6bi-22 bank ishi va auditi yo`nalishi talabasi davlatov elbek

6BI-22 BANK ISHI VA AUDITI YO`NALISHI
TALABASI DAVLATOV ELBEK

1. 
   Davlat kredit subyektlari va uni o`ziga xos xususiyatlarini tahlil qiling.
   
2. 
   Davlat kridit turlari uning o`ziga xos xususiyatlari.
   
3. 
   Davlat krediti va bank krediti o`rtasidagi farqni tahlil qiling.
   
4. 
   Mazkur vaziyatdan kelib chiqib davlat obligatsiyalari jismoniy shaxslar tomonidan relazatsiya qilishni tahlil qiling.
   

2. 0 ‘zbekistonlik iqtisodchilardan professor Sh. Abdullayeva tomonidan nashr ettirilgan darslikda: «Kredit - bu vaqtincha bo‘sh turgan pul mablag'lanni pul egasi voki boshqalar tomonidan ma’lum muddatga. haq to'lash sharti bilan qarzga olish va qaytarib berish yuzasidan kelib chiqqan iqtisodiy munosabatlar yighndisidir» tarzidagi ta’rif benlgan. Kreditning mohiyatini yanada amqroq va to'liqroq ochib berishda uning subyektiv va obyektiv mohiyatiga e’tibor qaratish lozim. Kredit munosabatlarining vujudga kelishida, shuningdek. uning mohiyatini ochib berishda kreditning subyektiv mohiyati ham alohida o'nn tutadi. Kreditning suby ektiv mohiyati bir - binga bog'liq bo'lgan «kreditor» va «kredit oluvchi»ning munosabatlarida namoyon bo'ladi
«Kreditor» va «kredit oluvchi» o'rtasida vujudga keladigan munosabatlaming asosida tovar - pul aylanmasi yotadi. Jamivatda vaqtinchalik bo'sh mablagiaming mavjudligi va tovar aylanmasining mavjudligi kredit va qarz oluvchining manfaatlarini bir - biriga to'qnashishiga xizmat qiladi. Agar, ushbu manfaatlar bir - biriga mos kelsa ular o'rtasida kredit munosabatlari vujudga keladi
Xususan, kreditning turlari bo'yicha ham turlicha qarashlar mavjud boiib, rossiyalik ayrim iqtisodchi olimlar kreditning firmalar o'rtasida (xo'jalik) krediti (1), bank krediti (2), fuqarolik (shaxslar o'rtasidagi) kredit (3), davlat krediti (4). xalqaro kredit (5) va iste’mol kreditlari (6) mavjudligini ta’kidlaydi4*. Rossiyalik boshqa iqtisodchi olimlar bank krediti (1), xo'jalik (tijorat) krediti (2), davlat krediti (3), xalqaro kredit (4), fuqarolar (xususiy, shaxsiy) kreditlari (5) mavjudligini e’tirof etishadi44. Yana bir taniqli iqtisodchi olim, professor O.I.Lavrushin tahnri ostida tayyorlangan darslikda kreditning bank krediti (1), xo'jalik (tijorat) krediti (2), davlat krediti (3), xalqaro kredit (4), ishlab chiqarish va iste’mol kreditlari (5) amal qilishi hamda bulardan tashqari kreditning bevosita va bilvosita, namoyon bo'luvchi va yopiq. eski va yangi, asosiy va qo'shimcha, rivojlangan va rivojlanmagan turlari mavjudligi ta’kidlanadi
Professor SH.Abdullayeva kreditning bank, tijorat, iste’mol, davlat, xalqaro va sudxo'rlik turlari mavjudligi xususidagi fikrlami bayon etadi \ Yuqoridagi fikrlardan ko'rinib turibdiki, iqtisodchi olimlar kreditning turlariga mavjud ijtimoiy - iqtisodiy jarayonlardan kelib chiqib turlicha yondashganlar. Fikrimizcha, kreditning turlariga tavsif berishda ulaming amaliyotda qo'llanilislii va iqtisodiy samaradorligiga e’tibor qaratish maqsadga muvofiq. Shu nuqtayi nazardan, davlat krediti (1), bank krediti (2), iste’mol (ipoteka) kreditlari (3), tijorat krediti (4), xalqaro kredit (5) mavjudligini e’tiborga olish maqsadga muvofiq.
Davlat krediti. Ushbu kreditning asosiy belgilaridan bin kreditni berish yoki olish jarayonida davlat bevosita ishtirok etadi.
Davlat krediti munosabatlari jarayonida uning subyektlari sifatida davlat nomidan markaziy va mahalliy davlat boshqaruv organlari maydonga chiqsa. ikkinchi tomondan yuridik va jismoniy shaxslar ishtirok etadi. Davlat kreditining vujudga kelishida an’anaviy ravishda ko'pchilik hollarda davlat budjeti taqchilligini qoplash yoki yink investitsion loyihalami amalga oshinsh maqsadida o'z nomidan qimmatli qog'ozlami muomalaga chiqaradi. Davlat budjetining taqchilligini qoplashda davlat tomonidan chiqarilgan qimmatli qog'ozlar yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan sotib olinadi. Bunda yundik va jismoniy shaxslar kreditor sifatida namoyon boMadi. Davlat budjeti taqchilligini qoplashning boshqa manbalari ham mavjud bo'lib Ularning asosiylari sifatida quyidagilami keltirish mumkin: • amaldagi soliq stavkalari miqdorini oshirish; • muomalaga qo'shimcha pullarni (xazina biletlarini) emissiya qilish; • Markaziy bankdan kredit qarzlarini olish; • Xalqaro kredit va moliyaviy vordam so'rash; • Davlatning qimmatli - qog ozlarmi muomalaga chiqarish.