0f11aztitul(1-7)



Yüklə 3,69 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/73
tarix14.05.2018
ölçüsü3,69 Kb.
#44035
növüDərs
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   73

Araşdırma  ( xplore).  Maraq  yaradılan  hadisələrin  araşdırılmasına, 
bu hadisələrin səbəb-nəticə əlaqələrinin müəyyən edilməsinə yönəl-
dilmiş təcrübə, laboratoriya işləri və müxtəlif praktik tapşırıqlar ve-
rilir.  Həmin  işlər  fərdi  və  qrup  şəklində  yerinə  yetirilə  bilər.  Bu 
tapşırıqlar mövcud biliklərlə öyrənilən yeni təlim materialı arasında 
əlaqə yaratmağa xidmət edir. Yerinə yetirilmiş işin nəticəsini müza-
kirə etmək, səhvləri araşdırmaq üçün suallar verilir.
E
Cəlbetmə ( ngage): maraqoyatma (motivasiya). Mövzuya maraq oyat-
maq üçün müxtəlif situasiya və hadisələr təsvir edilir və suallarla yekun-
laşır.  Verilən  suallar  əvvəllər  qazanılmış  biliklərə  əsaslanır  və  şagirdləri 
aktiv fəaliyyətə cəlb etməyi nəzərdə tutur. 
E
6
7
Yadasalma  ( licit)  müasir  7E  təlim  modelinin  ən  mühüm  mərhələdir. 
“Keçdiklərinizi xatırlayın” adlı məlumatlar bloku   əhəmiyyətli üstünlük-
lərə malikdir: 
• Verilən məlumatlar sistemli fəndaxili əlaqənin yaradılmasına əlverişli 
şərait yaradır. Belə ki, XI sinif fizika kursunda yeni mövzuların tədrisi VI – X 
siniflərdə qazanılan bilik və əldə olunan bacarıqlar üzərində qurulmuşdur. 
Onlardan bir qismi uzun zaman keçdiyindən yaddan çıxa bildiyindən bu 
bilik  və  bacarıqları  verilən  minimum  materiallar  əsasında  xatırlamaq 
yerinə düşər. 
• Yadasalma blokunda verilən məlumatlar ali məktəblərə hazırlıqda əlavə 
vəsaitlərdən minimum istifadə etmək imkanı yaradır. 
•  Yadasalma  blokunda  verilən  materialın  hansı  sinif  dərsliyindən 
öyrənildiyi qeyd edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Sizin 
bu  məlumatları  daha  ətraflı  öyrənməyiniz  üçün  trims.edu.az  saytında 
müvafiq dərsliklərin elektron versiyasını əldə etməyə imkan yaratmışdır.
E
Anlayışlar  xəritəsi.  Fəsildə  öyrəniləcək  anlayışların 
əlaqəlilik ardıcıllığı sistematikası.
Dərinləşdirmə. Mövzuya 
uyğun  dərinləşdirilmiş 
(riyazi aparatı genişləndi-
rilmiş)  materiallar  əks 
olunur. 
İzahat ( xplain): məlumat mübadiləsi və müzakirə. Fəaliyyət zamanı 
müəyyən edilən faktlarla bağlı bəzi açıqlamalar verilir. Əsas anlayış-
lar, mövzu ilə bağlı izahlar, təriflər, qaydalar, bir sözlə, dərsin əsas məz-
munu burada əks olunur.
E
Təkmilləşdirmə və dəyərləndirmə: yara-
dıcı tətbiqetmə ( laborate). Məsələ həlli 
və və ya praktik təcrübə – araşdırma. Möv-
zuda  öyrənilənləri  möhkəmləndirmək 
üçün verilən tapşırıqlar.
E
Həyatla  əlaqələndirin.  Mövzuda  öyrəni-
lənləri gündəlik həyatda rastlaşa biləcək-
ləri hadisələrin elmi əsaslarını izah etmək 
və onlara münasibət bildirmək məqsədilə 
verilən nəzəri və praktik tapşırıqlar.
Özünüzü  qiymətləndirin  ( valuate):  şa-
gird burada verilən cədvəldəki suallara iş 
vərəqində cavab yazır. Sonra bu cavablar 
dərslikdəki mətnlə yoxlanılır və cavabının 
doğruluq dərəcəsinə görə "zəif", "orta" və 
ya "yaxşı" xanalarının birində "+" işarəsi qo-
yur.
Əgər cədvəldə məsələ verilibsə, o həll edi-
lir,  cavab  yazılır.  Sonra  həll  prosesindəki 
düsturlar  dərsdə  öyrənilən  düsturlarla 
müqayisə olunur və verilən cavabla yoxla-
nılır.  Sonda  həmin  məsələ  də  üç  dərəcə-
dən biri ilə qiymətləndirilir
E
Layihə 
( xtend)
Evdə yerinə yetirilməsi nəzərdə 
tutulur. Bu layihələr nəzəri və ya eksperimental xa-
rakter daşıyır, onu yerinə yetirmək üçün müxtəlif 
mənbələrdən istifadə edilə bilər.
E
Dərsliyinizlə tanış olun!
TƏBİƏT FƏNLƏRİNİN TƏDRİSİNDƏ
 7  
MODELİ
E
Dərslikdəki bütün mövzular təbiət fənlərinin tədrisində təlim tsiklinin 7E modeli əsasında 
hazırlanmışdır. Bu model dünyada ən proqressiv təlim modeli hesab olunur. 
7E TƏLİM TSİKLİ-nin dərs zamanı reallaşdırılma ardıcıllığı:
Y
adasalma
  
C
əlbetmə
   
A
raşdırma
İ
zahat
   
T
əkmilləşdirmə
  
D
əyərləndirmə
  
G
enişləndirmə
E
licit     
E
ngage   
E
  
xplore   
E
xplain   
E
laborate   
E
valuate   
1
2
3
4
5
6
7
E
xtend 
Genişləndirmə 
( xtend)
:  nə  öyrəndi-
niz? Mövzuda əldə olunan yeni məlumat-
ları ümumiləşdirməyə və genişləndirməyə 
xidmət  edir.  Dərsdə  öyrənilən  yeni  an-
layışlardan istifadə etməklə mövzunun xü-
lasəsi  esse  yazmaq,  təriflərini  vermək, 
düsturları yazmaq və onların qısa izahının 
verilməsi nəzərdə tutulur. 
E
Fəslə aid məsələlər. Bölmənin so-
nunda öyrəndiklərinizin tətbiqinə 
dair sual və tapşırıqlar verilir. 
Məsələlər  
cavabları – 
səh. 204-207
in
  LAYİHƏ


Araşdırma  ( xplore).  Maraq  yaradılan  hadisələrin  araşdırılmasına, 
bu hadisələrin səbəb-nəticə əlaqələrinin müəyyən edilməsinə yönəl-
dilmiş təcrübə, laboratoriya işləri və müxtəlif praktik tapşırıqlar ve-
rilir.  Həmin  işlər  fərdi  və  qrup  şəklində  yerinə  yetirilə  bilər.  Bu 
tapşırıqlar mövcud biliklərlə öyrənilən yeni təlim materialı arasında 
əlaqə yaratmağa xidmət edir. Yerinə yetirilmiş işin nəticəsini müza-
kirə etmək, səhvləri araşdırmaq üçün suallar verilir.
E
Cəlbetmə ( ngage): maraqoyatma (motivasiya). Mövzuya maraq oyat-
maq üçün müxtəlif situasiya və hadisələr təsvir edilir və suallarla yekun-
laşır.  Verilən  suallar  əvvəllər  qazanılmış  biliklərə  əsaslanır  və  şagirdləri 
aktiv fəaliyyətə cəlb etməyi nəzərdə tutur. 
E
6
7
Yadasalma  ( licit)  müasir  7E  təlim  modelinin  ən  mühüm  mərhələdir. 
“Keçdiklərinizi xatırlayın” adlı məlumatlar bloku   əhəmiyyətli üstünlük-
lərə malikdir: 
• Verilən məlumatlar sistemli fəndaxili əlaqənin yaradılmasına əlverişli 
şərait yaradır. Belə ki, XI sinif fizika kursunda yeni mövzuların tədrisi VI – X 
siniflərdə qazanılan bilik və əldə olunan bacarıqlar üzərində qurulmuşdur. 
Onlardan bir qismi uzun zaman keçdiyindən yaddan çıxa bildiyindən bu 
bilik  və  bacarıqları  verilən  minimum  materiallar  əsasında  xatırlamaq 
yerinə düşər. 
• Yadasalma blokunda verilən məlumatlar ali məktəblərə hazırlıqda əlavə 
vəsaitlərdən minimum istifadə etmək imkanı yaradır. 
•  Yadasalma  blokunda  verilən  materialın  hansı  sinif  dərsliyindən 
öyrənildiyi qeyd edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Sizin 
bu  məlumatları  daha  ətraflı  öyrənməyiniz  üçün  trims.edu.az  saytında 
müvafiq dərsliklərin elektron versiyasını əldə etməyə imkan yaratmışdır.
E
Anlayışlar  xəritəsi.  Fəsildə  öyrəniləcək  anlayışların 
əlaqəlilik ardıcıllığı sistematikası.
Dərinləşdirmə. Mövzuya 
uyğun  dərinləşdirilmiş 
(riyazi aparatı genişləndi-
rilmiş)  materiallar  əks 
olunur. 
İzahat ( xplain): məlumat mübadiləsi və müzakirə. Fəaliyyət zamanı 
müəyyən edilən faktlarla bağlı bəzi açıqlamalar verilir. Əsas anlayış-
lar, mövzu ilə bağlı izahlar, təriflər, qaydalar, bir sözlə, dərsin əsas məz-
munu burada əks olunur.
E
Təkmilləşdirmə və dəyərləndirmə: yara-
dıcı tətbiqetmə ( laborate). Məsələ həlli 
və və ya praktik təcrübə – araşdırma. Möv-
zuda  öyrənilənləri  möhkəmləndirmək 
üçün verilən tapşırıqlar.
E
Həyatla  əlaqələndirin.  Mövzuda  öyrəni-
lənləri gündəlik həyatda rastlaşa biləcək-
ləri hadisələrin elmi əsaslarını izah etmək 
və onlara münasibət bildirmək məqsədilə 
verilən nəzəri və praktik tapşırıqlar.
Özünüzü  qiymətləndirin  ( valuate):  şa-
gird burada verilən cədvəldəki suallara iş 
vərəqində cavab yazır. Sonra bu cavablar 
dərslikdəki mətnlə yoxlanılır və cavabının 
doğruluq dərəcəsinə görə "zəif", "orta" və 
ya "yaxşı" xanalarının birində "+" işarəsi qo-
yur.
Əgər cədvəldə məsələ verilibsə, o həll edi-
lir,  cavab  yazılır.  Sonra  həll  prosesindəki 
düsturlar  dərsdə  öyrənilən  düsturlarla 
müqayisə olunur və verilən cavabla yoxla-
nılır.  Sonda  həmin  məsələ  də  üç  dərəcə-
dən biri ilə qiymətləndirilir
E
Layihə 
( xtend)
Evdə yerinə yetirilməsi nəzərdə 
tutulur. Bu layihələr nəzəri və ya eksperimental xa-
rakter daşıyır, onu yerinə yetirmək üçün müxtəlif 
mənbələrdən istifadə edilə bilər.
E
Dərsliyinizlə tanış olun!
TƏBİƏT FƏNLƏRİNİN TƏDRİSİNDƏ
 7  
MODELİ
E
Dərslikdəki bütün mövzular təbiət fənlərinin tədrisində təlim tsiklinin 7E modeli əsasında 
hazırlanmışdır. Bu model dünyada ən proqressiv təlim modeli hesab olunur. 
7E TƏLİM TSİKLİ-nin dərs zamanı reallaşdırılma ardıcıllığı:
Y
adasalma
  
C
əlbetmə
   
A
raşdırma
İ
zahat
   
T
əkmilləşdirmə
  
D
əyərləndirmə
  
G
enişləndirmə
E
licit     
E
ngage   
E
  
xplore   
E
xplain   
E
laborate   
E
valuate   
1
2
3
4
5
6
7
E
xtend 
Genişləndirmə 
( xtend)
:  nə  öyrəndi-
niz? Mövzuda əldə olunan yeni məlumat-
ları ümumiləşdirməyə və genişləndirməyə 
xidmət  edir.  Dərsdə  öyrənilən  yeni  an-
layışlardan istifadə etməklə mövzunun xü-
lasəsi  esse  yazmaq,  təriflərini  vermək, 
düsturları yazmaq və onların qısa izahının 
verilməsi nəzərdə tutulur. 
E
Fəslə aid məsələlər. Bölmənin so-
nunda öyrəndiklərinizin tətbiqinə 
dair sual və tapşırıqlar verilir. 
Məsələlər  
cavabları – 
səh. 204-207
in
  LAYİHƏ


Yüklə 3,69 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   73




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə