11. Sınıf Fizik Öğretim Programında Yer Alan Konuların Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlara ve Yeni Öğretim Programına Yönelik

 

Celal BAYRAK, Sevim BEZEN, Işıl AYKUTLU 

 

 

24 

Ö2:  “Fizik  dersi  kimya  dersi  ile  ilişkilidir.  Örneğin,  öğrenilmesinde  veya  öğretiminde  kavramsal 

 

zorluk çekilen bir konu olan ‘Madde ve özellikleri’ ünitesi kimya bilgisi gerektirmektedir. Kimya 

 

dersinde başarılı olan öğrencilerin başarısı fizik dersini olumlu etkilemektedir.” 

Öğretmenlere sekizinci soru olarak “Kavramsal olarak öğrenilmesinde veya öğretiminde 

zorluk  çekilen  konunun/konuların  öğretimi  için  neler  yapıyorsunuz?  Açıklayınız.”  sorusu 

yöneltilmiştir.  Araştırmaya  katılan  öğretmenlerin  tümü  kavramsal  olarak  öğrenilmesinde  veya 

öğretiminde  zorluk  çekilen  konunun/konuların  öğretiminde  meslektaşları  ile  fikir  alışverişinde 

bulunduğunu  belirtirken,  bunun  yanı  sıra  iki  öğretmen  (%10)’de  üniversitelerdeki  öğretim 

üyeleri ile görüştüklerini ifade etmişlerdir. Öğretmenler kavramsal  olarak öğrenilmesinde veya 

öğretiminde zorluk çekilen konunun/konuların öğretimi için neler yaptıklarını aşağıdaki şekilde 

ifade etmişlerdir: 

Ö6:  “Genellikle  meslektaşlarımla  konuşuyorum  ve  zümre  arkadaşlarımla  da  konu  ile  ilgili 

 

düşüncelerimi  paylaşıp  öğretimi  nasıl  gerçekleştirmemiz  gerektiği  yönünde  ortak  kararlar 

 

alıyoruz.  Aldığımız  kararlar  doğrultusunda  kavramsal  zorluk  çekilen  konuların  öğretimini 

 

gerçekleştiriyoruz. Ayrıca üniversitede öğretim üyesi arkadaşım var. Onunla da fikir alışverişinde 

 

bulunuyorum.” 

“Sizce  yeni  programda,  mevcut  programdaki  sorunlar  giderilmiş  midir?  Açıklayınız.” 

sorusu araştırmaya katılan öğretmenlere dokuzuncu sırada yöneltilmiştir. Fizik öğretmenlerinin 

dokuz (%45)’u mevcut 11. sınıf fizik öğretim programında çok fazla konunun olması, konuların 

sarmal  yapıda  olması,  ders  saati  yetersizliğinden  dolayı  konuların  öğretiminin 

tamamlanamaması, 11. sınıf fizik kitabında konu başlıklarının olmamasından dolayı öğrencilerin 

konuları  anlamlandırmada  sorun  çekmesi,  öğretmenlerin  programın  işlenişinde  sınırlandırılmış 

olması  gibi  sorunların  yeni  fizik  öğretim  programı  ile  ortadan  kalkacağını  düşünürken,  11 

(%55)’i de yeni fizik öğretim programı ile var olan sorunların giderilemeyeceği ve aksine başka 

sorunlarında ortaya çıkacağını düşündükleri ortaya çıkmıştır. Öğretmenler sorunların giderilmiş 

olup olmadığına dair görüşlerini belirtirken şunları söylemişlerdir: 

Ö3: “Yeni programda konuların toparlanmış ve sarmal yapıdan vazgeçilmiş olmasının iyi olduğunu 

düşünüyorum. Çünkü, sarmal  yapının bizim öğrencilerimizin  şimdiye kadar alıştığı ve  konunun 

tamamının  öğrenildikten  sonra  soru  çözmeye  geçildiği  öğrenme  şekline  çok  uygun  olduğunu 

düşünmüyorum.” 

Ö7:  “Yeni  fizik  öğretim  programının  üniversite  giriş  sınavı  ile  özdeş  bir  program  olmadığını,  9. 

 

sınıf  öğretim  programının  çok  fazla  basitleştirildiğini,  vektörler  konusunun  çok  geriye  atılmış 

 

olduğunu  ve  bunun  doğru  olmadığını  düşünüyorum.  Bence  yeni  fizik  öğretim  programı  ile 

 

sorunlarımız artacaktır.” 

Ö12:  “Yeni  fizik  öğretim  programındaki  olumlu  gelişmelerin  sadece  konuların  azaltılması  ve 

 

11. ve 12. sınıf fizik ders saatlerinin arttırılması olduğunu düşünüyorum.” 

Ö18:  “Yeni  fizik  öğretim  programında  öğretmenlerin  çok  fazla  serbest  bırakılmasından,  mevcut 

 

programın  geliştirilmesi  gerekirken  eskiye  dönüş  yapılıp  paket  program  yapılmasından  ve 

 

özellikle  astronomi  konusunun  programda  olmamasından  dolayı  mevcut  uygulanan  programa 

 

göre sorunların giderildiğini düşünmüyorum.” 

Ö20:  “Yeni  fizik  öğretim  programının  yeterli  hazırlıkları  ve  öğretmenlerin  bilgilendirilmesi 

 

yapılmadan  uygulamaya  konulmasından,  öğretim  programının  yapım  sürecinin  öğretmenlerin 

 

görüşleri  ve  dönütleri  alınmadan  tamamlanmış  olmasından  dolayı  bu  programda  çok  fazla 

 

sorunların ortaya çıkacağını ve aksaklıkların olacağını düşünüyorum.” 

Öğretmenlerin  yeni  fizik  öğretim  programında  mevcut  programdaki  sorunların,  yeni 

programın  uygulamaya  geçilmesi  ile  tümünün  giderilemediğini  ve  programda  daha  da  fazla 

sorunların ortaya çıkacağını düşündükleri belirlenmiştir.  

Araştırmaya katılan fizik öğretmenlerine “Sizce öğretmenler yenilenen program ile ilgili 

ne  gibi  zorluklarla  karşılaşılabilir?  Açıklayınız.”  sorusu  son  soru  olarak  yöneltilmiştir  ve 

---

11. Sınıf Fizik Öğretim Programında Yer Alan Konuların Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlara ve Yeni Öğretim 

 

Programına Yönelik Öğretmen Görüşleri 

25 

 

öğretmenlerin görüşleri alınmıştır. Öğretmenlerin 11 (%55)’i yenilenen programa uyum sorunu 

yaşanılabileceğini  belirtirken,  yedi  (%35)’si  de  yeni  programla  ilgili  yetersiz  bilgilendirme 

yapılmasından kaynaklı zorlukların yaşanacağını düşündüklerini ifade etmişlerdir (Tablo 4). 

Tablo 4: Fizik öğretmenlerinin yenilenen program ile ilgili karşılaşabilecekleri zorluklar  

Öğretmen Yanıtları 

Öğretmen 

Sayısı 

(f) 

Öğretmen 

Yüzdesi                           

% 

Programa uyum 

11 

55 

Yeni programla ilgili yetersiz 

bilgilendirme 

7 

35 

Beklenilen program olduğundan 

sorun yaşanmayacaktır. 

2 

10 

Öğretmenler  yenilenen  program  ile  ilgili  karşılaşabilecekleri  sorunları  açıklarken 

aşağıdaki ifadeleri kullanmışlardır: 

Ö10:  “Bizler  hem  yenilenen  programı  öğrenmek  için  çaba  harcarken  hem  de  mevcut  programın 

 

devamlılığını  sağlayacağız.  Bu  zorlu  süreci  sadece  kendi  çabalarımızla  atlatmamızın  sağlıklı 

 

olacağını düşünmüyorum.” 

Ö15:  “Yenilenen  programa  yönelik  kesinlikle  bir  uyum  sorunu  çekilecektir.  Ayrıca, 

 

yenilenen  program  ile  ilgili  bizlere  henüz  hiç  bir  bilgilendirme  yapılmamasının  da  ayrı  bir 

 

sorun olduğunu düşünüyorum.” 

Öğretmenlerin  görüşleri  doğrultusunda,  yenilenen  programın  uygulamasına  geçilmeden 

önce ve uygulamaya geçildikten sonra uzunca bir süre geniş kapsamlı bir tanıtım, bilgilendirme 

ve  program  ile  ilgili  öğretmenlere  yararlı  olacağı  düşünülen  eğitimlerin  verilmesi  gerektiği 

düşünülmektedir. 

 

4. TARTIŞMA ve SONUÇ 

Fizik öğretmenlerinin 11. sınıf fizik öğretim programında yer alan konuların öğretiminde 

karşılaşılan sorunlara ve yeni fizik öğretim programına yönelik görüşlerinin yer aldığı araştırma 

sonucunda,  mevcut  programda  ders  saati  yetersizliği,  konuların  sarmal  yapıda  olması  ve  ders 

kitabında  konu  başlıklarının  olmaması  gibi  sorunların  bulunduğu  ve  yeni  programda  olumlu 

gelişmelerin yanı sıra olumsuzluklarında yer aldığı ortaya çıkmaktadır. Araştırmada elde edilen 

sonuçlar  doğrultusunda,  2013-2014  öğretim  yılından  itibaren  uygulanacak  olan  yeni  fizik 

öğretim  programının  öğretmenlerin  beklentilerini  tam  anlamıyla  karşılamadığı  da 

söylenebilmektedir.  

 

Araştırma sonucunda, öğretmenlerin 11. sınıf fizik öğretim programında bulunan “Kuvvet 

ve  Hareket”  ve  “Modern  Fizik”  konularının  öğretiminde  öğrencilerin  en fazla  zorluk  çektiğini 

düşündükleri  ortaya  çıkmıştır.  Bu  konularda  çekilen  zorlukların  nedenlerinin  ise,  öğrencilerin 

matematiksel  işlem  eksiklikleri,  konulara  ayrılan  zamanın  yetersiz  olması  ve  konularla  ilgili 

deneysel  etkinliklerin  yapılamaması  olduğu  tespit  edilmiştir.  Aycan  ve  Yumuşak  (2003),    Sadi 

ve  Yıldız  (2012)  ve  Yürümezoğlu  (2005)’nun  çalışmaları  bu  araştırmanın  sonucunu  destekler 

niteliktedir. Zaman yetersizliği sorununun 2015-2016 öğretim yılından itibaren uygulanacak olan 

yeni  11.  sınıf  fizik  öğretim  programında  ders  saatlerinin  arttırılmış  olması  ile  birlikte  ortadan 

kalkacağına inanılmaktadır. Fakat, aynı sorunun 9. ve 10 sınıf fizik öğretim programlarında da 

olduğu yapılan çalışmalar ile belirlenmiş olup (Bayrak ve Bezen, 2013; Bayrak ve Bezen, 2013), 

bu  sınıflardaki  fizik  ders  saatlerinin  de  arttırılmasının  gerektiği  önerilmektedir.  Ayrıca  fizik  ve 

matematik birbirine sıkı bağlarla bağlı olan disiplinler olduklarından, fizik ve matematik öğretim 

---