2 Karsilastirmali Ustunlukler

---

23.09.2017

1

Uluslararası Ticaret Teorisi:

Karşılaştırmalı Üstünlük Teorisi

Eski Dönemlerde Ticaret

• Yaygın ticaretten söz etmek mümkün 

değildir.

• En geniş ticaret ağı, İpek Yolu’dur.

Merkantilizm

• Ulus devletlerin kurulduğu dönemdir.

• Dış ticaret politikasının temel amacı dış 

ticaret fazlası vermektir.

• Hazinenin altın stokunu mümkün olduğu 

kadar artırmaktır.

• Yoğun devlet müdahaleciliğine dayanan bir 

doktrindir.

---

23.09.2017

2

Merkantilizm

• İhracatın artırılmasına birinci derecede 

önem verir. 

• Nihai mal ithalinin kısıtlanmasını öngörür. 

• Hammaddelerin ithali serbesttir.

• Ticaret filosunun gelişmesini amaçlar.

• Dış Ticaret Fazlası için

Merkantilizm

• Merkantilist doktrine göre dünya serveti 

(altın veya gümüş stoku) sabittir. 

• Dış ticaretten bir taraf kârlı çıkarken diğer 

taraf aynı ölçüde zarara uğrar.

Liberalizm / Klasik İktisat

• Ulusların Zenginliği (Adam Smith)

• Bireyler ekonomik çıkarlarına göre hareket 

ederler. (Homo Economicus)

• Devlet, bireyin ekonomik girişimlerini 

kısıtlamamalıdır. (Bırakınız yapsınlar, 

bırakınız geçsinler.)

• Ekonomik hayatta düzen sağlayan bir 

görünmez el (invisible hand) vardır. 

---

23.09.2017

3

Liberalizm / Klasik İktisat

• Adam Smith’e göre

• Toplam dünya serveti sabit değildir.

• Uzmanlaşma  ve işbölümü ile dış ticaret, 

dünya kaynaklarının verimliliğini artırır.

• Bu şekilde iki ülke daha yüksek üretim ve 

tüketim düzeylerine ulaşabilir. (Refah 

artışı)

Mutlak Üstünlükler Teorisi

Varsayımlar

• İki ülke ve iki mal olduğu kabul edilsin.

• Uluslararası ticarette para kullanılmasın. 

• Tam rekabet koşulları geçerlidir.

• Hükümet kesimine yer verilmez. 

(vergi, tarife ve kısıtlamalar olmasın.)

• Taşıma giderlerinin sıfır olduğu kabul edilir. 

• Ekonomi tam istihdamdadır.

• Her arz kendi talebini yaratır.

Emek Değer Teorisi

• Bir malın maliyeti, üretimi için harcanan 

emek miktarı ile ölçülür.

• Üretiminde göreceli olarak fazla emek 

kullanılan malın maliyeti daha yüksektir. 

• Klasiklerin sadece emeği dikkate 

almasının nedeni

• Doğal kaynakların tanrı vergisi olduğu, 

• Sermayenin, emek tarafından elde edilen 

gelirin birikimidir. 

---

23.09.2017

4

Mutlak Üstünlükler Teorisi

• Bir ülke hangi malı daha düşük maliyetle 

üretiyorsa o malların üretiminde 

uzmanlaşmalı ve o malı ihraç etmelidir.

• Daha yüksek maliyetle ürettiği malı dış 

dünyadan ithal etmelidir. 

Mutlak Üstünlükler Teorisi

Türkiye, 1 m kumaş üretmektedir.

Türkiye, 6 kg buğday verir 3 m kumaş alır.

Türkiye’nin kazancı 2 m kumaştır.

Mutlak Üstünlükler Teorisi

İngiltere 3 m kumaş verir 6 kg buğday alır.

İngiltere 6 kg buğday yerine 18 m kumaş üretir.

3 m kumaşı Türkiye verdiğinden 15 m kumaş kâr 

eder.

---

23.09.2017

5

Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi

• Bir ülke, her iki ürünün üretiminde de 

dezavantaja sahip olabilir. 

• Hangi üründe daha az dezavantaja sahip 

ise o üründe uzmanlaşmaya gitmelidir.  O 

malı ihraç etmelidir.

Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi

Türkiye iki mal için mutlak üstünlüğe sahiptir.  

Buğday üretiminde 6 kat 

Kumaş üretiminde 3/2 kat

Türkiye, buğday üretiminde uzmanlaşmalıdır.

İngiltere, kumaş üretiminde uzmanlaşmalıdır.

Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi

İç Fiyatlar

Türkiye’de 

1 kg buğday = ½ m kumaş

İngiltere’de 

1 kg buğday = 2 m kumaş

Dış ticaretin iki ülke açısından kârlı olması

½ m < Uluslararası Fiyat < 2m

---

23.09.2017

6

Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi

Uluslararası Fiyat

1 kg buğday = 1 m kumaş

kabul edilsin.

Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi

Türkiye, 6 kg buğday verir 6 m kumaş alır.

Türkiye, 3 m kumaş üretmektedir.

Türkiye’nin kazancı 3 m kumaştır.

Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi

İngiltere 6 kg buğday alır. 

6 kg buğday üreteceği emekle 12 m kumaş 

üretir.

Türkiye’ye 6 m kumaş verdiğinden

İngiltere’nin kârı 6 m kumaştır.