Algilanan risk ve tüketiCİ etnosentrizm eğİLİMİNİn yerli marka cep telefonlarina yöneliK

35

Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi

Mustafa Bilgehan Kutlu | Hakan Kağnıcıoğlu

Cilt 3 . Sayı 1. Nisan 2017

Açımlayıcı faktör analizi (Varimax) sonucunda (Tablo 2), ölçek 

maddelerinin tümü kendileriyle ilgili faktörlerin altında toplanmak-

tadır. Ölçek maddelerinin faktör yükleri 0,595-0,892 aralığındadır. 

Maddeler ait, en küçük eşkökenlilik (communality) değeri 0,509 

gerçekleşmiştir. Sekiz faktörlü yapı ile varyansın %72,406’sı açık-

lanmaktadır. Genel anlamda ölçeklerin yapı geçerliliğinin sağlandığı 

görülmektedir.

Tablo 2. Açımlayıcı faktör analizi sonuçları

 

 

 

 

 

Açıklanan 

Faktör

Madde

Eşkökenlilik

Faktör yükü

Özdeğer

varyans %

CETSCALE

et2

0,509

0,595

7,252

11,627

 

et7

0,596

0,742

 

 

 

et8

0,652

0,790

 

 

 

et9

0,522

0,706

 

 

 

et13

0,617

0,741

 

 

 

et16

0,632

0,763

 

 

Sosyal risk

s1

0,826

0,879

3,584

10,622

 

s2

0,840

0,892

 

 

 

s3

0,848

0,895

 

 

Fiziksel risk

fiz1

0,829

0,853

2,483

9,233

 

fiz2

0,832

0,866

 

 

 

fiz3

0,795

0,835

 

 

Zaman riski

z1

0,795

0,829

1,796

9,157

 

z2

0,858

0,853

 

 

 

z3

0,849

0,838

 

 

Finansal risk

fin1

0,821

0,794

1,720

9,157

 

fin2

0,825

0,831

 

 

 

fin3

0,851

0,820

 

 

Performans riski

per1

0,782

0,805

1,239

8,505

 

per2

0,750

0,784

 

 

 

per3

0,754

0,763

 

 

Tutum

t1

0,620

0,735

1,172

8,041

 

t2

0,514

0,672

 

 

 

t3

0,659

0,778

 

 

 

t4

0,537

0,710

 

 

Psikolojik risk

ps1

0,709

0,825

1,026

6,292

 

ps2

0,740

0,694

 

 

 

ps3

0,713

0,645

 

 

---

36

Algılanan Risk ve Tüketici Etnosentrizm Eğiliminin Yerli Marka Cep Telefonlarına Yönelik Tutum Üzerinde Etkisi

Araştırmada Kullanılan Ölçeklerin Güvenirlikleri

Araştırmada kullanılan ölçeklerin Cronbach 

α

 güvenirlikleri Tab-

lo 3’de verilmektedir. Psikolojik risk ölçeğinin güvenirlik değeri 0,7 

düzeyinin altında bulunmuştur. Ps1 maddesi ölçekten çıkarıldığında 

psikolojik risk ölçeğinin güvenirlik düzeyi 0,831’e yükselmektedir. 

Bu nedenle Ps1 maddesinin ölçme modelinden çıkarılmasına karar 

verilmiştir. Algılanan risk ölçeğine ait güvenirlik düzeyi 0,907 hesap-

lanmaktadır. Bir ölçeğin güvenilir olarak nitelendirebilmek için güve-

nirlik değerinin en az 0,61-0,80 aralığında olması önerilmektedir (Na-

kip, 2006). Ölçeklere ait güvenirlik düzeyleri 0,7 değerinin üzerinde 

olduğundan kabul edilebilir seviyededir. 

Tablo 3. Ölçek güvenirlikleri

Ölçek

Madde Açıklama

Cronbach 

α

Tutum

t1

Düşük kalitelidir/Yüksek kalitelidir

0,707

t2

Kötü tasarım ve stile sahiptir/İyi tasarım ve stile 

sahiptir

 

t3

Düşük teknolojilidir/Yüksek teknolojilidir

 

t4

Fiyat kalite oranı düşüktür/Fiyat kalite oranı yüksektir

 

Finansal risk

fin1

Yerli marka cep telefonu verdiğim paraya değmez

0,898

fin2

Harcanacak para miktarı düşünüldüğünde, yerli marka 

cep telefonu alımı risklidir.

 

fin3

Yerli marka cep telefonuna harcadığım para boşa 

gidebilir

 

Fiziksel risk

fiz1

Yerli marka cep telefonu kullanımı sağlığımı tehdit 

edebilir

0,889

fiz2

Yerli marka cep telefonu yaydığı radyasyon nedeniyle 

beynime zarar verebilir

 

fiz3

Sağlığım için yerli marka cep telefonu kullanmam

 

Zaman riski

z1

Yerli marka cep telefonu bozulursa yenisiyle 

değiştirmek zaman alır

0,901

z2

Yerli marka cep telefonu problem yaratırsa tamir 

ettirmek zaman alır

 

z3

Yerli marka cep telefonu ile ilgili şikâyetlerin 

giderilmesi zaman alır

 

Performans 

riski

Per1

Yerli marka cep telefonları yeterince hızlı değildir

0,852

Per2

Yerli marka cep telefonlarının şarjı çabuk biter

 

Per3

Yerli marka cep telefonları dayanıklı değildir

 

---