1. Baskıcı ve otoriter anne-baba tutumları

YALAN

Yaşantımızda yalanı hiç sevmediğimizden ve yalanın ne kadar kötü olduğundan bahsederiz. Ancak bazen karşımızdaki insanları kırmamak, bazen başkalarının hayranlığını kazanmak bazen de kendimizi savunmak için  bir şekilde  yalan söyleyebiliriz..

  Genel olarak yalan, başkalarını kandırmak ya da yanıltmak amacıyla söylenen sözlerdir. Çocuklarda 7 yaşından önce söylenenler yalan olarak kabul edilmez. Çünkü bu yaş dönemindeki çocukların inanılmaz bir hayal dünyaları vardır ve gerçekle gerçek olmayanı ayırt edemezler. Anlattıkları şeyler bazı ebeveynler tarafından yalan kabul edilir. Hâlbuki çocukların söyledikleri ve anlattıkları kandırma ve yanıltma amacı taşımaz.

 

Nedenleri:

1.      Baskıcı ve otoriter anne-baba tutumları.

2.      Anne-babanın olumsuz model olması.

3.      Ailenin, çocuğa üstesinden gelemeyeceği sorumluluklar yüklemesi.

4.      Aile kurallarının çok katı olması.

5.      Çocuğa şiddet uygulanması.

6.      Ailenin çocukla olan iletişiminin bozuk olması.

7.      Çocuğun sık sık eleştirilmesi ve başkalarıyla kıyaslanması.

8.      Çocuğun mükemmelliğe zorlanması.

9.      Çocuğun başkalarının hayranlığını kazanmak istemesi. Örneğin; Arabaları olmadığı halde arkadaşlarına arabalarının olduğunu söylemesi gibi.

10.  Bazen de çocuğun özlemlerini dile getirmek istemesi. Örneğin; Babası ölen bir çocuğun babasının seyahate çıktığını söylemesi.

11.  Çocuğa aşırı karışıldığı ve baskı yapıldığı zaman çocuk yalan söyleyebilir

12.  Toplum içinde çok heyecanlanan bir çocuk, bildiği bir şiire bilmiyorum diyerek yalana başvurabilir.      

 Yalan Konusunda Aileye Öneriler

Ø  Eğer anne-baba olarak yalan söylerseniz, çocuğunuzda yalan söyleyecektir.

Ø  Çocuğunuza aşırı tepki göstermeyin ve ağır cezalar vermeyin. Aksi takdirde çocuğunuz cezadan kurtulmak için yalan söylemeye devam edecektir.

Ø  Çocuğunuza üstesinden gelemeyeceği sorumluluklar vermeyin.

Ø  Yumuşak ve hoşgörülü olun.

Ø  Kurallarınızı çocuğunuzun yaşamını fazla sınırlandırıcı ve baskıcı olabilecek şekilde koymayın.

Ø  Çocuğunuzu başkalarına karşı kullanmayın. Örneğin; Bir babanın telefon çaldığında kendisi için “yok” dedirtmesi.

Ø  Asla çocuğunuzu başkalarıyla kıyaslamayın.

Ø  Çocuğunuzla iletişiminiz olumlu olsun. Böylece çocuğunuz yalana başvurmak zorunda kalmaz. İsteklerini, beklentilerini, sıkıntı ve kaygılarını sizinle rahatça paylaşabilir.

Ø  Çocuğunuza kesinlikle “yalancı” etiketi yapıştırmayın. Aksi takdirde çocuk bu etiketin gerektirdiklerini yerine getirerek yalana devam eder.

Ø  Çocuğunuza doğruyu söyletmek için; "Doğru söylersen ceza vermeyeceğim" dedikten sonra, çocuk doğruyu söyleyince aşırı tepki vermek ya da şiddet uygulamak çocukta yalanı pekiştirir. Bu nedenle verdiğiniz sözleri yerine getirin ve çocuğunuzu cezalandırmayın.

KAYNAKÇA:

 1- Aydoğmuş,K., Baltaş,A., Baltaş,Z., Davasgil,Ü., Güngörmüş,O., Konuk,E.,    Korkmazlar,Ü., Köknel,Ö., Navaro,L.,Oktay,A., Razon,N., Yavuzer,H.,

Ana-Baba Okulu,1993

2- Türk Psikologlar Derneği,13 Ekim 1999

3- Amerikan Psikiyatri Birliği (1994) Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı, Dördüncü Baskı (DSM-IV) (Çev. Ed: E Köroğlu) Ankara, Hekimler Yayın Birliği, 1995.

4- Saygılı ,S.,Çocuklarda Davranış Bozuklukları,2004

5- Yörükoğlu,A.,Çocuk Ruh Sağlığı,Özgür Yayın Dağıtım,İstanbul, Ekim 1992

6- Kaya,C.,Çocuk Eğitiminde Anne Babaya Öneriler,Zambak Yayınları,İstanbul,2003

7- Salk,L.,Bebeklikten Yetişkinliğe Çocuğun Duygusal Sorunları,Remzi Kitabevi, İstanbul,1993

8- Yavuzer,H.,Ana-Baba Ve Çocuk,Remzi Kitabevi,İstanbul,1993

9- Gürün,O.A.,Çocuğumuzu Tanıyalım,İnkılap Yayınevi,İstanbul,1984