Az ərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Bakı İdarəetmə və Texnologiya kolleci

Mövzu
 2.11
. Çəkib uzatma əməliyyatı – 6 saat.
Çəkib uzatma əməliyyatında istifadə olunan dəzgahlar və alətlər. Onların konstruksiyası 
v
ə iş prinsipləri. Çəkib uzatma əməliyyatının məqsədi məftilin diametrini kiçiltmək. Həttə 
al
ətinin quruluşunun və ondan istifadənin öyrədilməsi. Dairəvi dəliklər olan lövhələr ilə yanaşı 
kvadrat, düzbucaq, üçbucaq və xüsusi məqsədlər üçün müxtəlif fasonlu formalarda kalibrlərin 
olması.Lövhəni təmizləmək üçün benzinlə yuyaraq mum və yağ qalıqlarından təmizlənməsi. 
Əməliyyatın icrası zamanı istifadə olunan köməkçi vasitələr: 

m
əngənə 

k
əlbətin 
M
əftilin konusdan keçməsini asanlaşdırmaq üçün matrislərə mum və ya mineral yağ 
çəkilməsi. Məftil lazimi ölçünü alana qədər matrislərdən ard-arda keçirilməsi.
 
Mövzu
 2.12
. Ştamplama əməliyyatı – 4 saat.
Ştamplama prosesində istifadə olunan dəzgahlar və ştampların iş prinsipinin 
öyrədilməsi. Ştamplama əməliyyatı formaverici vasitələr ilə presslərdə həyata keçirilməsi. 
Soyuq halda ştamplama əməliyyatı iki yerə bölünür: 

hiss
ələrəayırma 

formad
əyişdirmə 
Hiss
ələrəayırma əməliyyatı metalın bir hissəsinin digər hissəindən ayrılması. 
Hiss
ələrəayırma əməliyyatının növləri: 

k
əsmə – əməliyyat diskli və mexaniki qayçılar vasitəsi ilə icra olunur. 

qırma – məmulatın kontur boyu kəsilməsi. 

deşmə – məmulatın daxilində dəliyin açılması. 
Formad
əyişdirmə əməliyyatı zamanı məmulata nəzərdə tutulan formanın verilməsi. 
Formad
əyişdirmə əməliyyatının növləri: 

---

14 

əymə – məmulatın kontur boyu formasını dəyişmədən daxilinin təzyiqləemalı. 

uzatma 
– ştampların köməyi ilə lövhələrdən və məmulatlardan içiboş detalların əldə 
olunması. 

ştamplama – məmulatın səthində müəyyən relyef və ya rəsmin əldə olunması. 
Mexanikl
əşmiş ştamplama əməliyyatı iki yerə bölünür: 
1. 
birt
ərəfli ştamplama 
2. 
ikit
ərəfli ştamplama