1. Bazar münasibətlərinə keçidin formalaşdığı, cəmiyyətin maddi və mənəvi tələbatının hərtərəfli ödənilməsinin olduqca zəruri olduğu indiki şəraitdə hansı məsələlərin öyrənilməsinin, tədris olunmasının əhəmiyyəti daha da artır?
Əsas fondların köhnəlməsinin iqtisadi mahiyyəti nədən ibarətdir?
Yüklə 425,17 Kb.
|
62. Əsas fondların köhnəlməsinin iqtisadi mahiyyəti nədən ibarətdir? A) onlar öz dəyərini tədricən itirərək müvafiq surətdə dəyəri yeni yaradılan məhsulun üzərinə keçirirlər B) onlar öz dəyərini itirməklə dəyəri yeni yaradılan məhsulun üzərinə keçirmirlər C) onlar öz dəyərini birdəfəlik itirirlər D) onlar öz dəyərini itirmirlər E) onlar öz dəyərini itirməklə istismardan çıxarılır
A) fiziki və mənəvi formada B) fiziki formada C) mənəvi formada D) tədricən sıradan çıxmaqla E) birdəfəlik istismara yararsız olmaqla 64. Əsas fondların fiziki köhnəlməsi baş verir: A) istifadənin müddətindən, intensivliyi dərəcəsindən, texnoloci proseslərin xüsusiyyətindən və onlara qulluq göstərilməsindən asılı olaraq B) istifadənin müddətindən və intensivliyi dərəcəsindən asılı olaraq, elmi-texniki tərəqqinin nailliyyətlərinə cavab vermədiyinə görə C) texnoloci proseslərin xüsusiyyətindən asılı olaraq və iqtisadi səmərəliliyin tələblərinə cavab vermədiyinə görə D) onların texniki cəhətdən geri qalması ilə və texnoloci proseslərin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq E) iqtisadi səmərəliliyə görə geri qalması ılə və texnoloci proseslərin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq
A) onların texnika cəhətdən və iqtisadi səmərəliliyinə geri qalması ilə B) onların texniki cəhətdən geri qalması ilə C) elmi-texniki tərəqqinin nailliyyətlərinə cavab vermədiyinə görə D) iqtisadi səmərəliliyin tələblərinə cavab vermədiyinə görə E) texnoloci proseslərin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq 66. Əsas fondların köhnəlməsinin iqtisadi cəhətdən əvəz olunması nə yol ilə baş verir? A) amortizasiya yolu ilə B) əsas fondların bərpası ilə C) əsaslı təmir vasitəsilə D) istismar müddəti başa çatmış əsas fondları istismardan çıxarmaqla E) köhnəlmiş əsas fondların yenisi ilə əvəz edilməsilə 67. Əsas fondların amortizasiyasının mahiyyəti: A) əsas fondların tədricən köhnəlməsi, onların dəyərinin istehsal olunan məhsula hissə-hissə keçirilməklə ödənməsidir B) əsas fondların dəyərinin hazır məhsula keçirilməklə ödənməsi əsas fondların bərpası ilə və əsaslı təmir vasitəsilə C) əsas fondların əsaslı təmir olunmaqla dəyərinin ödənilməsi istismar müddəti başa çatmış əsas fondları istismardan çıxarmaqla D) əsas fondların əsaslı təmiri və modernləşdirmə məsrəflərinin ödənilməsi, köhnəlmiş əsas fondların yenisi ilə əvəz edilməsilə E) amortizasiya müddəti qurtardıqdan sonra sıradan çıxmış əsas fondların tam bərpası, köhnəlmiş əsas fondların yenisi ilə əvəz edilməsilə
A) amortizasiya normaları əsasında B) amortizasiya fondu əsasında C) amortizasiya hesablaması əsasında D) əsaslı təmiri və modernləşdirmə məsrəfləri əsasında E) geniş təkrar istehsal üçün vəsaitin yığılması əsasında 69. Əsas istehsal fondlarından istifadənin səmərəlilik göstəriciləri: A) fond verimi, fond tutmu, istehsalın rentabellik səviyyəsi B) fond verimi, fond tutmu, əmək məhsuldarlığı C) fond verimi, fond tutmu, əməyin səmərəli təşkili D) istehsalın və əməyin səmərəli təşkili E) əməyin mexanikləşdirmə səviyyəsinin yüksəldilməsi və əməyin fondla silahlanması 70. Əmtəəlik məhsulun dəyərinin əsas istehsal fondlarının dəyərinə nisbəti nəyi ifadə edir? A) fond verimini B) fond tutumunu C) əməyin fondla silahlanmasını D) əmək məhsuldarlığını E) əsas fondlardan istifadəni 71. Fond verimi göstəricisinin əks kəmiyyəti ilə hansı səmərəlilik göstəricisi təmsil olunur? A) fond tutumu B) əməyin fondla silahlanması C) istehsalın rentabelliyi D) əmək məhsuldarlığı E) əsas fondlardan istifadə 72. Mənfəətin əsas fondlarla dövriyyə vəsaitlərinin cəminə faizlə olan nisbəti əks etdirən səmərəlilik göstəricisi: A) istehsalın rentabelliyi B) fond verimi C) fond tutumu D) əməyin fondla silahlanması E) əmək məhsuldarlığı 73. Dövriyyə istehsal fondları nəyin tərkib hissəsini təşkil edir? A) istehsal vasitələrinin B) əsas fondların C) istehsal prosesinin D) yığım fondunun E) əsas istehsalın 74. İstehsal prosesinin həyata keçirilməsi üçün əsas istehsal fondlarından başqa istehsal vasitələrinin daha hansıları gərəkdir? A) dövriyyə istehsal fondları B) maşın və avadanlıqlar C) alətlər və nəqliyyat vasitələri D) əmək cisimləri E) əmək alətləri 75. Hər bir istehsal tsiklində tam istehlak olunub, öz dəyərini həmin dövrdə tamamilə məhsulun üzərinə keçirən istehsal vasitələri: A) dövriyyə istehsal fondları B) əsas istehsal fondları C) dövriyyə vəsaitləri D) maşın və avadanlıqlar E) alətlər və nəqliyyat vasitələri 76. Dövriyyə istehsal fondları neçə hissəyə bölünür və hansılardır? A) iki hissədən ibarətdir - istehsal ehtiyatları, istehsalda olan əmək cisimləri B) bir hissədən ibarət olub, istehsal ehtiyatlarını təşkil edir C) üç hissədən ibarətdir - istehsal ehtiyatları, istehsalda olan əmək cisimləri və əmək alətləri D) dörd hissədən ibarətdir - istehsal ehtiyatları, istehsalda olan əmək cisimləri, əmək alətləri və ehtiyat fondu E) beş hissədən ibarətdir - istehsal ehtiyatları, istehsalda olan əmək cisimləri, əmək alətləri, ehtiyat fondu və sosial fondu 77. Dövriyyə istehsal fondlarının birinci hissəsi olan istehsal ehtiyatlarına daxildir: A) xammal, materiallar, kənardan alınan yarımfabrikatlar, yanacaq, enerci, az qiymətli və tez korlanan alət və invertarlar B) xammal, materiallar, yanacaq, enerci və məhsul istehsalı C) xammal, materiallar, yanacaq, enerci, məhsul istehsalı və kənardan alınan yarımfabrikatlar D) xammal, materiallar, yanacaq, enerci və müəssisənin özünün istehsal etdiyi yarımfabrikatlar E) xammal, materiallar, müəssisənin özünün istehsal etdiyi yarımfabrikatlar, az qiymətli və tez korlanan alət və invertarlar 78. Dövriyyə istehsal fondlarının ikinci hissəsi - istehsal prosesində olan əmək cisimlərinə daxildir: A) bitməmiş istehsal, müəssisənin özünün istehsal etdiyi yarımfabrikatlar və gələcək dövrün xərcləri B) bitməmiş istehsal, kənardan alınan yarımfabrikatlar və gələcək dövrün xərcləri C) bitməmiş istehsal, müəssisənin özünün istehsal etdiyi yarımfabrikatlar və əmək alətləri D) başa çatmış istehsal, kənardan alınan yarımfabrikatlar və gələcək dövrün xərcləri E) əmək alətləri, kənardan alınan yarımfabrikatlar və gələcək dövrün xərcləri
A) müəssisənin özünün istehsal etdiyi yarımfabrikatlar C) kənardan alınan yarımfabrikatlar D) başa çatmış istehsal E) alət və invertarlar 80. Dövriyyə istehsal fondlarının ikinci hissəsinə daxil olan gələcək dövrün xərclərinə aiddir: A) yeni məhsul növlərinin layihələndirilməsi, onun hazırlanması və mənimsənilməsi xərcləri B) istehsal xərcləri və kənardan alınan yarımfabrikatlar C) xammal-materiallar və yarımfabrikatlara çəkilən xərclər, maddi və qeyri-maddi aktivlər və müəssisənin pul vəsaitləri D) amortizasiya xərcləri, müəssisənin istehsal etdiyi məhsullar, maddi aktivlər və müəssisənin pul vəsaitləri E) əməyin ödənilməsi xərcləri, müəssisənin istehsal etdiyi məhsullar, qeyri-maddi aktivlər və müəssisənin pul vəsaitləri 81. Müəssisənin tədavül fondlarına daxildir: A) müəssisənin anbarında satışını gözləyən məhsul, göndərilən lakin pulu ödənilməyən məhsul və müəssisənin malik olduğu pul vəsaitləri B) müəssisənin anbarında satışını gözləyən məhsullar, material qiymətliləri və müəssisənin pul vəsaitləri C) müəssisənin istehsal etdiyi məhsullar, maddi aktivlər və müəssisənin pul vəsaitləri D) müəssisənin istehsal etdiyi məhsullar, qeyri-maddi aktivlər və müəssisənin pul vəsaitləri E) müəssisənin istehsal etdiyi məhsullar, maddi və qeyri-maddi aktivlər və müəssisənin pul vəsaitləri
A) dövriyyə vəsaitini B) ehtiyat fondunu C) müəssisə fondunu D) müəssisənin pul vəsaitlərini E) maddi və qeyri-maddi aktivlər 83. Dövriyyə vəsaitlərindən səmərəli istifadə olunmasının ən mühüm göstəriciləri: A) dövr surəti və dövr müddəti B) dövr surəti və dövr əmsalı C) dövr müddəti və dövr sürətinin orta qalığı D) istehsal olunmuş məhsulların surətlə reallaşdırılması E) xammal-materiallardan səmərəli istifadə 84. Müəyyən müddət ərzində istehsal olunmuş məhsulun həmin dövr ərzində istifadə olunan dövriyyə vəsaitinin orta qalığına nisbəti nəyi ifadə edir? A) dövriyyə vəsaitinin dövr surətini B) dövriyyə vəsaitinin müddətini C) dövrlərin sayını D) dövr əmsalını E) dövr vahidini 85. Hesabat dövründə olan günlərin sayının dövriyyə vəsaitinin dövr surətinə olan nisbəti nəyi ifadə edir? A) dövriyyə vəsaitinin dövr müddətini B) dövriyyə vəsaitinin dövr surətini C) dövrlərin sayını D) dövr əmsalını E) dövr vahidini 86. Dövriyyə vəsaitlərindən istifadə edilməsinin təşkilinin başlıca vəzifəsi: A) ən az dövriyyə vəsaitləri ilə məhsulun istehsalı və reallaşdırılması prosesinin fasiləsizliyini təmin etmək B) daha çox dövriyyə vəsaitləri ilə məhsulun istehsalı və reallaşdırılması prosesinin fasiləsizliyini təmin etmək C) mal-material qiymətlilərindən istifadə dərəcəsini yüksəltmək D) istehsal olunan məhsulların reallaşdırılması səviyyəsini yüksəltmək E) müəssisənin malik olduğu pul vəsaitlərindən səmərəli istifadə etmək 87. Dövriyyə vəsaitlərinin ayrı-ayrı ünsürlərinin ümumi həcmindəki kəmiyyət nisbəti nəyi ifadə edir? A) dövriyyə vəsaitlərinin quruluşunu B) dövriyyə vəsaitlərindən istifadənin ümumi vəziyyətini C) dövriyyə vəsaitlərinin məzmununu D) dövriyyə vəsaitlərinin həcmini E) dövriyyə vəsaitlərinin tərkibini 88. İqtisadi və sosial sahədə görülən işlər, əldə edilən nailiyyətlər bağlıdır: A) tikinti işlərinin miqyası və sürəti ilə B) tikintidə yerinə yetirilən işlərlə C) tikinti işlərinin miqyası ilə D) tikinti işlərinin sürəti ilə E) tikinti təşkilatlarının fəaliyyəti ilə 89. Sosial-iqtisadi inkişafın sürətləndirilməsi, iqtisadiyyatın bütün sahələrində əsaslı dəyişiklik edilməsi vəzifəsinin yerinə yetirilməsi asılıdır: A) tikinti-investisiya kompleksinin fəaliyyətinin səmərəliliyindən B) tikinti-investisiya fəaliyyətindən C) investisiya qoyuluşlarının həcmindən D) tikinti təşkilatlarının fəaliyyətindən E) tikinti-investisiya fəaliyyətinin təşkilindən 90. Tikintidə istehsal güclərinin istifadəyə verilməsi həyata keçirilə bilər: A) müəssisələrin yenidən qurulması, genişləndirilməsi və yeni müəssisələrin tikilməsi hesabına B) müəssisələrin yenidən qurulması və genişləndirilməsi hesabına C) müəssisələrin yenidən qurulması hesabına D) müəssisələrin genişləndirilməsi hesabına E) yeni müəssisələrin yaradılması hesabına 91. “İnvestisiya” anlayışının mahiyyəti: A) əsaslı vəsait qoyuluşu ilə innovasiyanı özündə təmsil edir B) əsaslı vəsait qoyuluşunu təmsil edir C) innovasiyanı (yeniliketməni) təmsil edir D) əsaslı vəsait qoyuluşunun tərkib hissəsidir E) maliyyə-pul vəsaitlərinin sərfini xarakterizə edir 92. İnvestisiyanın tərkib hissəsi olan innovasiya - yeniliketmə necə reallaşır? A) intellektual sərvətlər və əsas istehsal fondları vasitəsilə B) intellektual sərvətlər vasitəsilə C) əsas istehsal fondları vasitəsilə D) elmi və təcrübi tədqiqat işləmələri vasitəsilə E) maliyyə vəsaitləri vasitəsilə 93. İnvestisiya fəaliyyəti haqqında qanunda fəaliyyət növlərindən biri kimi investisiya gəlir və sosial səmərə əldə etmək məqsədilə sahibkarlıq və digər fəaliyyət növləri obyektlərinə qoyulan nə kimi sərvətləri özündə təmsil edir? A) maliyyə, maddi və intellektual sərvətləri B) maddi və intellektual sərvətləri C) maliyyə vəsaitlərini D) maddi sərvətləri E) intellektual sərvətləri 94. Əsaslı vəsait qoyuluşunun tərkibi hansı xərclərdən ibarət olur? A) tikinti-quraşdırma işlərinə və əsas fondlara aid olunan avadanlıqların, alət və invertarların alınmasına çəkilən xərclər, layihələndirmə, geoloci-kəşfiyyat, tikinti üçün torpaq sahəsinin ayrılması və s. işlər üçün çəkilən xərclər B) tikinti-quraşdırma işlərinə çəkilən xərclər, müxtəlif avadanlıqların və habelə əsas fondlara aid olunan alət və invertarların alınmasına çəkilən xərclər C) tikinti-quraşdırma işlərinə çəkilən xərclər, tikinti obyektinin layihələndirilməsi ilə əlaqədar olan və geoloci-kəşfiyyat işləri ilə əlaqədar çəkilən xərclər D) tikinti-quraşdırma işlərinə çəkilən xərclər, geoloci-kəşfiyyat, axtarış və gələcək tikintinin əsaslandırılmasına çəkilən xərclər E) tikinti-quraşdırma işlərinə çəkilən xərclər, tikinti üçün torpaq sahəsinin ayrılması, tikilən müəssisəyə kadr hazırlanması və tikilən müəssisənin idarə heyətinin saxlanmasına çəkilən xərclər
A) əsaslı vəsait qoyuluşunun texnoloci quruluşunu B) əsaslı vəsait qoyuluşunun texniki quruluşunu C) əsaslı vəsait qoyuluşunun istehsal quruluşunu D) əsaslı vəsait qoyuluşunun təkrar istehsal quruluşunu E) əsaslı vəsait qoyuluşundan istifadənin səmərəlilik dərəcəsini 96. Yeni tikintiyə, mövcud güclərin genişləndirilməsinə, müəssisələrin yenidən qurulmasına və texnika cəhətdən silahlandırılmasına çəkilən xərclərin əsaslı vəsait qoyuluşunun ümumi məbləğindəki xüsusi çəkiləri nəyi ifadə edir? A) əsaslı vəsait qoyuluşunun təkrar istehsal quruluşunu B) əsaslı vəsait qoyuluşunun texnoloci quruluşunu C) əsas fondların təkrar istehsal formalarını D) əsaslı vəsait qoyuluşundan istifadənin səmərəliliyini E) mövcud istehsal güclərindən istifadə səviyyəsini 97. Sənayedə əsaslı tikinti hansı üsullarla həyata keçirilir? A) təsərrüfat və podrat üsulları ilə B) təsərrüfat üsulu ilə C) podrat üsulu ilə D) sənayeləşdirmə üsulu ilə E) sifarişçilərlə podratçılar arasında bağlanmış müqavilə üsulu ilə 98. Sənaye tikintisində az həcmdə tikinti aparılan zaman müəssisənin özünün xüsusi tikinti bölmə və sahələri tərəfindən öz gücü və vəsaiti hesabına yerinə yetirilən işlər hansı üsulla aparılan tikintini təmsil edir? A) təsərrüfat üsulu ilə B) podrat üsulla C) podrat və təsərrüfat üsulu ilə D) sifarişçi ilə podratçı arasında bağlanan müqavilə üsulu ilə E) subpodrat üsulu ilə 99. Lazımi maddi-texniki bazaya və xüsusi kadrlara malik ixtisaslaşdırılmış tikinti-quraşdırma təşkilatları və firmalarının həyata keçirdikləri tikinti işləri hansı üsulla aparılan tikintini təmsil edir? A) podrat üsulu ilə B) təsərrüfat üsulu ilə C) təsərrüfat və podrat üsulları ilə D) sifarişçi ilə podratçı arasında bağlanmış müqavilə üsulu ilə E) daha mütərəqqi üsulla 100. Hazırda ölkədə ümumi daxili məhsulun həcminə aşağıdakı göstəricilərin hansı daha yaxındır? A) 40 milyard manat B) 30 milyard manat C) 45 milyard manat D) 25 milyard manat E) 20 milyard manat 101. Hazırda ümumi daxili məhsulun nə qədər hissəsi istehsal sahələrinin payına düşür? A) 60 faizə qədəri B) 50 faizə qədəri C) 60 faizdən çoxu D) 70 faizə qədəri E) 70 faizdən çoxu 102. Hazırda ümumi daxili məhsulun nə qədər hissəsi özəl bölmənin payına düşür? A) 85 faizə qədəri B) 90 faizə qədəri C) 75 faizə qədəri D) 70 faizə qədəri E) 60 faizə qədəri 103. İqtisadi və sosial sahədə görülən işlər, əldə edilən irəliləyişlər bilavasitə əlaqədardır: A) tikinti-investisiya kompleksinin inkişafı ilə B) təsərrüfat sahələrinin inkişafı ilə C) istehsal sahələrinin inkişafı ilə D) qeyri-istehsal sahələrinin inkişafı ilə E) infrastrukturun və nəqliyyatın inkişafı ilə 104. Hazırda bütün maliyyə mənbələrindən ölkə iqtisadiyyatının inkişafına yönəldilən investisiyanın həcminə aşağıdakı göstəricilərin hansı daha uyğundur? A) 5-10 milyard manat B) 1-5 milyard manat C) 10-15 milyard manat D) 15-20 milyard manat E) 20 milyard manatdan çox 105. Hazırda qeyri-dövlət mülkiyyətinə məxsus müəssisə və təşkilatların sərmayə qoyuluşunun ümumi investisiyadakı xüsusi çəkisi aşağıdakı göstəricilərin hansına daha yaxındır? A) 40-45 faiz B) 30-35 faiz C) 50-55 faiz D) 60-65 faiz E) 70-75 faiz 106. Hazırda əsas kapitala yönəldilmiş ümumi investisiyada istehsal təyinatlı obyektlərin inşasında istifadə edilən investisiyanın xüsusi çəkisi aşağıdakı göstəricilərin hansına daha yaxındır? A) 70-80 % B) 50-60 % C) 55-65 % D) 40-50 % E) 45-55 % 107. Hazırda əsas kapitala yönəldilmiş ümumi investisiyada xarici investisiyanın xüsusi çəkisi aşağıdakı göstəricilərin hansına daha yaxındır? A) 25-35 % B) 35-40 % C) 45-50 % D) 55-60 % E) 65-70 % 108. Hazırda əsas kapitala yönəldilmiş ümumi investisiyada daxili investisiyanın xüsusi çəkisi aşağıdakı göstəricilərin hansına daha yaxındır? A) 75-85 % B) 60-70 % C) 50-55 % D) 45-50 % E) 40-30 % 109. Son illərdə ölkədə aparılan tikinti-quraşdırma işlərinin həcmini aşağıdakı göstəricilərin hansı daha yaxşı təmsil edir? A) 3,5-4 milyard manat B) 1-1,5 milyard manat C) 2,5-3 milyard manat D) 4,5-5 milyard manat E) 5 milyard manatdan çox 110. Son illərdə ölkədə sement istehsalının həcmini aşağıdakı göstəricilərin hansı daha yaxşı təmsil edir? A) 1,5 milyon ton B) 1,0 milyon ton C) 2,0 milyon ton D) 2,5 milyon ton E) 3,0 milyon ton 111. İşçilərin gəlirləri ibarətdir: A) əmək haqqından, mükafatlandırmadan və ictimai istehsal fondlarından ödənclərdən B) əmək haqqından, əmək məhsuldarlığından və transfet ödəmələrdən C) əmək haqqından, əmək məhsuldarlığından və humanitar yardımlardan D) əmək haqqından, əmək məhsuldarlığından və sosila ödəmələrdən E) əmək haqqından, əmək məhsuldarlığından və əməyin təşkili ilə əlaqədar mükafatlardan 112. İqtisadiyyatda əmək haqqına verilən tərif: A) işçiyə maddi və mənəvi ehtiyaclarını ödəmək üçün əməyinin kəmiyyət və keyfiyyəti müqabilində ictimai məhsuldan ayrılan və pul ifadəsində verilən hissədir B) işçiyə mənəvi ehtiyaclarını ödəmək məqsədilə onun əməyinin kəmiyyəti və keyfiyyəti müqabilində ictimai məhsuldan pul ifadəsində verilən hissədir C) işçiyə maddi ehtiyaclarını ödəmək məqsədilə onun əməyinin keyfiyyəti müqabilində ictimai məhsuldan pul ifadəsində verilən hissədir D) işçiyə maddi və mənəvi ehtiyaclarını ödəmək məqsədilə ictimai məhsuldan ayrılan və pul ifadəsində verilən hissədir E) işçiyə maddi ehtiyaclarını ödəmək məqsədilə onun əməyinin kəmiyyəti müqabilində ictimai məhsuldan pul formasında verilən hissədir
A) iş qüvvəsinə olan tələblər, dövlətin sosial siyasəti, işin mürəkkəbliyi, əmək şəraiti, fəhlələrin ixtisas səviyyəsi və müəssisələrin gəlirliliyi B) dövlətin sosial siyasəti, ölkədə işsizliyin səviyyəsi, fəhlələrin ixtisas səviyyəsi, iş şəraiti və fərdi əmək müqaviləsinin şərtləri C) işin mürəkkəbliyi, əmək şəraiti, əməyin təhlükəsizlik dərəcəsi, iş qüvvəsinə olan tələblər və müəssisənin gəlirliliyi D) dövlətin sosial siyasəti, ölkədə işsizliyin səviyyəsi, işin mürəkkəbliyi, işçilərin ixtisas səviyyəsi və fərdi əmək müqaviləsinin şərtləri E) əmək bazarında mövcud olan konyuktura, iş qüvvəsinə olan tələblər;işin mürəkkəbliyi, əmək şəraiti və əmək məhsuldarlığının səviyyəsi
A) 2
B) 1 C) 3
D) 4 E) 5
115. Məhsul istehsalının artımının fəhlədən deyil, avadanlıqdan asılı olduğu, habelə əməyin normalaşdırılmasının mümkün olmadığı iş yerləri və sahələrində tətbiq edilən əməyin ödənişinin hansı formasıdır? A) əməyin vaxtamuzd ödəniş forması B) əməyin günəmuzd ödəniş forması C) əməyin işə və vaxta görə ödəniş forması D) əməyin işəmuzd ödəniş forması E) əməyin saat hesabı ödəniş forması 116. Texnoloci proseslərin daimi təkrar olunduğu, əməliyyatların texniki normalaşdırılması mümükün olan və məhsul buraxılışının artırılması başlıca olaraq fəhlənin özündən asılı olan müəssisə və sahələrdə tətbiq edilən əməyin ödənişinin hansı formasıdır? A) əməyin işəmuzd ödəniş forması B) əməyin günəmuzd ödəniş forması C) əməyin işə və vaxta görə ödəniş forması D) əməyin vaxtamuzd ödəniş forması E) əməyin saat hesabı ödəniş forması 117. Sahədə əmək haqqını tənzimləmək, ixtisaslı və ixtisassız, ağır və yüngül əmək arasında nisbətlərin düzgün müəyyən olunması məqsədilə istifadə edilən üsul nə adlanır? A) tarif sistemi B) əməyin elmi təşkili sistemi C) əmək haqqı sistemi D) əməyin ödənilməsi sistemi E) əməyin təşkili sistemi 118. Tarif sistemi neçə hissədən ibarətdir? A) 3
B) 2 C) 1
D) 4 E) 5
119. Tarif sistemi ibarətdir: A) tarif maaş dərəcələrindən, tarif cədvəlindən və tarif – ixtisas məlumat kitabçasından B) tarif maaş dərəcələrindən, tarif stafkasından və tarif kitabçasından C) tarif dərəcələrindən, tarif əmsalından və tarif kitabçasından D) tarif maaş dərəcələrindən, tarif stafkasından və tarif – ixtisas məlumat kitabçasından E) tarif dərəcələrindən, tarif cədvəlindən və tarif kitabçasından 120. Fəhlələrin tarif maaş dərəcələri müəyyən edilir: A) ixtisasa, əmək şəraitinə, ödənmə formalarına və sahələrə görə fərqlənməklə B) ixtisasa, əmək məhsuldarlığına, ödənmə formalarına və sahələrə görə fərqlənməklə C) ixtisasa, əməyin təşkilinə, ödənmə formalarına və sahələrə görə fərqlənməklə D) ixtisasa, əməyin normalaşdırılmasına, ödənmə formalarına və sahələrə görə fərqlənməklə E) ixtisasa, əmək vərdişlərinə, ödənmə formalarına və sahələrə görə fərqlənməklə 121. Tarif maaş dərəcələri əmək haqqının ölçüsünü aşağıdakı vaxt vahidi ərzində müəyyən edir: A) saat, gün və ay B) gün C) ay
D) rüb E) saat 122. Fəhlələr üçün tarif maaş dərəcələri hər bir sahə üzrə təsdiq edilir: A) yalnız birinci dərəcə üçün B) yalnız ikinci dərərcə üçün C) yalnız üçüncü dərərcə üçün D) yalnız dördüncü dərərcə üçün E) yalnız beşinci dərərcə üçün 123. Fəhlələr üçün təsdiq edilən dərəcədən başqa dərəcələrin tarif maaş dərəcələri müəyyən edilir: A) birinci dərəcənin tarif maaş dərəcəsini müvafiq tarif əmsallarına vurmaqla B) ikinci dərəcənin tarif maaş dərəcəsini müvafiq tarif əmsallarına vurmaqla C) üçüncü dərəcənin tarif maaş dərəcəsini müvafiq tarif əmsallarına vurmaqla D) dördüncü dərəcənin tarif maaş dərəcəsini müvafiq tarif əmsallarına vurmaqla E) beşinci dərəcənin tarif maaş dərəcəsini müvafiq tarif əmsallarına vurmaqla 124. Hal-hazırda təsərrüfatın sahələrində həm fəhlələrin, həm də bütün işçilərin əmək haqqı hansı tarif sistemilə tənzimlənir? A) müəssisə tərəfindən hazırlanmış tarif sistemilə B) müəssisənin tabe olduğu qurumun tərəfindən hazırlanmış tarif sistemilə C) əməyin ödənilməsi formalarına əsasən hazırlanmış tarif sistemilə D) ixtisasa, əmək şəraitinə və sahələrə görə fərqlənməklə hazırlanmış tarif sistemilə E) Respublika hökumətinin qərarına əsasən hazırlanmış vahid tarif sistemilə 125. İqtisadiyyatın mühüm göstəricisi olan əmək məhsuldarlığı əks etdirir: A) istehsal sahəsində çalışanların istehsal fəaliyyətinin nəticələrini və səmərəliliyini B) istehsal nəticələrini və səmərəliliyini C) istehsal sahəsində çalışanların fəaliyyətini və istehsalın nəticələrini D) istehsalın artım surətini və əməyin səmərəli təşkilini E) işçilərin əməyinin nəticələrini və istehsalın səmərəli təşkilini 126. Əmək məhsuldarlığının tərifi: A) vaxt vahidi ərzində istehsal olunmuş məhsulun miqdarı ilə ölçülür B) məhsul vahidinin istehsalına sərf edilmiş əməyin miqdarı ilə ölçülür C) istehsal olunmuş saatlıq və günlük məhsulun miqdarı ilə ölçülür D) istehsal olunmuş aylıq məhsulun miqdarı ilə ölçülür E) istehsal olunmuş illik məhsulun miqdarı ilə ölçülür 127. Əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsi hesabına məhsul istehsalının artırılması hansı yolu təmsil edir? A) intensiv B) ekstensiv C) proqressiv D) səmərəli E) mütərəqqi 128. Əmək məhsuldarlığının səviyyəsini qiymətləndirəndə iş vaxtı hesablanır: A) adam-saat, adam-gün, ay və illər üçün bütünlüklə sənaye – istehsal heyyətinin orta sayı ilə B) adam-saatla, istehsal olunmuş məhsulun miqdarı ilə işçi heyəti arasındakı nisbət ilə C) adam- günlə və istehsal olunmuş məhsulun miqdarı ilə fəhlələr arasındakı nisbət D) aylar üzrə əmək məhsuldarlığı ilə əmək haqqı arasındakı nisbət kimi E) aylar və illər üzrə əmək məhsuldarlığı ilə əmək haqqı arasındakı nisbət kimi 129. Əmək məhsuldarlığının səviyyəsini qiymətləndirmək üçün əsas götürülür: A) istehsal olunmuş məhsulun miqdarı və onun hazırlanması üçün sərf olunmuş iş vaxtı arasındakı nisbət B) istehsal olunmuş məhsulun miqdarı ilə işçi heyəti arasındakı nisbət C) istehsal olunmuş məhsulun miqdarı ilə fəhlələr arasındakı nisbət D) əmək məhsuldarlığı ilə əmək haqqı arasındakı nisbət E) istehsalın təşkili ilə əməyin təşkili arasında nisbət
A) dəyər, natural, şərti vahid və əmək tutumu göstəriciləri ilə B) dəyər göstəricisi ilə C) natural göstərici ilə D) şərti vahid göstəricisi ilə E) əmək tutumu göstəricisi ilə 131. Müəyyən dövrdə hər fəhləyə yaxud işçiyə düşən əmtəəlik məhsul istehsalını ifadə edən əmək məhsuldarlığı səviyyəsini müəyyən edən hansı göstəricidir? A) dəyər göstəricisi B) natural göstərici C) dəyər və natural göstərici D) şərti vahid göstərici E) əmək tutumu göstəricisi 132. Məhsul vahidinə, yaxud müəyyən işin yerinə yetirilməsinə əsas istehsal fəhlələrinin sərf etdiyi iş vaxtının kəmiyyəti əsasında əmək məhsuldarlığı səviyyəsini müəyyən edən hansı göstəricidir? A) əmək tutumu B) şərti vahid; C) natural D) dəyər E) dəyər və natural 133. Əmək məhsuldarlığını düzgün təhlil etmək və planlaşdırmaq üçün olduqca zəruridir müəyyən edilsin: A) onun yüksəldilməsinə təsir edən əsas amilləri və ehtiyyat mənbələri B) onun yüksəldilməsinə təsir edən amillər C) onun yüksəldilməsinə təsir edən ehtiyyat mənbələri D) onun yüksəldilməsinə təsir edən göstəricilər E) onun yüksəldilməsinə təsir edən istiqamətlər 134. Əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsinə təsir edən ən başlıca amil: A) istehsalda elmi-texniki tərəqqinin naliyyətlərinin tətbiqi B) istehsalın təşkilinin yaxşılaşdırılması C) əməyin təşkilinin yaxşılaşdırılması D) xammal – materiallardan istifadənin yaxşılaşdırılması E) yeni növ məhsul istehsalının mənimsənilməsi 135. Məhsulun maya dəyərinin tərifi: A) məhsulun istehsalına və satışına çəkilən xərcləri əks etdirir B) məhsulun istehsalına çəkilən xərcləri əks etdirir C) xammal - materiallarına çəkilən və məhsulun satışı ilə əlaqədar olan xərcləri əks etdirir D) sənaye – istehsal işçilərinin əmək haqqı və xammal – materiallara çəkilən xərcləri əks etdirir E) əsas fondların amortizasiyası və təmir məsrəflərini və sosial sığorta ayırmalarını əks etdirir 136. Sərf olunmuş xammalın, materialların, yanacağın və enercinin dəyəri; sənaye-istehsal işçilərinin əmək haqqı; əsas fondların amortizasiyası və təmir məsrəfləri; sosial sığorta ayırmaları və məhsulun istehsalı və satışı ilə əlaqədar digər xərclər birlikdə maya dəyərini hansı cəhətdən təmsil edir? A) ümumi şəkildə B) hərtərəfli C) iqtisadi xərc ünsürlərinə görə D) kalkulyasiya məsrəf maddələri üzrə E) istehsal maya dəyərini 137. Xammal və əsas materiallar, satın alınmış məmulatlar, yarımfabrikatlar; köməkçi materiallar; kənardan alınan yanacaq və enerci; sənaye-istehsal işçilərinin əsas və əlavə əmək haqqı; əsas fondların amortizasiyası; sosial sığorta ayırmaları və sair xərclər daxil olan qruplaşma maya dəyərini hansı formada təzahür etdirir? A) iqtisadi məzmununa görə xərc ünsürlərini əks etdirir B) tam xarakterizə edir C) kalkulyasiya məsrəf maddələrini əks etdirir D) ümumi şəkildə xərcləri xarakterizə edir E) istehsal maya dəyərini xarakterizə edir 138. Xammal və əsas materiallar, satın alınmış məmulatlar, yarımfabrikatlar; köməkçi materiallar; texnoloci məqsədlər üçün enerci və yanacaq; istehsal fəhlələrinin əsas əmək haqqı və əlavə əmək haqqı; sosial sığorta ayırmaları; avadanlıqların saxlanması və istismarı xərcləri; sex xərcləri; ümummüəssisə xərcləri; zay məhsul hesabına itkilər və istehsaldankənar xərclər daxil olan qruplaşma maya dəyərini hansı formada təzahür etdirir? A) kalkulyasiya məsrəf maddələrini əks etdirir B) tam xarakterizə edir C) ümumi şəkildə xərcləri xarakterizə edir D) iqtisadi məzmununa görə xərc ünsürlərini xarakterizə edir E) istehsal maya dəyərini xarakterizə edir 139. Ayrı-ayrı növ məhsul vahidinə çəkilən xərclərin hesabatı nəyi ifadə edir? A) kalkulyasiyanı B) maya dəyərini C) istehsal xərclərini D) istehsal maya dəyərini E) tam maya dəyərini 140. 12 məsrəf maddələrindən ibarət olan kalkulyasiya hesabatında I-II maddələrin cəmi təşkil edir: A) istehsal maya dəyərini B) tam maya dəyərini C) sex maya dəyərini D) ümumi maya dəyərini E) ümummüəssisə xərclərini 141. İstehsal maya dəyərinə istehsaldan kənar xərcləri (12-ci maddə) daxil etməklə təmsil olunan maya dəyəri təşkil edir: A) tam maya dəyərini B) istehsal maya dəyərini C) sex maya dəyərini D) ümumi maya dəyərini E) müəssisə və sex xərcləri 142. Maya dəyərinin quruluşu dedikdə başa düşülür: A) maya dəyərində müxtəlif növ məsrəflərin xüsusi çəkisi B) maya dəyərinin spesifik xüsusiyyətləri C) istehsal xərclərinin ümumi xarakteristikası D) maya dəyərinə daxil olan xərclərin kəmiyyəti E) xərclərin hesablanması üsulu 143. Maya dəyərinin aşağı salınması ifadə olunur: A) az xərclə yüksək təsərrüfat nəticələrinə nail olunmasında B) yüksək təsərrüfat nəticələrinə nail olunmasında C) istehsal xərclərinin yüksəlməsinə nail olmaqda D) istehsalın texniki-iqtisadi göstəricilərinin aşağı düşməsində E) istehsalın ümumi həcminin artmasında 144. Maya dəyəri: A) müəssisələrin təsərrüfat fəaliyyətinin səmərəliliyinin mühüm göstəricisidir B) müəssisələrin təsərrüfat fəaliyyətinin əsas göstəricisidir C) müəssisələrdə istehsalın həcminin artırılmasının mühüm göstəricisidir D) müəssisələrdə istehsal vasitələrindən səmərəli istifadə göstəricisidir E) müəssisələrdə əsas fondlardan istifadənin səmərəlilik göstəricisidir 145. Məhsulun maya dəyərinin aşağı salınmasının mövcuddur: A) ehtiyyatları və amilləri B) ehtiyyatları C) amilləri D) üsulları E) üsul və vasitələri 146. Müəssisədə məhsulun maya dəyərinin aşağı salınması ehtiyyatları dedikdə başa düşülür: A) maya dəyərinin aşağı salınmasının obyektiv imkanları B) maya dəyərinin aşağı salınmasının yolları C) maya dəyərinin aşağı salınmasının üsulları D) maya dəyərinin aşağı salınmasının üsul və vasitələri E) maya dəyərinin aşağı salınmasının istiqamətləri 147. Müəssisədə məhsulun maya dəyərinin aşağı salınması amilləri dedikdə başa düşülür: A) maya dəyərinin aşağı salınmasını təmin edən şərtlər B) maya dəyərinin aşağı salınmasını təmin edən vasitələr C) maya dəyərinin aşağı salınmasını təmin edən səbəblər D) maya dəyərinin aşağı salınmasının ünsürləri E) maya dəyərinin aşağı salınmasının əlamətləri 148. Müəssisədə məhsulun maya dəyərinin aşağı salınmasının ehtiyyatlarına daxildir: A) əmək məhsuldarlığının və istehsalın texniki inkişaf səviyyəsinin yüksəldilməsi, istehsal vasitələrindən istifadənin yaxşılaşdırılması və material sərfi normalarının azaldılması və s B) əmək məhsuldarlığının və material sərfi normalarının azaldılması, xammal - materiallar, avadanlıq və alətlərdən istifadənin təkmilləşdirilməsi və s C) əmək məhsuldarlığının və material sərfi normalarının azaldılması və istehsalın və əməyin təşkili səviyyəsinin yüksəldilməsi və s D) istehsalın mexanikləşdirmə, avtomatlaşdırma səviyyəsinin və material sərfi normalarının azaldılması, xammal, yanacaq və enercidən qənaətlə istifadə olunması və s E) avadanlıq və alətlərdən, xammal və materiallardan səmərəli istifadə olunması, istehsalın texniki inkişaf səviyyəsinin və materialların sərfi normalarının azaldılması və s
A) məhsulun pulla ifdaə olunan dəyərini B) əmtəənin dəyərini C) istehsalçı və istehlakçı arasında sövdələşməni D) məhsulun istehsalına çəkilən xərcləri E) məhsulun reallaşdırılma səviyyəsini 150. Qiymətin iqtisadi məzmunu nədə təzahür edir? A) onun yerinə yetirdiyi funksiyalarda B) onun əmələ gəlməsi xüsusiyyətlərində C) onun təşkili səviyyəsində D) onun yaranması mənbələrində E) onun məhsulun dəyəri ilə əlaqəsində 151. Sənaye sahələrində xidmət etdiyi dövriyyənin xarakterinə görə tətbiq olunan qiymət növləri: A) müəssisənin topdansatış qiyməti, sənayenin topdansatış qiyməti və pərakəndəsatış qiyməti B) müəssisənin topdansatış qiyməti və pərakəndəsatış qiyməti C) müəssisənin topdansatış qiyməti və sənayenin topdansatış qiyməti D) Sənayenin topdansatış qiyməti və pərakəndəsatış qiyməti E) müqavilə, kommisyon, kommersiya, müvəqqəti və s. qiymətlər 152. Müəssisənin topdansatış qiymətinə daxildir: A) məhsulun maya dəyəri və mənfəət B) məhsulun həcmi və mənfəət C) məhsulun dəyəri və mənfəət D) məhsulun maya dəyəri və əlavə dəyər vergisi E) məhsulun maya dəyəri, mənfəət və əlavə dəyər vergisi 153. Sənayenin topdansatış qiymətinə daxildir: A) müəssisənin topdansatış qiyməti, müəssisənin topdansatış qiymətinə görə əlavə dəyər vergisi, təchizat – satış təşkilatlarının əlavəsi və təchizat – satış təşkilatlarının əlavəsinə hesablanmış əlavə dəyər vergisi B) müəssisənin topdansatış qiyməti, təchizat – satış təşkilatlarının əlavəsi və təchizat – satış təşkilatlarının əlavəsinə hesablanmış əlavə dəyər vergisi C) müəssisənin topdansatış qiyməti, müəssisənin topdansatış qiymətinə görə əlavə dəyər vergisi və təchizat – satış təşkilatlarının əlavəsi D) müəssisənin topdansatış qiyməti, müəssisənin topdansatış qiymətinə görə əlavə dəyər vergisi və təchizat – satış təşkilatlarının əlavəsinə hesablanmış əlavə dəyər vergisi E) müəssisənin topdansatış qiyməti, təchizat – satış təşkilatlarının əlavəsi və təchizat – satış təşkilatlarının əlavəsinə hesablanmış əlavə dəyər vergisi
A) sənayenin topdansatış qiyməti, ticarət təşkilatlarının əlavəsi və ticarət təşkilatlarının əlavəsinə hesablanmış əlavə dəyər vergisi B) sənayenin topdansatış qiyməti və ticarət təşkilatlarının əlavəsinə hesablanmış əlavə dəyər vergisi C) sənayenin topdansatış qiyməti və ticarət təşkilatlarının əlavəsi D) sənayenin topdansatış qiyməti, müəssisənin topdansatış qiyməti və ticarət təşkilatlarının əlavəsi
E) sənayenin topdansatış qiyməti, sənayenin topdansatış qiymətinə hesablanmış əlavə dəyər vergisi və ticarət təşkilatlarının əlavəsi 155. Müasir dövrdə qiymətlər ilk növbədə hansı amildən asılı olaraq müəyyənləşdirilməlidir? A) istehsal məsrəflərindən B) ticarətin təşkilindən C) bazarın strukturundan D) mövcud vəziyyətdən E) bazarda konyuktura amilindən 156. Qiymətin aşağı və yuxarı həddini təmsil edir: A) topdansatış və pərakəndəsatış qiyməti B) bazarda qiymətin aşağı və yuxarı səviyyəsi C) istehsal xərclərinin az və çox kəmiyyəti D) qiymətin dəyişməsində minimum və maksimum hədd E) qiymət strukturunun təkmilləşdirilməsindən asılı olaraq müəyyən edilən hədlər 157. Hazırki şəraitdə dövlətin qiyməti tənzimləmək funksiyası əsasən hansı istiqamətdə səciyyələnir? A) düzgün və səmərəli qiymət siyasəti yeritməklə, qanunların aliliyini qorumaqla B) hüquqi sənədlərin işlənib hazırlanmasını və onların həyata keçirilməsini təmin etməklə C) hüquqi qanunların və bu qanunlardan irəli gələn təlimatların işlənib hazırlanmasını təmin etməklə D) antiinhisar tədbirlərini gücləndirməklə və qanunların aliliyini qorumaqla E) qiymətlərin liberallaşdırılmasının həyata keçirilməsini və bazarın tələb və təklif üzərində nəzarəti gücləndirməklə 158. Müəssisələrin istehsal təsərrüfat fəaliyyətinin iqtisadi səmərəliliyini xarakterizə edən mühüm göstəricilər: A) mənfəət və rentabellik B) məhsulun kəmiyyət və keyfiyyəti C) məhsulun nomeklaturası və çeşidi D) məhsul istehsalının həcmi və artım surəti E) mənfəət və yüksək iqtisadi səmərə 159. Müəssisə topdansatış qiyməti ilə tam maya dəyəri arasındakı fərq hansı səmərəlilik göstəricisini əks etdirir? A) mənfəəti C) iqtisadi səmərəliliy D) istehsalın nəticəsini E) rentabelliyi 160. Mənfəətin neçə növünü fərqləndirmək olar? A) 3
B) 2 C) 1
D) 4 E) 5
161. Mənfəətin növləri aşağıdakılardan ibarətdir: A) məhsulun satışından əldə olunan mənfəət, mülkiyyətin reallaşdırılmasından alınan mənfəət və satışından kənar əməliyyatlardan alınan mənfəət B) iş və xidmətin reallaşdırılmasından əldə olunan mənfəət, mülkiyyətin reallaşdırılmasından alınan mənfəət və satışdankənar əməliyyatlardan alınan mənfəət C) əmtəənin satışından əldə olunan mənfəət, mülkiyyətin reallaşdırılmasından alınan mənfəət və satışla bağlı digər əməliyyatlardan alınan mənfəət D) əmtəənin satışından əldə olunan mənfəət, mülkiyyətin reallaşdırılmasından alınan mənfəət və satışdankənar əməliyyatlardan alınan mənfəət E) məhsulun satışından əldə olunan mənfəət, mülkiyyətin reallaşdırılmasından alınan mənfəət və satışla əlaqədar olan digər əməliyyatlardan alınan mənfəət
A) məhsulun satışından əldə olunan mənfəət B) mülkiyyətin reallaşdırılmasından alınan mənfəət C) işin və xidmətin reallaşdırılmasından əldə olunan mənfəət D) əmtəənin satışından əldə olunan mənfəət E) satışdankənar əməliyyatlardan alınan mənfəət 163. Müəssisələrdə mənfəətliliyin özünü xarakterizə edən göstərici hansıdır? A) istehsalın rentabelliyi B) istehsalın nəticəsi C) maliyyə imkanları D) iqtisadi səmərəlilik E) az xərclə yüksək iqtisadi nəticə 164. Müəssisənin istehsal – təsərrüfat fəaliyyətinin iqtisadi səmərəliliyinin ümumiləşdirilmiş göstəricisi: A) istehsalın rentabelliyi B) maya dəyəri C) əmək məhsuldarlığı D) mənfəət E) fondverimi 165. Müəssisələrdə mənfəətin əsas fondlarla dövriyyə vəsaitlərinin cəminə faizlə olan nisbəti nəyi əks etdirir? A) istehsalın rentabelliyini B) dövriyyə vəsaitlərindən səmərəli istifadəni C) istehsalın mənfəətliliyini D) əsas fondlardan səmərəli istifadəni E) istehsalın səmərəliliyini 166. Məhsulun rentabelliyi necə müəyyən olunur? A) mənfəətin maya dəyərinə faizlə olan nisbəti kimi B) mənfəətin dövriyyə vəsaitlərinə faizlə olan nisbəti kimi C) mənfəətin əmtəəlik məhsula faizlə olan nisbəti kimi D) mənfəətin əsas fondlara faizlə olan nisbəti kimi E) mənfəətin əsas və dövriyə fondlarına faizlə olan nisbəti kimi 167. Xidmət etdiyi iqtisadi dövriyyəsinin xarakterinə görə qiymətin növü hansıdır? A) tikinti məhsulunun qiyməti B) müqavilə qiymətləri C) birca qiymətləri D) cari qiymətlər E) sərbəst qiymətlər 168. Məhsulunun qiymətini xarakterizə edin: A) smeta dəyəri B) avadanlığın çəkilən xərc C) dəyər D) bina və qurğuların tikintisinə çəkilən xərclər E) maya dəyəri 169. Üstəlik xərclərin tərkibinə aid deyildir: A) maşın və mexanizmlərin istismar xərcləri B) tikintidə işçilərə xidmətlə əlaqədar olan xərclər C) sair üstəlik xərclər D) tikinti quraşdırma işlərinin təşkili ilə əlaqədar xərclər E) inzibati təsərrüfat xərcləri 170. Konyunkturaya təsir göstərən daimi fəaliyyət göstərən amil: A) elmi-texniki tərəqqi B) kortəbii hadisələr C) sosial ziddiyyət D) möhtəkirlik amilləri E) daxili və beynəlxalq siyasi böhran 171. Yüksək qiymət strategiyası müsbət nəticə verir: A) ümumi satış həcmini artırmaq məqsədi qoyulduqda B) yüksək və normal qiymətlər arasındakı fərq yüksək olmadıqda C) rəqabət məhduddursa D) məhsulun keyfiyyətinə uyğun olduqda E) qiyməti az həssa olan çoxsaylı alıcılar tərəfindən tələbin yüksək səviyyəsi müşahidə edildikdə 172. Pul təklifi sabit qalarsa pula olan tələbin artması: A) qiymətlərə yüksəldici təsir göstərir B) qiymətləri sabit saxlayır C) qiymətlərə təsir etmir D) qiymətələri aşağı salır E) qiymətlərlə heç bir əlaqəsi yoxdur 173. Qiymətlər üzrə liderliyin əsas əlaməti hansıdır? A) məhsulun istehsalına çəkilən xərclərə nəzarət B) bazar tədqiqatının keyfiyyəti C) məhsulun keyfiyyəti D) azad rəqabət mühiti E) satışın həcminin artırılması 174. Əsaslandırma dərəcəsinə görə qiymətin növü hansıdır? A) məlumat qiymətləri B) pərakəndə satış qiymətləri C) cari qiymətlər D) mövsümi qiymətlər E) satın alma qiymətləri 175. Düzünə xərclərin tərkibinə daxil deyildir: A) inzibati-təsərrüfat xərcləri B) materialların və konstruksiyaların dəyəri C) fəhlələrin əsas əmək haqqı D) sair düzünə xərclər E) tikinti və maşın və mexanizmlərinin istismar xərcləri 176. Tikinti-quraşdırma işlərinin təşkili ilə əlaqədar olan xərclərə aiddir: A) laboratoriyaların yaradılması, saxlanılması və materialların sınaqdan çıxarılması xərcləri B) bufet və yeməkxanaya xidmət xərcləri C) sığorta və səhiyyə xərcləri D) inzibati-təsərrüfat heyətinin əsas əmək haqqı E) məişət şəraitinin təmin edilməsi 177. Qiymət bu amillərdən asılı deyildir: A) firmanın istehsal gücü B) bazarın seqmentləşdirilməsi imkanı C) rəqabətin olması ehtimalı D) keyfiyyətin fərqləri E) firmanın məqsədləri 178. Qiymətləri aşağı salmağa səbəb olan amil: A) bazarda əsas yer tutmağa çalışmaq B) rəqabətin olması C) uzunmüddətli mənfəət əldə etməyə çalışmaq D) daha çox alıcı kütləsi cəlb etmək E) cari tələbin yüksək tələbi 179. Maşın və mexanizmlərin istismar xərcinə aiddir: A) birdəfəlik xərclər B) fəhlələrə verilən əsas əmək haqqı C) material xərcləri D) təhlükəsizlik texnikası üzrə xərclər E) elmi-tədqiqiat işləri üçün ayırmalar 180. Sair üstəlik xərclər əaid deyildir: A) elmi-tədqiqia işləri üçün ayırmalar B) çox tiraclı qəzetlərin saxlanılması xərcləri C) bank krediti üzrə ödəmələr D) qeyri-məhsuldar xərclər (cərimə, ödəmə) E) təşkilatın əmlakının sığortalanması 181. Qiymət strategiyası müsbət nəticə verimr: A) məhsulun qiyməti tez-tez dəyişərsə B) qiymətlər məqsədli bazara uyğun olduqda C) istehlakçılara qiymət siyasətini izah etmək çətin olmazsa D) bazar-tədqiqatı apararaq qiymətlər barəsində qərar qəbul olunarsa E) məhsulların bazarda olma müddəti məhdud deyilsə 182. Qiymətlərin səviyyəsinə təsir edən vergi növü: A) əlavə dəyər vergisi B) gəlir vergisi C) əmlak vergisi D) nəqliyyat vergisi E) mədən vergisi 183. Qiymət siyasətinin hazırlanmasına təsir edən əsas amil hansıdır? A) rəqabət B) bazar konyukturası C) istehlakçıların reaksiyası D) bazarların tipləri E) marketinq konsepsiyası 184. Məhsula qiymət qoyulması neçə mərhələni əhatə edir? A) 6
B) 8 C) 4
D) 2 E) 5
185. Yeni məhsulun istehsalına başlaman üçün firmanın öz rəqibləri, istehlak tələbi və konyuktura əmələ gətirən bütün amillər haqqında topladığı informasiya: A) marketinq B) layihə C) statistik D) birca E) metodiki 186. Qiymətlərin dövlət tənzimlənməsini neçə metodu var? A) 2
B) 3 C) 4
D) 5 E) 6
187. Tikinti maşın və mexanizmlərin illik xərclərinə aiddir: A) amortizasiya ayırmaları B) tikinti maşınlarının idarə olunması ilə əlaqədar əmək haqqı C) cari təmir D) maşınların daşınmasına çəkilən xərclər E) yanacaq 188. Geniş mənada konyunktura: A) qarşılıqlı əlaqədə keçid vəziyyətlərinin şəraitini və əlaqələrin məcmüsunu ifadə edir B) təkrar istehasl prosesinə bilavasitə bazar ifadəsində baxır C) hadisələrin böhranı D) ictimai kapitalın təkrar istehsalı prosesində yaranan ziddiyətlərin vahidliyini nümayiş etdirir E) hər hansı bir ölkənin vəziyyətini xarakterizə edir 189. Qiymətin marketinq strategiyasının aşağıdakı növləri vardır: A) xüsusi qiymət strategiyası B) yüksək qiymət strategiyası C) orta qiymət strategiyası D) aşağı qiymət strategiyası E) məqsədli qiymət strategiyası 190. Firmanın məhsul satışı üzrə tipik sövdələşmələri üçün qiymətlərin müəyyən edilməsinin standart qaydalar sistemi A) qiymət siyasəti B) əmtəə siyasəti C) investisiya siyasəti D) pul kredit siyasəti E) gömrük siyasəti 191. Firmanın rəhbərliyi tərəfindən təsdiq olunmuş qiymət məcmuəsinə uyğun məhsulların satışı A) təsbit olunmuş qiymətlər siyasəti B) innovasiya siyasəti C) əmtəə siyasəti D) vergi siyasəti E) investisiya siyasəti 192. Yeni yaradılan dəyərin dəyərin bir hissəsinin büdcəyə daxil olması forması A) ƏDV və arzsizlər B) gəlir C) mənfəət D) əmlak E) nəqliyyat 193. Qiymət siyasətinin hazırlanmasına təsir edən əsas amil hansıdır? A) rəqabət B) rəqabət formaları C) bazar konyukturası D) istehlakçıların reaksiyası E) marketinq konsepsiyası 194. Qiymətin dinamikasına təsir edən əsas amillər hansıdır? A) strateci və taktiki əmtəənin bazarda mövqeyi B) məqsədli bazarların seçilməsi C) rəqabət mühiti D) əmtəənin unikal keyfiyyətləri E) hamısı düzdür 195. Satışın həcminə təsir edən ən mühüm amil A) ölkənin və ya regionun iqtisadi inkişaf səviyyəsi B) əhalinin sıxlığı səviyyəsi C) ərazinin sahəsi və əhalinin sayı D) müəssisənin marketinq strategiyası E) satışın həvəsləndirilməsi metodları 196. Faktiki satış göstəricilərinin uyğun plan göstəriciləri ilə müqayisə edilməsi, ölçülməsi və qiymətləndirilməsi A) satış imkanlarının təhlil B) müəssisənin bazar payının müəyyən edilməsi C) marketinq tədqiqatı D) satış prosesi E) satış norması 197. Satışın həcmində stabilliyin yaranması mərhələsi hansılardır? A) yetkinlik B) inkişaf C) bazara çıxma mərhələsi D) iqtisadi böhran E) məhsulun bazarda mövqeyinin müəyyənləşdirilməsi 198. Satışın həvəsləndirilməsinin neçə forması vardır? A) 2
B) 3 C) 4
D) 5 E) 6
199. Satıcı və alıcı hansı halda bilavasitə iştirak edir? A) fərdi həvəsləndirmədə B) məhsulların nümayiş etdirilməsi C) yarmarkaların təşkili D) qeyri-fərdi həvəsələndirmədə E) reklam və yarmarkaların təşkili 200. Satışın həvəsləndirmə formalarının seçilməsinə ən çox təcir edən amil hənsıdır? A) müəssisənin maliyyə vəziyyəti B) marketinq strategiyası C) qiymət D) strateci marketinq E) bazarın kompleks öyrənilməsi 201. İnvestisiyanın maliyyələşdirilməsi mənbələrinin tərkibi və quruluşunda asılı olaraq hansı qruplara bölmək olar? A) daxili vəxarici B) birbaşa və daxili C) dolayısı və xarici D) riskli və aşağı riskli E) dövlət və xarici 202. İnvestisiyalaşmanın məqsədi hansılardır? A) bazarda məhsulu saxlamaq, istehsalın həcminin genişləndirilməsi, məhsulun keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması B) yeni məhsul buraxmaq, sosial- iqtisadi vəzifələri həll etmək C) məhsulun keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması D) istehsalın həcminin genişləndirilməsi E) rəqibləri bazardan sıxışdırmaq 203. İnvestisiya siyasətinin səmərəliyi hansı göstəricilərlə müəyyən edilir? A) investisiyanın gəlirliliyi və ödəmə müddəti üzrə göstəricilərlə B) cəlb edilən kapitalın həcmi ilə C) iştirakçıların sayı ilə D) həyata keçirilən investisiya layihələrinin sayı ilə E) hansı müddətə həyata keçirilməsinə görə 204. İnvestisiya layihələrinin texniki iqtisadi əsaslandırılması hansı mərhələləri əhatə edir? A) layihənin yaranma tarixi və məqsədi, maliyyə və ümumi təhlil, layihənin üstünlükləri və çatışmamazlıqları, onun reallaşdırılması ilə əlaqədar risk dərəcəsinin şərhi B) maliyyə və ümumi iqtisadi təhlil C) layihənin məqsədi və maliyyə təhlili D) maliyyə təhlili , layihənin üstünlükləri və çatışmamazlıqları E) layihənin yaranma tarixi və məqsədi , maliyyə təhlili və ümimi iqtisadi təhlil 205. İnvestorun smeta sənədlərində tikintinin dəyəri qiymətin neçə əsəviyyəsində göstərilməsi məsləhət görülür: A) 2
B) 3 C) 4
D) 5 E) 7
206. Qeyri emissiya qiymətli kağızların tərkibinə daxildir: A) veksel, çek, depozit sertifikatları, opsion, varrant, fyuçers, özəlləşdirmə payları B) səhmlər C) istiqrazlar və opsionlar; D) səhmlər və özəlləşdirmə payları E) istiqrazlar və qiymətli kağızlar 207. Lizinq faizini təşkil edir: A) resursa görə haqq, lizinqin markası, risk mükafatı B) amortizasiya C) resursa görə haqq D) amortizasiya və risk mükafatı E) lizinqin markası 208. İnvestisiyalaşdırma obyektləri fərqləndirilir: A) layihənin miqyası istiqamətliyi üzrə , investisiya tsiklinin xarakter və məzmununa, dövlət iştirakının xarakter və dərəcəsinə , qoyulmuş vəsaitin istifadə edilməsi səmərəliliyinə görə B) qoyulmuş vəsaitin istifadə edilməsi səmərəliliyinə görə C) investisiya tsiklinin xarakter və məzmununa görə, qoyulmuş vəsaitin istifadə edilməsi səmərəliliyinə görə D) layihənin istiqamətliyi üzrə, qoyulmuş vəsaitin istifadə edilməsi səmərəliliyinə görə E) dövlət iştirakının xarakter və dərəcəsinə görə, qoyulmuş vəsaitin istifadə edilməsi səmərəliliyinə görə 209. Biznes-plan neçə bölmədən ibarət olmalıdır? A) 11
B) 7 C) 9
D) 6 E) 5
210. Kapital qoyuluşu aşağıdakılara görə təsnifləşdirilir: A) sahə strukturuna, təkrar istehsal strukturuna və texnoloci strukturuna görə B) sahə strukturuna və texnoloci strukturuna görə C) təkrar istehsal strukturuna və sahə strukturuna görə D) təkrar istehsal strukturuna və texnoloci strukturuna görə E) sahə strukturuna görə 211. İnvestisiya fəaliyyətinə təsir edən bütün amilləri onların səviyyəsindən asılı olaraq neçə qrupa ayırmaq olar? A) 2
B) 3 C) 5
D) 4 E) 6
212. Kreditin neçə forması mövcuddur? A) 5
B) 3 C) 6
D) 4 E) 7
213. İnvestisiya siyasəti çərçivəsində müxtəlif tədbirlərin həyata keçirilməsi müddətini konkretləşdir mək və onları maliyyə resursları ilə təmin etmək üçün müəssisə nə etməlidir? A) investisiya layihələrinin biznes planını hazırlayır B) maliyyə resusları axtarır C) müəyyən müqavilələr bağlayır D) dövlət orqanlarına müraciət edir E) danışıqlar aparır 214. İnvestisiya layihələri üzrə ilkin qiymətləndirmə üzrə müsbət nəticə aldıqdan sonra hansı tədbirlər həyata keçirilir? A) texniki – iqtisadi əsaslandırmanın tərtibinə keçirilir B) informasiya toplanılır C) layihənin həyata keçirilməsinə başlanılır D) müəyyən müqavilələr bağlanılır E) nəzarət sistemi yaradılır 215. İnvestisiyanın maliyyələşdirilməsinin xüsusi metodları hansılırdır? A) səhmləşdirmə və lizinq xidməti B) bank krediti C) investisiya fondlarının vəsaitləri D) sosial müdafiə fondlarının vəsaitləri E) dövlət büdcəsi 216. Kommersiya kreditinin bank kreditinə transformasiya ediləməsi forması necə adlanır? A) forfeytinq B) konsaltinq C) faktorinq D) audit E) lizinq 217. İnvestisiyalaşdırma mənbələrini hansı əlamətlərə görə təsnifləşdirmək olar? A) mülkiyyət münasibətlərinə və növlərinə , mülkiyyətçilərin səviyyəsinə görə B) mülkiyyətçilərin sayına C) xarici investorların iştirakına D) mülkiyyət münasibətlərinə və mülkiyyətçilərin sayına E) xarici investorların və dövlət qrumlarına görə 218. Layihələrin real investisiyasının səmərəliliyinin maliyyə qiymətləndirilməsi üçün neçə metoddan istifadə edilir? A) 6
B) 7 C) 5
D) 8 E) 4
219. Müəssisədə investisiya siyasətinin işlənib hazırlanması zamanı hansı prinsiplərə əməl edilməlidir? A) investisiya siyasətinin müəssisənin strateci planının yerinə yetirilməsinə və maliyyə sabitliyinə nail olunmasına yönəldilməsinə B) investisiyanın maliyyələşdirilməsinin ucuz mənbə və metodlarının seçilməsi C) inflyasiya və risq amillərinin alınmamasına, maliyyə sabitliyinə nail olunmasına yönəldilməsinə D) pərakəndəlik, maliyyə sabitliyinə nail olunmasına yönəldilməsinə E) növbəlilik, maliyyə sabitliyinə nail olunmasına yönəldilməsinə 220. İnvestisiya layihələrinin texniki-iqtisadi əsaslandırılması neçə mərhələdə həyata keçirilir? A) 4
B) 5 C) 7
D) 2 E) 6
221. Kapital qoyuluşunun texnoloci strukturuna uyğun olaraq tikintinin smeta dəyəri hansı elementlər üzrə müəyyən edilir? A) tikinti, avadanlığın quraşdırılması işləri, əsas və yardımçı avadanlıqların alınmasına , layihə axtarış, elmi-tədqiqat işlərinin aparılmasına məsrəflər B) tikintinin aparılması və layihə axtarış işlərinə məsrəflər C) istismar kadrlarının hazırlanması və sifarişçi xidmətinin saxlanılması xərcləri D) sair xərclər E) avadanlığın quraşdırılması, mebel və inventarların alınmasına məsrəflər 222. İcarəyə götürülmüş qeyri- istehsal təyinatlı əsas vəsaitlərə görə icarə haqqlar məhsulun maya dəyərinə daxil edilməyərək hansı mənbələr hesabına ödənilir? A) mənfəət B) büdcədənkənar fondlar C) amortizasiya fondu D) əmək haqqı E) dövlət büdcəsi 223. Kapital qoyuluşu hansı məqsədlərə qoyula bilər? A) yeni tikintiyə, fəaliyyət göstərən müəssisənin yenidən qurulmasına, genişləndirilməsinə və istehsalın texniki vasitələrlə yenidən təchiz edilməsinə B) təbliğatın aparılmasına, yeni tikintiyə, fəaliyyət göstərən müəssisənin yenidən qurulmasına C) buraxılacaq məhsulun reklamına, yeni tikintiyə, fəaliyyət göstərən müəssisənin yenidən qurulmasına D) istehsalın texniki vasitələrlə yenidən təchiz edilməsinə və başqa məqsədlərə E) diversifikasiyaya və istehsalın texniki vasitələrlə yenidən təchiz edilməsinə 224. Əsaslı tikintinin beynəlxalq təcrübəsində layihəçilərin, podratçıların,texnoloci avadanlıqları göndərənlərin seçilməsi hansı yolla həyata keçirilir? A) satış- müsabiqə əsasında B) danışıqlar yolu ilə C) elanın köməyi ilə D) təsadüfi E) dövlət təşkilatlarının köməyi ilə 225. İnvestisiya fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsi üçün müəssisənin daxili mənbələrinin tərkibinə daxildir: A) mənfəət və amartizasiya ayırmaları B) əmək haqqı fondu C) bank krediti D) investisiya fondlarının vəsaiti E) müəssisə rəhbərinin şəxsi vəsaitləri 226. .Proqnozlara düzəliş verilməsini tələb edən prinsip A) fasiləsizlik. B) sistemlik C) komplekslilik D) optimallıq E) adekvatlıq 227. Bir-birilə qarşılıqlı əlaqədə olan elementlərin məzmunu. A) Sistemli B) Funksional yanaşma C) Normati. D) Kompleks yanaşma E) İnzibati 228. Tikinti təşkilatının məqsədəuyğun kompleks fəaliyyəti A) strateci marketinq B) strateci menecment C) marketinqin strategiyası D) iqtisadi proqnozlaşdırma E) planlaşdırma 229. Bunlardan hansı məhsulun yeniləşməsi strategiyası bölməsində əks olunur? A) marketinq strategiyası bölməsinin əsas nəticələrinin ekspertizası B) marketinq strategiyası bölməsinin təhlili C) strateci amillərin firmanın strategiyasına uyğunlaşdırılması D) əmttələrin reklamı üçün strategiyanın seçilməsi E) bazarı əhatə etmək strategiyası 230. İstehsalın təşkilati-texniki səviyyəsinin təhlili hansı bölmədə əks olunur? A) istehsalın inkişafı strategiyası B) marketinq strategiyası C) istehsal olunan məhsulun yeniləşməsi strategiyası D) menecment sisteminin inkişafı strategiyası E) əlavələr 231. Gündəlik fəaliyyətin uzunmüddətli məqsədliyə tabe etdirilməli A) strateci idarəetmə B) proqnozlaşdırma C) strateci marketinq D) strateci planlaşdırma E) marketinq strategiyası 232. Strategiyanın əsas məqsədi A) bazar payı göstəricisini artırmaq B) imic C) rentabellik səviyyəsini yüksəltmək D) resurslardan səmərəli istifadə etməsi E) xarici bazara çıxmaq 233. Təşkilatın ümumi strategiyası A) məhsula yeni keyfiyyətlər əlavə etmək,bazar payı, gəlir B) mövcud vəziyyətin təhlili, rentabellik, imic C) dövriyyə vəsaitinin dövretmə sürətinin yaxşılaşdırılması D) resurslardan səmərəli istifadə olunması E) satış, istehsal, məhsulun emalı 234. Balans dəyərinə nə aiddir? A) mülkiyyət obyektinin tikinti və ya alınması xərcləri B) bərpa dəyəri C) mövcud müəssisənin dəyəri D) ləğv dəyəri E) səmərəli dəyər 235. Müəssisənin əsas maliyyə sənədləri hansılırdır? A) balans hesabatı, gəlir və itkilər haqqında hesabatı, pul resursları hərəkəti haqqında hesabat; B) ödəmə tapşırıqları; balans hesabatı, gəlir və itkilər haqqında hesabatı C) ödəmə tələbnamələri, pasport, vergi bəyannaməsi D) məsrəflər və gəlirlər haqqında hesabat; ödəmə tələbnamələri, pasport E) biznes-plan, itkilər haqqında hesabatı, pul resursları hərəkəti haqqında hesabat 236. Ödəmə qabiliyyətini qiymətləndirmək üçün hansı əmsallardan istifadə edirlər? A) mütləq likvidlik əmsalı, ümumi likvidlik əmsalı və ödəmənin ümumi əmsal B) dövretmə əmsalı C) fondverimi və fondtutumu D) fondverimivə dövretmə əmsalı E) amortizasiya norması və fondtutumu 237. Müəssisənin təsərrüfat fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsi üçün vəsaitlərin daxili mənbələri hansılırdır? A) gəlir, amortizasiya ayırmaları; B) debitor borcları; C) qiymətli kağızların satışından alınan vəsaitlər; D) kreditor borcları; E) əmək haqqı fondu 238. Maliyyə hesabatının təhlilinin hansı üsulları mövcuddur? A) faktoroloci təhlil B) dioqanal təhlil C) nəticəli təhlil D) hesabat təhlili E) ilk təhlil 239. Müəssisənin maliyyə vəziyyətinin təhlili zamanı geniş istifadə olunan maliyyə əmasalı hansıdır? A) likvidlik əmsalı B) müqayisəli əmsal C) kompleks əmsal D) nisbət əmsalı E) nəticəlik əmsal 240. Tikinti müəssisəsinin maliyyə vəziyyəti təyin edən əsas amil hansıdar? A) maliyyə planının yerinə yetirlməsi B) maliyyə resurslarının istifadəsi C) şəxsi və borc vəsaitlərinin nisbəti D) istehsalın texniki hazırlıq amili E) borc kapitalının istifadəsi effektliyi 241. Məhsulun istehsalında və reallaşdırılmasında əsəs maliyyə xərclərinin mənbəyi hansılardır? A) məhsulun reallaşdırılmasından gələn gəlir B) büdcə fondunun məqsədli vəsaiti C) vergiverməyə qədər gəlirin norması üzrə D) digər xərclərdən gələn gəlir E) material xərclərdən gələn gəlir 242. Müəssisənin məhsulunun tam maya dəyəri nədir ? A) istehsala çəkilən xərclər +komersiya xərcləri B) istehsala çəkilən xərclər - komersiya xərcləri C) buraıxılış qiyməti- komersiya hərclər D) buraıxılış qiymət+ komersiya hərclər E) istehsala çəkilən xərclər+ istehsala çəkilən xərclər 243. Məhsulun (işinin və xidmətlərin) qiymətinin əsasını nə təşkil edir A) məhsulun maya dəyəri B) gəlir C) dolayı vergilər D) ƏDV E) məhsulun boşaltma xərcləri 244. Ümumi smeta hesabatına nələr daxil edilir? A) tikinti ərazisinin hazırlanması və tikintinin əsas obyektləri B) axtarış xərcləri C) materialların dəyərinin kalkulyasiyası D) avadanlıqların alınması E) texniki işçilərin ümumi dəyəri 245. Düzünə xərclərə nələr daxildir. A) Əmək haqqı üzrə smeta xərcləri, inşaat maşınlarının istismar xərcləri, material resurslarının dəyəri B) İstimar xərcləri, birdəfəlik xərclər, material resursları xərcləri C) İllik xərclər, əmək haqı xərcləri, birdəfəlik xərclər D) İnzibati xərclər, illik xərclər, birdəfəlik xərclər E) amortizasiya xərcləri, nəqliyyat xərcləri Yüklə 425,17 Kb. Dostları ilə paylaş:
|