Algoritmlarni loyihalash

Trapesiya formulasini ko`rsating.(Bu yerda , )

223. Qanday masala korrekt qo`yilgan deyiladi? 92. Masala qachon turg`un deyiladi?

"Qanday masala korrekt qo`yilgan deyiladi?" deb o'zbek tilida "Qanday muammoga yechim to'g'ri berilmagan deyiladi?" degan ma'noni anglatadi. Bu ifoda bir narsani amalga oshirishda yoki bir muammoni hal qilishda noaniqlik, xato yoki kamchiliklar bo'lishini bildiradi. Bu izoh barcha zarur ma'lumotlarni o'z ichiga olgan holda muammoni to'g'ri tushunishga yordam berishi mumkin emasligini ko'rsatadi.
224. Optimallik mezoni ......ga egai.
225 Optimallik mezoni sifatida qabul qilishi mumkin:.
226. Optimallashtirish modeli quyidagilardan iborat:
Optimallashtirish modeli quyidagilardan iborat: maqsad funksiyasi, cheklovlar to'plami va parametrlar majmuasi.


Optimallashtirish modellari quyidagilardan iborat bo'lishi mumkin:
Muammoga oid maqsad funksiyasi:
O'zgaruvchilar:
Modellash usullari:
Shartlar:
O'lchov va qiymatlar:
Algoritmalarga asoslangan hal qilish:

227. Qabul qilinadigan yechimlar sohasi - bu quyidagilar amalga oshiriladigan soha:

228. Optimallashtirish masalalari quyidagi usullar bilan hal qilinadi:
Optimallashtirish masalalari, quyidagi usullar orqali hal qilinishi mumkin:
Tahlilga asoslangan usullar
Tezlash usullari:
Genetik algoritmlar
Simulyatsiya modellari:
Optimizatsiya texnologiyalari:
229 Maqsad funksiyasi.
Maqsad funksiyasi (yoki obyektiv funksiyasi) bir optimizatsiya muammoga oid maqsad yoki hedefni ifodalaydigan matematik funksiya hisoblanadi. Bu funksiya, bir nechta muhim o'zgaruvchilarga (masalan, x, y, z) bog'liq bo'ladi va ularning qiymatlarini o'z ichiga oladi. Maqsad funksiyasini optimallashtirish yoki maksimal yoki minimal qiymatga ega bo'lishi kerakligini aniqlash uchun optimizatsiya algoritmalari yordamida ishlatiladi.
Maqsad funksiyasi muammoga oid maqsadni yaxshilash, ta'minlash yoki boshqa yo'naltirishga oid ko'rsatkichlarni ifodalaydi
230 Min uchun optimallashtirish masalalarida sun'iy o'zgaruvchilar uchun koeffitsientlar odatda:

231 Masalaning optimal yechimida barcha sun’iy o‘zgaruvchilar quyidagilar bo‘lishi kerak:

Optimal yechimda barcha sun'iy o'zgaruvchilar quyidagilar bo'lishi kerak:

Sun'iy o'zgaruvchilar:
Qiymatlar
Chegaralar
O'zgaruvchilar oraliqlari:

232. Transport masalasini hal qilishning asosiy maqsadi (shu jumladan ishlab chiqarishni optimal rivojlantirish va joylashtirish muammosi):

Transport masalasini hal qilishning asosiy maqsadi, resurslarni (masalan, mahsulotlar, xizmatlar, energiya) tushumini optimal ravishda joylashtirishni ta'minlash va ulardan foydalanishni rivojlantirishdir. Bu masala yoki muammo transport va loyihalar sohasida yoki buyumlararo olaylarda (masalan, menejment, logistika, maishiy texnika) yuzaga kelishi mumkin.

233. Chiziqli dasturlashning muallifi:

Chiziqli dasturlashning asosiy muallifi Alan Kay hisoblanadi
George Dantzigbo’lishi ham mumkin

234 Chiziqli dasturlash usulini ishlab chiqqan va Nobel mukofotini olgan olim:

Chiziqli dasturlash usulini ishlab chiqqan va Nobel mukofotini olgan olimlar William Gossett (taklifnomasi bilan Student deb ham nomlanadi) va Ronald Fisher hisoblanadi.

235. Chiziqli dasturlash muammosi kanonik deyiladi, agar cheklovlar tizimiga quyidagil shart kirsa :

Agar cheklovlar tizimiga quyidagilardan biri (yoki bir nechta) shart kirsak, chiziqli dasturlash muammosi "kanonik" deyiladi:
Lineynlik sharti
Butun sonlar sharti
Qat'iylik sharti:
Jamlanuvchi shartlar:

236 Chiziqli dasturlash masalasining trivial cheklovlari ..........sharti deyiladi:

237 Agar chiziqli dasturlash masalasida ruxsat etilgan to'plam bo'sh bo'lmasa va maqsad funksiyasi cheklangan bo'lsa, u holda:

Agar chiziqli dasturlash masalasida ruxsat etilgan to'plam bo'sh bo'lmasa va maqsad funksiyasi cheklangan bo'lsa, ushbu muammo cheklanadigan cheklovlar tizimi bilan muvaffaqiyatli yechilishi mumkin Maqsad funksiyasini cheklash sharti, muammoga tegishli o'zgaruvchilar va ularning chegaralarini cheklashda foydalaniladi. Bu shartlar maqsad funksiyasining hamda o'zgaruvchilar chegaralarining yechimini cheklashda muammoga tegishli cheklovlar bilan bog'liq

238. Simpleks usuli chiziqli dasturlash masalasini............... yechish uchun mo'ljallangan

lineyn optimallashtirish masalalarini hal qilish uchun ishlatiladi

239. Transport vazifasini cheklash tizimidagi koeffitsientlar............:

Transport vazifasini cheklash tizimidagi koeffitsientlar ko'plab o'zgaruvchilarga bog'liq bo'ladi va masalan, quyidagi koeffitsientlar kiritilishi mumkin:
Transportning mablag'lar koeffitsienti
Kiritish kapasiteti (ai
Chiqarish kapasiteti
Ulanish koeffitsientlari

240. 80 va 90 quvvatga ega ikkita etkazib beruvchi va uchta iste'molchi bo'lsin; 40, 50 va 60 ta sig'imli Birinchi etkazib beruvchidan iste'molchilarga transport xarajatlari mos ravishda 2, 5, 6; ikkinchisidan 4, 7, 3. Eng kam xarajat usulidan foydalangan holda transportning umumiy qiymatini aniqlang.

Transportning umumiy qiymati 50 ga teng.
eng kam xarajat usulidan foydalangan holda transportning umumiy qiymati **530** bo'ladi.

241. 80 va 90 quvvatga ega ikkita etkazib beruvchi va uchta iste'molchi bo'lsin; 40,50 va 60 ta sig'imli. Birinchi etkazib beruvchidan iste'molchilarga transport xarajatlari mos ravishda 2, 5, 6; ikkinchisidan 4, 7, 3. Optimal tashish rejasi uchun transportning umumiy narxini aniqlang.

Transportning umumiy narxi 220 bo'ladi.
Shu bilan birga transportning umumiy narxi U = 580 bo'ladi.

242Tarmoq diagrammasidagi oldingi yo'l deganda nima tushuniladi ?

Tarmoq diagrammasida "oldingi yo'l" ifodasi bir biriga bog'liq bulgandagi tarmoqdagi tarmoq elementlari o'rtasidagi aloqani anglatadi. Bunda "oldingi" so'zi bir tarmoq elementidan oldingi tarmoq elementini ifodalaydi.

243. Tarmoq diagrammasidagi keyingi yo‘l deganda nima tushuniladi ?

"Tarmoq diagrammasidagi keyingi yo'l" ifodasi bir tarmoq elementidan keyingi tarmoq elementini ifodalaydi. Bu ifoda tarmoq elementlari orasidagi aloqani yoki bog'lanishni tushunishda foydalaniladi.

244 Tarmoq grafigi nima ekanligini tushuntiring :

Tarmoq grafigi, bir nechta obyektlar (yoki bo'lmaganlar) orasidagi aloqalarni ifodalaydigan, to'g'ri yo'nalishli aloqa elementlari to'plamidir. U obyektlar (vertexlar) va ularga bog'langan aloqalar (tenglar, birlashmalar) orqali tashkil etiladi. Tarmoq grafigi matematikada aloqalar tuzilishini model qilishda va ko'plab sohalarda qo'llaniladi, masalan, tarmoq modellarini, kompyuter tarmoqlarini, transport tarmoqlarini va boshqalarini ifodalashda ishlatiladi

245. Loyihaning tarmoq diagrammasidagi hodisalar .........tasvirlangan:

246. Loyihaning tarmoq diagrammasidagi ishlar ...........tasvirlanadi:
247. To'lov matritsasi tomonidan berilgan matritsali o'yinning yuqori narxi
...........ga teng .
248. Matritsa o'yini to'lov matritsasi tomonidan beriladi . Keyin o'yinning pastki narxi ... ga teng .
249 O'yinchilar ixtiyoridagi mumkin bo'lgan harakatla:
O'yinchilar ixtiyoridagi mumkin bo'lgan harakatlar o'yin turi va qoidalarga bog'liq bo'ladi. Har bir o'yin o'ziga xos qoidalarga va imkoniyatlarga ega bo'lishi mumkin.

250 Epsilon usul bu.....

Epsilon usul, optimallashtirish masalalarini hal qilishda foydalaniladigan bir algoritmadir. Bu usul, bir maqsad funksiyasini minimal yoki maksimal qilishga qaror qiladi va bu maqsad funksiyasini epsilon (ε) qiymati bilan taqqoslaydi.
251. Ekstremal chiziqli dasturlash masalasi bu ............., unda yechim bir nechta komponentlarning yaxlitligi bilan yuklanadi


Ekstremal chiziqli dasturlash masalasi, bir maqsad funksiyasini ekstremal qiymatga (minimal yoki maksimal) yaqinlashishni hedefleyen bir optimallashtirish masalasidir. Bu masalada, bir dastur (program) yordamida lineyka, kvadratik yoki boshqa chiziqli funksiya minimallashtirilishi yoki maksimallashtirilishi uchun qiymatlar qidiriladi.

252. Maksimal g'alaba qozonish uchun o'yinchilarning birgalikdagi harakatlari bu.....

Maksimal g'alaba qozonish uchun o'yinchilarning birgalikdagi harakatlari o'yin turi va qoidalarga bog'liq bo'ladi. Har bir o'yin o'ziga xos taktika va strategiyalarga ega bo'lishi mumkin.
253 O’yinlar partiyasi bu..........
O'yinlar partiyasi, bir guruh yoki jamoa a'zolari tomonidan o'yinlar o'ynash,

254. R-sohadagi boshqa nuqtalarga tobe bo'lmagan nuqtalar to'plami va

ular uchun shart qanoatlansa, u......
R-sohadagi boshqa nuqtalarga to'be bo'lmagan nuqtalar to'plami va ular uchun shart qanoatlansa, u ham qanoatlantirilgan nuqtalar to'plami bo'ladi

255. Nuqta tobe nuqta deyiladi, agar.......

Nuqta to'be nuqta deyiladi, agar uning hammasi boshqa nuqtalar bilan uzra to'pilsa, shuningdek, uning R-sohada hech qanday shartlar qanoatlanmasa, ya'ni uning R-sohaddagi har qanday boshqa nuqtalar bilan yaqinligi yoki aloqasi bo'lmasa. Tobe nuqta, R-sohaddagi boshqa nuqtalar tomonidan bilan kesib tashlanmagan, aloqasiz va uzra to'plamagan nuqta sifatida aniqlanadi.
256. m x n matritsa, i= 1,... ,nj=1,...,m ( i,j ) –element birinchi o'yinchi i-yurisida va ikkinchi o'yinchining j- yurishii o'yinchilarning yutish(yutqazish) qiymati belgilovchi elementlardan tuzilgan matritsa
............. deyiladi
Berilgan matritsa m x n o'lchamli bo'lib, u o'yinchilarning yutish (yutqazish) qiymatlarini ifodalayadi. Matritsada har bir element (i, j) birinchi o'yinchi i-yurishida va ikkinchi o'yinchining j-yurishida yutish (yutqazish) qiymatini belgilovchi bir elementdan iborat bo'ladi

257 Harakatlar ketma-ketligi sifatida tavsiflanadigan oyin.........deyiladi.

Harakatlar ketma-ketligi sifatida tavsiflanadigan oyin, o'yin davomida o'yinchilar tomonidan o'tkaziladigan harakatlarning o'zaro bog'liqligi va tartiblanishi bilan belgilanadi. Bu turiy oyinlar o'yinchilarning har bir harakatini oldingi harakatga bog'liq qilib o'tkazishini talab etadi.

258. Balanssiz transport masalasi bu......

Balanssiz transport masalasi, birinci kaynak (etkazib beruvchi) va ikinci kaynak (iste'molchi) arasida kaynaklar va iste'molchilarning miqdorlari va xarajatlari o'rtasida balanssizlik yuz beradigan bir transport masalasidir. Bu masalada, etkazib beruvchilar va iste'molchilar sonlari, miqdorlari va xarajatlari bir-biriga mos kelmaydigan bo'lishi mumkin

259. Mavjud xom ashyo bilan cheklangan holda, tashkilot tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotlarni daromadni maksimal darajada oshirish zarur bo'lganda yuzaga keladigan masala.............. deyiladi;

kapasitetli optimallashtirish masalasi" deb ataladi.

260. Har bir o'yindan keyin ikki o'yinchining to'lovlari yig'indisi nol bo'lmagan o'yinlar

..........deyiladi
"nimadirliksiz o'yinlar" deb ataladi.

261. Ikki o'yinchining manfaatlari qat'iy qarama-qarshi bo'lgan o'yin, ya'ni.

birining yutqazishi hisobiga ikkinchisining yutish‘i.............. deyiladi

Birining yutqazishi hisobiga ikkinchisining yutish'i, "sira-alternativ o'yinlar" (sequential/alternating games) deb ataladi.

262. .........transport masalasining asosiy rejasini optimallikka tekshirish uchun qo’llaniladigan usullaridan biri hisoblanadi.

do'koning algoritmi" (Northwest corner method) hisoblanadi.

263. Optimal rejaga qadar yo'qotish funktsiyasining kichikroq qiymatini beruvchi transport masalasining yangi asosiy rejasiga o'tish algoritmi............. deyiladi

"Stepping Stone" (O'tish Tosh) algoritmi deb ataladi.

264. π raqamining o`rniga ishlatiladigan a = 3,14 raqamining chegaraviy absolyut xatoligini ko`rsating

0,00159 ga teng

265 m×n matritsada satrlar va ustunlarini joyini almashtirilsa qanday matritsa deyiladi?

transpozitsiya" deyiladi.

266 Gauss usuli bilan qanday tenglamalar yechiladi?

Gauss usuli, bir nechta tenglamalar sistemalarini yechish uchun qo'llaniladigan bir usuldir. Uning asosiy maqsadi, eng yomon va oddiy tenglamalar sistemalarini, ko'plab tenglamalar sistemalariga o'tkazish orqali yechishdir.

Gauss usuli quyidagi bosqichlardan iborat:

1. 
   Tenglamalar sistemasi ustunlarni birinchi o'rindan boshlab olish uchun birlashtiriladi. Tenglamalar sistemasi matritsa (A) bilan birlashtirilgan tenglamalar majmui (B) ko'rinishida beriladi.
   
2. 
   Tenglamalar sistemasi ustunlarni yechish uchun elon qilingan amalga oshiriladi. Uning asosiy qismi, bitta ustunni, uning koeffitsientlarini ortga olib tashlashdir. Buning natijasida, tenglamalar matritsa (A) o'zgaradi va birlashtirilgan majmu (B) ham o'zgaradi.
   
3. 
   Tenglamalar sistemasi ustunlarni yechish jarayoni davom etadi. Ustunlarni ortga olib tashlash va matritsani o'zgartirish bosqichlari davom ettiriladi, toki yechim topilishi yoki yechimsizlik aniqlanishi bo'lguncha.
   
4. 
   Agar tenglamalar sistemasi yechimlarga ega bo'lsa, natijaviy tenglamalar sistemasi olinadi. Aks holda, yechimsizlik aniqlanadi.
   

267 Gauss usuli necha etapdan iborat?

Gauss usuli uch etapdan iborat:

1. 
   Matritsaning qo'shimcha ustunlarini birlashtirish.
   
2. 
   Ustunlarni normalizatsiya qilish (birinchi elementni 1 qilish).
   
3. 
   Eslantirishni amalga oshirish (ustunlarni ortga olib tashlash va matritsaning qolgan qismini o'zgartirish).
   

Ushbu uch etap yordamida, Gauss usuli orqali tenglamalar sistemasi yechish jarayoni amalga oshiriladi.

270 Gauss usulida chiziqli algebraik tenglamalar sistemasi o’ng yurishda qanday ko’rinishga keltiriladi?

Gauss usulida chiziqli algebraik tenglamalar sistemasi o'ng yurishda quyidagi ko'rinishga keltiriladi:
Ax = b
Bu yerda A n x n o'lchamli matritsa, x n x 1 o'lchamli to'plam (tenglamalar to'plami koeffitsientlari), va b n x 1 o'lchamli to'plam (aniq yechimlar to'plami)ni ifodalaydi.
Shu ko'rinishdagi chiziqli algebraik tenglamalar sistemasi Gauss usuli yordamida yechish uchun yuqoridagi matritsa va to'plamlardan foydalaniladi.

280.Teskari matritsa usuli.AX=B vektor tenglamasini yechish uchun uning ikki tamoniga A^-1 teskari matritsani ko‘paytiramiz va natijada quyidagiga ega bo‘lamiz.


X = A^(-1) · B

290. Ma’lumotlarni kiritish kaysi simvol orqali bajariladi?

Ma'lumotlarni kiritish amaliyoti odatda klaviaturadagi belgilar orqali bajariladi. . Bu belgilar lotin alifbosidagi harflar (A-Z, a-z), raqamlar (0-9), va boshqa belgilar (such as punctuation marks, whitespace characters, special symbols) bo'lishi mumkin.

291. Xotiradagi xajmni xisoblash amalini ko‘rsating:

Xotiradagi xajmni xisoblash uchun bir nechta faktorlar mavjud bo'lishi mumkin, ammo umumiy ravishda quyidagi formulalardan biri yordamida amalga oshiriladi:

Xotira o'lchami:


Xotira hajmi:
Xotiradagi maydonlar soni:

292. Ma’lumotlarni chiqarish qaysi simvol orqali bajariladi?

Ma'lumotlarni chiqarish uchun print() funksiyasidan foydalanish mumkin.

293 Qaysi so‘z yordamida ko‘p alternativli tanlash namoish etiladi?

Ko'p alternativli tanlash namoyishi qo'llaniladigan so'z "switch" yoki "case" bilan bog'liq bo'lishi mumkin. Bu so'zlar ba'zi dasturlash tillarida (masalan, C++, Java, Python) tanlash operatsiyasini ifodalaydi.

294 Operator goto boshqaruvni qaysinga beradi:

"goto" operatori dasturlashda buyruqlar boshqarishni belgilaydi. Bu operator yordamida bajarilishi kerak bo'lgan buyruqlar o'rnini o'zgartirish uchun ishlatiladi.

295. Siklni keyingi bosh iteratsiyasiga boshqaruvni qaysi operator yuboradi?

Ushbu operatorlar break, continue va goto deb nomlanadi. Break operatori siklni to'liq to'xtatib, sikldan chiqishni ta'minlaydi. Continue operatori siklning joriy iteratsiyasini to'xtatib, siklning bosh iteratsiyasiga o'tishni ta'minlaydi. Goto operatori esa istalgan nuqtadan istalgan nuqtaga boshqaruvni o'tkazish imkonini beradi.

296. Qaysi so‘z yordamida sikldan chiqish bajariladi?

Break operatori siklni to'liq to'xtatib, sikldan chiqishni ta'minlaydi.

297. Qaysi so‘z yordamida dinamik xotira ajratiladi?

Dinamik xotira ajratilishi uchun malloc() va free() funksiyalari ishlatiladi. malloc() funksiyasi xotiradan kerakli miqdorda joy ajratib, uning ko‘rsatgichini qaytaradi. free() funksiyasi esa malloc() orqali ajratilgan xotirani bo‘shatadi.

298. Qaysi so‘z yordamida dinamik xotira uchiriladi?
Dinamik xotira (RAM) o'chirish uchun "dismount" (yoki "unmount") so'zi ishlatiladi.

299 SHart operatori kaysi konstruksiya yordamida ifodalanadi?
If, else (aniqa amas)
300 SHartdan sungi sikl kaysi konstruksiya yordamida bajariladi?


Else (aniqa amas)