Plani Hapësinor për Parkun Kombëtar “Bjeshkët e Nemuna”
Instituti për Planifikim Hapësinor
5
P Ë R M B A J T J A
K O N T E K S T I
Parqet kombëtare në Evropë………………………………………………….. 6
Parqet kombëtare në Kosovë …………………………………………………. 8
Hyrje………………………………………………………………………………………… 9
Roli dhe bazueshmëria e planit ………………………………………………. 9
I.
PROFILI I ZHVILLIMIT HAPËSINOR …………………………..………………. 12
MJEDISI DHE SHFRYTËZIMI I TOKËS ....…………………………………….. 13
Biodiversiteti …………………………………………………………………………… 13
Karakteristikat pedologjike ……………………………………………………… 15
Gjendja e mjedisit ……………………………………………………………………. 15
Veçoritë gjeomorfologjike ……………………………………………………….. 16
Karakteristikat gjeologjike………………………………………………………… 17
Karakteristikat hidrogjeologjike ......................…………………………. 17
Veçoritë hidrologjike ………………………………………………………………. 19
Veçoritë klimatike …………………………………………………………………… 20
Erozioni …………………………………………………………………………………… 20
Zonat sizmike…………………………………………………………………………… 21
Shfrytëzimi i tokës…………………………………………………………………… 22
Trashëgimia kulturore …………………………………………………………….. 25
Trashëgimia natyrore ……………………………………………………………… 29
POPULLËSIA DHE ZHVILLIMI SOCIAL ..…………………………………….. 30
Vendbanimet dhe banimi ………………………………………………………. 33
ZHVILLIMI EKONOMIK ……………………………………………………………. 34
Veprimtaria bujqësore dhe blegtorale …………………………………… 34
Bletaria ……………………………………………………………………………………. 34
Industria …………………………………………………………………………………. 35
Tregëtia dhe zejtaria ……………………………………………………………….. 35
Turizmi dhe potencialet turistike në Park ................................... 36
INFRASTRUKTURA FIZIKE…………………………………………………………. 42
Infrastruktura e transportit dhe transporti …………………………….. 42
Telekomunikacioni ………………………………………………………………….. 42
Infrastruktura e energjisë elektrike…………………………………………. 43
Menaxhimi i mbeturinave………………………………………………………. 43
Infrastruktura ujore…………………………………………………………………. 43
Analiza SWOT ………………………………………………………………………….. 44
Sfidat kryesore…………………………………………………………………………. 44
Administrimi dhe menaxhimi i parkut ……………………………………. 44
Mbrojtja dhe ruajtja e mjedisit, peizazhit, biodiversitetit dhe
vlerave natyrore e kulturore te parkut ……………………………………. 45
Shfrytëzimi racional i resurseve natyrore në dobi të zhvillimit
ekonomik në parkun kombëtar ………………………………………………. 47
Rigjallërimi i aktiviteteve tradicionale në vendbanimet e parkut
dhe ruajtja e traditës si faktorë ndikues ..........………………………
48
II.
VIZIONI, PARIMET DHE CAQET ……………………………………………….
49
Vizioni …………………………………………………………………………………….. 49
Synimet dhe objektivat ………………………………………………………….. 49
III.
KORNIZA E ZHVILLIMIT HAPËSINOR ……………………………………….
51
Koncepti i zhvillimit hapësinor ………………………………………………. 51
Ndarja në zona sipas regjimit të mbrojtjes ……………………………. 52
Skenarët e zhvillimit ………………………………………………………………. 55
IV.
STRATEGJIA DHE VEPRIMET PËR ZBATIM ……………………………..... 58
S1. Administrimi, menaxhimi efikas i parkut dhe bashkëpunimi
në shërbim të parkut ………………………………………………………………. 58
S2. Mbrojtje, ruajtje dhe shfrytëzim racional i vlerave të
trashëgimisë natyrore e kulturore në park dhe për rreth tij ……. 58
S3. Zhvillimi socio-demografik në vendbanimet brenda
dhe për rreth Parkut ...................................................................... 60
S4. Zhvillimi i turizmit dhe ngritja ekonomike e parkut .............. 61
S5. Sigurimi i qasjes dhe i shërbimeve publike në park................. 62
V.
DISPOZITAT PËR ZBATIM ………………………………………………………….. 66
Dispozitat e përgjithshme .............................................................. 66
Dispozitat për përgjegjësitë e Ministrisë ..................................... 66
Dispozitat për përgjegjësitë e autoriteteve komunale ............... 66
Dispozitat për përgjegjësitë e autoritetit përgjegjës për
administrimin e Parkut .................................................................. 66
Dispozitat dhe kushtet për përcaktimin dhe përkufizimin e
hapësirave/objekteve publike ........................................................67
Ndarja e zonave ............................................................................. 67
Procedura për marrjen e lejes së ndërtimit ................................. 67
Dispozitat dhe kushtet e ndërtimit ................................................ 68
Kushtet specifike të ndërtimit ........................................................ 68
Fshatrat turistik .............................................................................. 68
Vend kampingjet ............................................................................ 68
Objektet hoteliere .......................................................................... 69
Motelet .......................................................................................... 69
Vend piknikët ................................................................................. 69
Stanet ............................................................................................. 69
Hyrjet në Park ................................................................................ 70
Infrastruktura fizike ....................................................................... 70
Trashëgimia natyrore .................................................................... 70
Trashëgimia kulturore ................................................................... 71
Trajtimi i mbeturinave ................................................................... 71
Zbatimi i planit ............................................................................... 71
Ndikimet sociale ............................................................................ 71
Hulumtimet e mëtutjeshme ......................................................... 71
Pjesëmarrësit në hartimin e planit ................................................. 73
Literatura ....................................................................................... 74
SHTOJCAT
Plani i veprimit ............................................................................... 75
Tabela me kuotat e brendëshme të kufirit sipas komunave ……... 80