leksik şəkilçilərdir.

D) –sa – “isə” hissəciyidir, “idi” hissəciyinə artırılıb.

E) I şəxsin təkindədir.

19. Nümunələrdən biri söz birləşməsi deyil:

A) sən gələndə B) açıq söz C) qoca tarzən

D) Babəkin andı E) səhv etmək
20. Hansılar sərbəst söz birləşməsi deyil?

1. arana gəlmək 2. can almaq 3. uzaqdan gəlmək

4. xörək hazırlamaq 5. dil tökmək

A) 2, 3 B) 1, 2 C) 2, 5 D) 4, 5 E) 1, 4

21. Birində yanaşma əlaqəsi vardır?

A) sualın cavabı B) kitabın üzü

C) çiskinli hava D) bizlərdən birimiz

E) mahnını bəstələmək

22. Əmr cümləsinin qrammatik göstəricisi nədir?

A) xəbər şəkli B) əmr şəkli C) arzu şəkli

D) vacib şəkli E) lazım şəkli
23. İsmi xəbərin ifadə vasitələrindən hansı doğru göstərilməyib?

A) ismi birləşmələr B) feli bağlama tərkibi

C) məsdər tərkibi D) feli sifət tərkibi

E) adlar (fel olmayan nitq hissələri)

24. Cümlədə isimlə ifadə olunmuş üzvlərin əlamətini bildirir:

A) mübtəda B) tamamlıq C) təyin

D) zərflik E) xəbər
25. “Qızım, Cəmalə, çox narahat olma” cümləsində əlavə aiddir:

A) tamamlığa B) mübtədaya C) xəbərə

D) zərfliyə E) xitaba
26. Güman və şübhə bildirən ara sözlər cərgəsini göstərin.

A) həqiqətən, yəqin ki, bəlkə, demək

B) məncə, xülasə, əlbəttə, sözsüz

C) ehtimal ki, gərək ki, bəlkə, görünür

D) deməli, əvvəla, ikincisi, bəlkə də

E) şübhəsiz, sözsüz, zənnimcə, gərək ki

27. “Kənddə axşamüstü at kişnərtisi, mal-qara səsi ətrafa yayılır, hər evin qapısında samovar tüstülənirdi” tabesiz mürəkkəb cümləsinin tərkib hissələri arasında hansı məna əlaqələsi vardır?

A) səbəb-nəticə B) qarşılaşdırma

C) aydınlaşdırma D) zaman E) bölüşdürmə
28. Nümunə tabeli mürəkkəb cümlənin hansı növünə aiddir?

Aşıq var ki, bülbül, gül aşiqidir,

Aşıq var ki, sərvət, pul aşiqidir. (M.Yaqub)

A) tamamlıq budaq cümləli B) təyin budaq cümləli

C) mübtəda budaq cümləli D) xəbər budaq cümləli

E) zaman budaq cümləli

29. “Elələri də olur ki, səhvini başa düşmür” tabeli mürəkkəb cümləsinin tərkibin­dəki budaq cümlənin növünü müəyyənləşdirin.

A)  xəbər budaq cümləsi

B)  tamamlıq budaq cümləsi

C)  təyin budaq cümləsi

D)  tərzi-hərəkət budaq cümləsi

E)  mübtəda budaq cümləsi

30. “Elçin məktəbin ən yaxşı şagirdidir” cümləsinin düzgün sintaktik təhlili hansı sxemə uyğundur?

A)

B) C)

D) E)